سؤال‌های پژوهشی و پرسش‌نامه‌ای در مصاحبه تاریخ شفاهی

مصاحبه‌های تاریخ شفاهی، ابزار گردآوری اطلاعات‌اند. با مصاحبه است که مورخ این نوع از تاریخ، می‌تواند اطلاعاتی را از مصاحبه‌کننده دریافت کند. مصاحبه‌شونده اطلاعات گوناگونی دارد، ولی مصاحبه‌کننده به طبقه خاصی از آن اطلاعات نیاز دارد، بنابراین باید با راه‌کارهای اصولی بتواند جلسه مصاحبه را مدیریت کند.

مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌های آن - 4

شناسایی و انتخاب راوی

همان‌گونه که قبلاً توضیح داده شد، تاریخ شفاهی امکانی مشارکت‌جویانه در فرایند تدوین تاریخ است تا اطلاعات مختلف از رویدادهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در یک مصاحبه هدف‌مند ضبط و منتشر شود. این موضوع از آن رو اهمیت دارد که نگاه و روایت افراد بیشتری در تبیین رویدادهای تاریخی دریافت خواهد شد.

مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌های آن- 3

انتخاب موضوع

انتخاب موضوع، یکی از مهم‌ترین مراحل مصاحبه تاریخ شفاهی است. مصاحبه‌های تاریخ شفاهی یا موضوع‌محورند و یا فردمحور. طبیعی است که برای انتخاب موضوع، باید از دقت زیادی برخوردار بود. قبلاً گفته شد که مصاحبه‌گر تاریخ شفاهی ضمن روحیه جست‌وجوگری و تحقیق، باید سطح مناسبی از معلومات عمومی و تخصصی را دارا شده و از هرگونه تعصب نسبت به افراد و جریان‌های سیاسی و اجتماعی اجتناب ورزد.

مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌های آن- 2

ویژگی‌های مصاحبه‌گر

مصاحبه‌گر تاریخ شفاهی علاوه بر آشنایی با فنون مصاحبه، ضروری است برای تحقق اهداف مورد نظر، ویژگی‌هایی داشته باشد. او نباید این حرفه را فعالیتی شغلی و با اهداف صرفاً مادی ببیند. تایخ شفاهی بخشی از یک رسالت فرهنگی و اجتماعی است که ارتباطی عمیق با تاریخ و میراث یک جامعه و ملت دارد. ضروری است مصاحبه‌گر تاریخ شفاهی از اطلاعات کافی برای کاری که قصد انجام آن را دارد، برخوردار باشد.

مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌های آن- 1

تاریخ شفاهی، راهی برای تعامل فرهنگی

ضبط خاطرات، تلاش مهمی است که اگر ازطریق مصاحبه‌های فعال وهدف‌مند انجام شود، به آن «تاریخ شفاهی» می‌گویند. در این‎گونه تاریخ‌نگاری، گروه‌هایی از جامعه که کمتر دیده می‌شوند، با درگیر شدن در ثبت تاریخ و فرهنگ، نقش و جایگاه جدیدی برای خود تعریف می‌کنند؛ به همین دلیل از تاریخ شفاهی به عنوان یک شیوه دموکراتیک در تاریخ‌نگاری یاد شده است.

محقق تاریخ‌شفاهی، روی‌کردی انتقادی داشته باشد

دیدگاه‌هایی درباره گویاسازی

وقتی کتاب‌های با عناوین «تاریخ شفاهی»، «خاطرات شفاهی» و «خاطرات» را از جهت نوع گویاسازی، حجم متونی که به‌ عنوان گویاسازی استفاده شده و میزان ارجاعات، بررسی می‌کنیم، تفاوت بسیاری در موارد مذکور مشاهده می‌کنیم که از نقطه صفر شروع شده‌اند. در برخی موارد، حجم زیرنویس‌ها و مطالبی که در پایان فصل‌های کتاب نقل شده‌اند، به ‌مراتب بر متن اصلی، پیشی گرفته‌اند!

دو نظر

تمایز تاریخ‌نگاری و خاطره‌نگاری و نسبت آنها با تاریخ شفاهی

به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران، دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری استان قزوین با هدف «تبیین تمایز تاریخ‌نگاری از خاطره‌نگاری و تعیین نسبت آن دو حوزه با تاریخ شفاهی» در آذر 1395 کارگاه فصلی تاریخ شفاهی برگزار کرد. آنچه در پی می‌آید دو اظهار نظر مطرح شده در این کارگاه است.

مجموعه نکته‌های آموزشی

چگونگی رعایت حق نشر مواد آرشیوی تاریخ شفاهی

مواد صوتی دو نوع حق نشر دارند، حق نشر برای گفتار موجود روی صداهای ضبط شده (این حق نشر ادبی است) و حق نشر برای خود ماده فیزیکی. حق نشر گفتار متعلق به سخنران است. معمولاً این حق نشر به دارنده آیتم‌های فیزیکی داده می‌شود، اما محدودیت‌هایی در استفاده‌های مختلف آیتم در زمان انتقال حق نشر ایجاد می‌شود.

مجموعه نکته‌های آموزشی

چگونه صداهای ضبط شده‌ تاریخ شفاهی را دیجیتالی کنیم؟

از آنجا که صداهای آنالوگ قدیمی شده‌اند دیجیتالی کردن آنها غیر قابل اجتناب است. چیزهای بسیاری دیجیتالی شده‌اند، از مجموعه‌های موزه تا آثار کامل شکسپیر. با این حال، کلمه «دیجیتالی» چند جنبه را پوشش می‌دهد و ما از شما می‌خواهیم قبل از اینکه درباره نحوه دیجیتالی کردن نگران باشید فکر کنید دقیقاً چه چیزی را و چرا می‌خواهید دیجیتالی کنید.

مجموعه نکته‌های آموزشی

آیا می‌توان از تاریخ شفاهی برای آموزش خانواده استفاده کرد؟

تاریخ شفاهی تاریخ گفتاری است. تاریخ شفاهی ما را قادر می‌کند از طریق افرادی که در متن وقایع بوده‌اند اطلاعات دست اول در مورد گذشته کسب کنیم. می‌تواند به اشکال مختلف از داستان‌ها، آهنگ‌ها و رکوردهای ویرایش شده باشد تا مصاحبه مستقیم با افراد تا از تجارب آنها از یک زمان یا رویداد خاص اطلاع یافت.
...
17
...
 

اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 91

شما نمی‌دانید آن پسرک چه کرد و در مقابل آن ده نفر کماندوی ما چه حرکتی کرد ـ با اینکه تنها و غریب بود. برایتان گفتم که آن سرباز بیچاره به طرف پسرک نشانه رفت. پسرک دیگر گریه نمی‌کرد. او مردانه ایستاده بود و با چشمان باز به لوله تفنگی که به طرفش نشانه رفته بود نگاه می‌کرد. پس از لحظه‌ای سکوت صدای رگبار در بیابان طنین انداخت و گرد و خاک زیادی در اطراف پسرک به هوا برخاست. من به دقت ناظر این صحنه بودم. وقتی گرد و غبار فرو نشست پسرک هنوز سرپا ایستاده، خیره نگاه می‌کرد. از تعجب و حیرت کم مانده بود قلبم از کار بایستد. چطور چنین چیزی ممکن بود. پسرک ایستاده بود و با چشمان روشن و درشتش نگاه می‌کرد.