نظریه تاریخ شفاهی (43)

نظریه تاریخ شفاهی-۴۳نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی اما همین تحقیقات به ما نشان می‌دهند که بین داستا‌ن‌های خاطره‌آمیز شخصی و گفتمان اساساً یک رابطة گفتگومحور یا به عبارتی کنشِ دو سویه حاکم است. کار مردم این نیست که گفتمان‌های غالب را صرفاً انتخاب کنند، بلکه آنان با توسل به چنین گفتمان‌هایی روایت زندگی‌شان را شکل و به مصاحبه‌گر تحویل می‌دهند. بی‌تردید شکاف یا تنش‌هایی بین گزارش‌های فردی و بازنمایی‌های عمومی یا غالب وجود...

نظریه تاریخ شفاهی (42)

نظریه تاریخ شفاهی-۴۲نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی با این وجود، داوسون و دیگران گوشزد کرده‌اند که پاسخگویان در سر و ریخت دادن به داستان‌های‌شان، برساخته‌های فرهنگی(1) را تصادفی انتخاب نمی‌کنند. در هر فرهنگی انواع و اقسام هویت‌ها جولان می‌دهند که برخی از آنها غالب یا هژمونیک، ایده‌آل یا مطلوب و بعضی دیگر نیز آلترناتیو یا ویرانگر هستند. این هویت‌ها در هر جامعه‌ای همگی بر دوش گفتمان‌ها به گردش درمی‌آیند و در قالب‌های...

نظریه تاریخ شفاهی (41)

نظریه تاریخ شفاهی-۴۱نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی دقیقاً همین رابطة ذهنیت و گفتمان است که مورخ شفاهی را درگیر پروژه نگه می‌دارد. او می‌داند که خاطره و خلق داستان‌های خاطره‌ای تنها با توسل به یک سلسله مفاهیم، تفاسیر و بازنمایی‌های گویا و معنادار برای راوی تحقق می‌پذیرد، زیرا فهم یک سلسله خاطرات و تجربیات بی‌ربط و پراکنده را امکان‌پذیر می‌سازد. آنها مانند چسبی عمل می‌کنند که خاطرات را به نحوی قابل فهم برای راوی به هم متصل...

نظریه تاریخ شفاهی (40)

نظریه تاریخ شفاهی-۴۰نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی نکتة اصلی در بحث ما این است که روابط بیناذهنیِ حاکم بر موقعیت مصاحبه را باور کنیم و دربارة نحوة تأثیر آنها بر محصول نهایی کار بیندیشیم. مصاحبه‌گر باید ابتدا از خود شروع کند و ببیند آن «خود»ی که به مصاحبه‌شونده القاء می‌کند چه تأثیری روی اقرار نهایی او گذاشته است. مورخان برخلاف مردم‌شناسان غالباً نقش یک عنصر خارج از فرهنگ، رویداد یا مقطع زمانی را انتخاب می‌کنند و ندرتاً به...

نظریه تاریخ شفاهی (39)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۹نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی از سوی دیگر، چیزی که در نگاه اول ممکن است به ملاقاتی بی‌ثمر شبیه باشد با تعامل خوب مصاحبه‌گر و مصاحبه‌شونده و ایجاد رابطة صمیمی بین آن دو یقیناً مصاحبه‌ای مفید و مثمرثمر را رقم می‌زند. ما عموماً بر این باوریم که در صورت ایجاد رابطه‌ای خوب با مصاحبه‌شونده‌مان می‌توانیم مصاحبة ارزشمندی را از او بگیریم. باید هم چنین باشد زیرا رابطة بین فردیِ مطلوبِ طرفین غالباً موجب صراحت...

نظریه تاریخ شفاهی (38)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۸نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی کاربردبرخوردهای بیناذهنی در مصاحبه این احتمال وجود دارد که پژوهشگر حتی پیش از برگزاری مصاحبه، رگه‌هایی از «خود»ِ ذهنی‌اش را به مصاحبه‌شوندة احتمالی نشان دهد که قطعاً در شکل‌گیری تصور مصاحبه‌شونده از مصاحبه‌گر و نحوة ساخت یا اجرای داستان او مؤثر خواهد بود. فرقی نمی‌کند که ما دانشگاهی باشیم یا فردی از تشکل‌های مردمی، زیرا پاسخگوی ما مطابق با موضع ذهنی‌اش وجوه ملموس و...

نظریه تاریخ شفاهی (37)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۷نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی بیناذهنیت تا بدینجا ثابت کردیم که مصاحبه یک فرایندِ مبتنی بر تعامل پویای ذهنیت‌هاست؛ پذیرفته‌ایم که طرفین ماجرا با تکیه بر گذشته‌ها و موقعیت متنی خودشان نقش‌هایی را برای نمایش «خودها» یا هویت‌های خاصی بازی می‌کنند. مقصود از بیناذهنیت، تعامل-یا شاید هم تصادم- ذهنیت مصاحبه‌گر و مصاحبه‌شونده است. نحوة شکل‌گیری ذهنیت هر یک از طرفین ماجرا در جریان برخورد با یکدیگر نیز از...

نظریه تاریخ شفاهی (36)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۶نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی ویکتور ترنِر، مردم‌شناس، می‌گوید: «باید با ذهنیت‌مان رابطه‌ای عینی داشته باشیم».(1) روی سخن او با بحث بازاندیشی در رشته‌های قوم‌شناسی و مردم‌شناسی بود که عموماً در شیوه‌ای به نام مشاهدة مشارکتی بر آن تأکید می‌کردند و تندترین نقدها بر عینیت نیز از همین نقطه شروع شد. تا دهه 1980 بحث بازاندیشی به چند رشته راه یافته بود و امری ضروری و سودمند به حال تحقیقات دیده می‌شد، هر چند...

نظریه تاریخ شفاهی (35)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۵نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی پس دو عنصر در اینجا دخیلند که در مکالمه‌ای سه‌جانبه (مکالمة مصاحبه‌شونده با خود، با مصاحبه‌گر و با فرهنگ) به هم گره خورده‌اند: نخست، فرایندی که فاعل یا مصاحبه‌شونده طی آن با تکیه بر فرمول‌های گفتمانی یا هویت‌های عمومیِ مشخصِ موجود می‌تواند نسخه‌ای از «خود» را بسازد؛ و دوم، ذهنیت‌های حاضر در مصاحبة تاریخ شفاهی که زمینه‌ساز شکل‌گیری داستان خاطره‌آمیز می‌شوند. به گفتة...

نظریه تاریخ شفاهی (34)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۴نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی «خود» منسجم او سه بار در طول زندگی‌اش تخریب شده بود: بار نخست وقتی که فهمید فرزند تنی والدینش نیست؛ بار دوم وقتی پدر و مادر واقعی خود را شناخت و هویت دینی مادرش را فهمید، و سومین باز نیز وقتی که متوجه شد تلاش‌هایش برای نزدیک شدن به خانواده و مذهب واقعی‌اش سرانجامی ندارد. فرانسیس و انسان‌هایی با شرایط مشابه او پس از کشف واقعیات به یک نقطة پایان می‌رسند، اما این حس غالباً آنان را...