نظریه تاریخ شفاهی (21)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۱نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی بازنمایی یا معرفی منابع شفاهی ما بدین شیوه مطلقاً رضایت‌بخش نیست اما خوشبختانه استثنائاتی هم وجود دارد. تحقیقات تکان‌دهنده و هیجان‌انگیز پورتلی دربارة قتل‌عام 335 اسیر ایتالیایی در رُم به دست نازی‌ها در خلال جنگ جهانی دوم به جای آنکه اولویت را به تفسیر مورخ بدهد، راویان و داستان‌های‌شان را بر جایگاه نخست و ارجح نشانده است. وی در رویه‌ای نامعمول به جای آنکه نام راویان را...

نظریه تاریخ شفاهی (20)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۰نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی ملزومات پژوهشدر انتهای این بحث باید بدانید که مورخان نیز در تمام مراحل پژوهش و نگارش پروژه‌شان ژانرها و شیوه‌های مشخصی را به کار می‌گیرند. مورخان را به نحوی تربیت می‌کنند تا طبق ضوابط حرفه‌ای معینی کار کنند. ما از مهارت‌هایی برخورداریم که گاهی وقت‌ها بدان «فوت و فن مورخ»(1) گفته‌اند. این فن شامل راه و روش گردآوری و نمونه‌گیری داده‌ها، خواندن منابع، مطابقت منابع با...

نظریه تاریخ شفاهی (19)

نظریه تاریخ شفاهی-۱۹نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی خودزیست‌نامهتمیز تاریخ شفاهی از خودزیست‌نامه چندان دشوار نیست. تاریخ شفاهی غالباً ماهیت خودزیست‌نامه‌‌ای دارد زیرا شخص در واقع روایت خود را از وقایع گذشته و از منظر کسی که در خودش غور و تفکر می‌کند، به ما می‌گوید. در بسیاری از روایت‌های تاریخ شفاهی می‌توان خصوصیات خودزیست‌نامه‌ای یا به عبارتی جزئیاتی را که نقل آنها از نظر راوی به صلاح بوده، مشاهده کرد. راویان عموماً...

نظریه تاریخ شفاهی (18)

نظریه تاریخ شفاهی-۱۸نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی سنت‌های شفاهینقاط پیوند تاریخ شفاهی با سنت شفاهی، یعنی پیام‌ها یا داستان‌هایی که سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر می‌رسند، بسیار است. اما همانگونه که یان وانسینا،(1) مردم‌شناس و مورخ آفریقا، بیان کرده، اصلاً شیوة تاریخ شفاهی تفاوت‌های بی‌شماری با سنت شفاهی دارد. «آن دسته از پیام‌هایِ شفاهیِ متکی بر پیام‌های شفاهیِ گذشته را که طی دست کم یک نسل به ما رسیده باشند» سنت شفاهی...

نظریه تاریخ شفاهی (17)

نظریه تاریخ شفاهی-۱۷نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی تغییرپذیریآخرین خصوصیتی که تاریخ شفاهی را از سایر تواریخ و رشته‌ها متمایز می‌کند، تغییرپذیری‌اش است. این موجود در برابر ثبات و میخکوب شدن از خود مقاومت نشان می‌دهد و تا پیش از جلوس در قاب متن واج‌نگاشته دائماً به رنگی درمی‌آید و هر نوع تغییری را می‌پذیرد. اگر دربارة موضوعی مشخص با مصاحبه‌شونده‌ای مصاحبه کنید و همان را چندین بار تکرار نمایید، مصاحبة متفاوتی به دست...

نظریه تاریخ شفاهی (16)

نظریه تاریخ شفاهی-۱۶نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی ذهنیتبه دانشجویان رشتة تاریخ می‌آموزند که همه منابع دارای ماهیت ذهنی هستند، یعنی از نقطه‌نظر خاصی بیان شده‌اند، و به آنها می‌فهمانند که منظر یا نقطه‌نظر انسان‌ها نقش مؤثری در تفسیر منابع ایفا می‌کند. پس ذهنیت، دست کم در این معنا، صرفاً به تاریخ شفاهی تعلق ندارد، اما وقتی ذهنیت را «تعریف یا تفسیر چیزی از طریق ذهن» معنا کردیم، دست روی خصوصیت اصلی تاریخ شفاهی گذاشته‌ایم....

