روند مصاحبه‌های صوتی ضبط شده در مرکز تاریخ شفاهی کلمبیا
وقتی یک طرح سازماندهی و تأمین بودجه میشوند، روند عادی ما آن است که کادر لازم برای آن را اعم از مصاحبهکننده یا مشاور یا کارمند پاره وقت برای پژوهش و انجام مصاحبهها فراهم کنیم. در به کار گیری مصاحبهکنندگان ما دنبال متقاضیانی هستیم که دانش مرتبط با موضوع مورد پژوهش و تجربه مصاحبه را داشته باشند.طرحی نو در تاریخ شفاهی
تاریخ شفاهی خانوادگی، امکانی برای گفتگوی نسلها(قسمت اول): پدرمن متولد 1295 شمسی و سرباز دوره رضاشاهی است. تقریباً تکیه کلام او در هر گفتگویی از خاطراتش، افتخار خدمت سربازی در آن سالهاست. از نظم آهنین و نظامیوار آن دوره بسی خاطرات دارد و با حسرت از دست دادن آن نظم، تاکید میکند: «هرگز آن امنیت دیگر تکرار نشد». او همچنین نقل میکند که پدر بزرگش-شاید هم پدر پدربزرگش- از مهاجران آسیای میانه- عشقآباد ترکمنستان- به خراسان شمالی بودند.چهارگام اصلی تهیه یک مصاحبه‌نامه
پژوهشگر قبل از شروع مصاحبه نیازمند تهیه یک مصاحبه‌نامه (Interview guide) است. عموماً در مصاحبه‌های باساختار، در مقایسه با مصاحبه‌های بی‌ساختار، از مصاحبه نامه مفصل تری استفاده می شود. مصاحبه‌نامه شامل فهرستی از تمام سؤالات، موضوعات، و مباحثی است که پژوهشگر، علاقه مند به مطرح کردن آنها در طول مصاحبه است. این راهنما همچنین شامل دستورالعمل پاسخگویی به جوابهای داده شده، ترتیب آنها، نحوه بیان سؤالات و هرگونه سرنخ است. در مصاحبه نامه شیوه‌های ترغیب پاسخ‌دهنده برای تولید اطلاعات بیشتر و گفتگو درباره موضوعات خاص نیز آورده می شود.نکاتی درباره بایگانی تاریخچه خانواده، قسمت دوم
خوانندگان دهها سوال خود را درباره چگونگی آرشیو و حفظ تاریخچه خانوادگی خود، به برترام لیونز (Bertram Lyons)، یکی از بایگانهای مرکز فرهنگ عامه امریکا در کتابخانه کنگره در واشنگتن ارسال کردند.اخیرا از او خواسته شد تا به عنوان سردبیر به انجمن بین‌المللی صدا و آرشیو سمعی و بصری بپیوندد، سازمانی که هدف آن به اشتراک گذاشتن بهترین شیوه‌ها در مدیریت اطلاعات صوتی و تصویری در سطح بین‌المللی است. وی مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته مطالعات موزه از دانشگاه کانزاس در سال 2009 دریافت کرد.اصول و بهترین روش برای تاریخ شفاهی
انجمن تاریخ شفاهی آمریکا متن حاضر را با عنوان «اصول و بهترین روش برای تاریخ شفاهی» به‌روز و جایگزینِ متن «راهنمای ارزیابی تاریخ شفاهی» کرده‌است که در سال۱۹۸۹ به تصویب رسید و در سال۲۰۰۰ بازبینی شد. تاریخ شفاهی به روش ثبت و حفظ شهادت شفاهی و ماحصل این فرآیند اشاره دارد. تاریخ شفاهی با ضبط صدا یا تصویر اولین فردی آغاز می‌شود که طی مصاحبه‌‌ای رویدادی را شرح می‌دهد. مصاحبهکننده و مصاحبه‌شونده (به آن راوی نیز می‌گویند) هر دو آگاهانه قصد دارند با ثبت همیشگیِ رویدادی، به درکِ درست گذشته کمک کنند. سند کلامی یا تاریخ شفاهی، ماحصل این فرآیند است و به گونه‌های مختلف ثبت شده، در دسترس کابران دیگر و پژوهشگران و عامة مردم قرار می‌‌گیرد. در به‌کارگیری تاریخ شفاهی نگرش انتقادی به شهادت شفاهی و برداشت‌ها ضروری است.نکاتی درباره بایگانی تاریخچه خانواده، قسمت اول
خوانندگان دهها سوال خود را درباره چگونگی آرشیو و حفظ تاریخچه خانوادگی خود، به برترام لیونز (Bertram Lyons)، یکی از بایگانهای مرکز فرهنگ عامه امریکا در کتابخانه کنگره در واشنگتن ارسال کردند. لیونز مسئول بایگانی دبجیتال مربوط به فرهنگ عامه، منجمله داستان نیروی زمینی StoryCorps است که تاریخ شفاهی را ثبت و گردآوری می‌کنند.انواع مصاحبه در تاریخ شفاهی
مصاحبه‌های بی‌ساختار دربردارندة گسترة وسیعی از موضوعات است. در مصاحبة بی ساختار یک مصاحبه نامة مفصل پاسخها را محدود نمی‌کند. اگرچه پژوهشگران ممکن است به موضوعات کلیدی خاصی توجه داشته باشند، اما پاسخ‌دهنده را ترغیب می‌کنند تا عمیقاً دربارة حیطه‌ها یا موضوعات مرتبطی که در مصاحبه‌نامه هم نیامده است، بحث کنند.با چه کسی باید مصاحبه کرد؟
در تاریخ شفاهی پژوهشگران می‌باید برای انتخاب افراد مطلع، رویکردهای نظامدار و عملی اتخاذ کنند. این شیوه برای اطمینان از مصاحبه‌های انجام شده مفید است که مصاحبه با گسترة وسیعی از افراد کلیدی انجام شود نه این که فقط بیانگر نگرشهای تعداد قلیلی از افراد حاشیه‌ای یا گروهها باشد. انتخاب نظامدار افراد مطلع را نمونهگیری نام نهاده‌اند.مراحل خاطرهنگاری و خاطرات شفاهی جنگ تحمیلی
در این مجال کوتاه و اندک نمیتوان به تفصیل سخن گفت؛ به ناچار میکوشم به طور خیلی فشرده و مختصر مطالبی را فهرستوار بیان کنم. یک تذکر لازم قبل از شروع بحث باید این تذکر ساده اما مورد غفلت قرار گرفته را بدهم که خاطرهنویسی و خاطرهنگاری شفاهی نیز مثل همه رشتههای تخصصی دیگر، نیاز به آموزش و تعلیم دارد و هر فردی با هر میزان دانش و سواد، نمیتواند دست به این کار بزند. خاطرهنگاری موفق نیازمند مهارتهای چندی است که به مرور و طی زمان به دست میآید. اما خاطرهنگاری شفاهی دارای مراحل چندی است که عبارتند از:کارکردهای مصاحبه در تاریخ شفاهی
متن زیر پیاده سخنان حجتالاسلام سعید فخرزاده در نشست بررسی «جایگاه تاریخ شفاهی در پژوهش‌های تاریخی» که چندی پیش در دانشگاه خوارزمی ارایه شد. دیدگاههای ایشان به واسطه تجربهای که در بیش از دو دهه فعالیت مستمر در عرصه تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به دست آوردهاند، میتواند محل توجه علاقمندان این حوزه باشد....
17
آخرین مطالب
پربازدیدها
خاطرات سرهنگ فریدون کلهر -2
فرمانده لشکر، قرارگاه خود را یک زمین مسطح در چند کیلومتر دورتر از شهرستان اندیمشک مستقرکرده بود. راننده، ماشین را وسط قرارگاه نگهداشت و همه از آن پیاده شدیم. بلافاصله همسفران من چون جزو ابواب‌جمعی آن لشکر بودند دقیقاً محل کار یا محل استقرار واحد خود را می‌شناختند و به همین دلیل از آن محل دور شدند و مرا تنها گذاشتند.