نظریه تاریخ شفاهی (15)

نظریه تاریخ شفاهی-۱۵نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی روایتماهیت روایی را نمی‌توان از تار و پود شفاهیت مصاحبه جدا نمود. راه و رسمی که مردم با تمسک به آنها داستان می‌سازند و دنیای خود را به واسطة همان داستان‌ها تفسیر می‌کنند به روایت-دومین مشخصة متمایز شفاهیت-موسوم است؛ به بیان دیگر، روایت را باید قالبی برای «ترجمة دانسته‌ها به گفته‌ها» تلقی نمود.(1) تقریباً تمام تاریخ‌های شفاهی، یا دست کم اقاریری که در مصاحبه‌های غیر رسمی،...

نظریه تاریخ شفاهی (14)

نظریه تاریخ شفاهی-۱۴نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی ما در تاریخ شفاهی، بر خلاف سایر شیوه‌های تحقیقات تاریخی، با انسان‌های زنده ارتباط برقرار می‌کنیم. شاید این موضوع آنقدر بدیهی به نظر بیاید که تکرارش لازم نباشد، اما همواره باید به یاد داشته باشیم که ما با مردم واقعی طرف هستیم: یعنی پژوهشگری که طرح سؤال می‌کند و پاسخگویی که نهایت تلاش خود را برای پاسخ به سؤالات او به کار می‌بَرَد؛ بی‌همتاییِ تاریخ شفاهی دقیقاً از همینجا ناشی...

نظریه تاریخ شفاهی (13)

نظریه تاریخ شفاهی-۱۳نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی ویژگی‌های ممتاز و مختص تاریخ شفاهی که ما را ملزم به اقتباس الگوهای تفسیری از گنجینه‌های طبیعیِ بیرون از حوزة تاریخ می‌کنند در فصل دوم به بحث گذاشته می‌شوند. محوریت اصلی فصل سوم را شخص یا مصاحبه‌شونده که در کانون رویة عملی ما جای دارد، تشکیل می‌دهد و بر ساختارهای خود/خویشتن، هویت و خودآگاهی متمرکز است. ما در فصل چهارم به سراغ اصل مصاحبه می‌رویم تا اندیشه‌های مطروحه دربارة...

نظریه تاریخ شفاهی (12)

نظریه تاریخ شفاهی-۱۲نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی علت نیاز به نظریهآنچه که تاریخ شفاهی را در حوزة تحقیقات تاریخی از سایر رشته‌ها متمایز و برجسته می‌نماید «رویة عملی» آن است نه محتوا. منبع مصاحبه و متن نهایی آن به دست مورخ شفاهی آفریده می‌شود؛ پژوهشگر با تلاش وافری اطلاعات منحصر به فردی را از ذهن و حافظة مصاحبه‌شونده‌اش بیرون می‌کشد. تفاوت مورخان عادی با مورخان شفاهی در این است که قشر اول به منابع تاریخیِ پیش‌نوشته...
...
46
...
 

اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 93

یک‌بار از دور یک جیپ ارتشی آواره در جاده اهواز ـ آبادان نمایان شد آن را متوقف کردیم. سرنشینان آن سه نفر سرباز و سه نفر شخصی بودند. دو نفر از سربازها پایین آمدند و از ما پرسیدند «شما کی هستید و چرا جلوی ما را گرفته‌اید؟» وقتی متوجه شدند که ما عراقی هستیم و تا اینجا آمده‌ایم بهت‌زده به هم نگاه کردند. به آنها دستور دادیم به آن طرف جاده بروند تا ماشین بیاید و آنها را به بصره ببرد.