نظریه تاریخ شفاهی (31)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۱نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی از آن گذشته، هیچ بعید نیست که گزارش ارائه‌شده به ما آکنده از سکوت، جاافتادگی یا حتی غلط‌های واقعی باشند. کافی است مصاحبه لوئیزا پاسرینی با کارگران ایتالیایی را بخوانید تا ببینید آنان در واکنش به سؤالات او دربارة سال‌های حاکمیت فاشیسم در ایتالیا چقدر سکوت کرده یا طفره رفته‌اند. این سکوت بر دو نوع است: آن دسته از داستان‌های زندگی که هیچ اشاره‌ای به فاشیسم نمی‌کنند و...

نظریه تاریخ شفاهی (30)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۰نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی قطعاً خانم دنیس رایلی، مورخ زنان، از قدرت تاریخ شفاهی در راهیابی به «خود» ناامید شده بود. او در خلال جنگ جهانی دوم و بعد از آن پژوهش‌هایی درباره مادری انجام داد؛ اما کشف عمق تجربه‌های زنان از طریق تاریخ شفاهی را کنار گذاشت. وی در توضیح علت این تصمیم می‌گوید:«مشکل بیرون کشیدن حقیقت محض از پشت زنگارها و غبارهای سی و چند سال در اینجاست که فضای بی‌ابهامی را برای سخن گفتن صداها به...

نظریه تاریخ شفاهی (29)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۹نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی نظریه‌پردازان فمینیست برای راهیابی به اصل «خود»ِ زنانه شیوه‌های دیگری را پیشنهاد کرده‌اند.(1) شیلا روبوتام(2) از مورخان فمینیست سوسیالیست، معقتد است که زنان می‌توانند شیوة رایج و غالب روایت فردگرایانة مذکر را کنار بزنند و خود را به عنوان گروهی برخوردار از تجربه تاریخی مشترک به رسمیت شناخته و ابزار وجود کنند. آنان به عنوان گروه و افراد مستقل با تکیه بر همین باور می‌توانند...

نظریه تاریخ شفاهی (28)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۸نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی جذابیت کار خانم لیند در اینجاست که او بعضی از مفاهیم انتزاعی و پیچیده دربارة روایت و زبان را با مثال‌های معمولی و همه‌فهم توضیح می‌دهد. داده‌هایی که وی از آنها استفاده می‌کند دستاورد مصاحبه‌هایی است که با عده‌ای از سفیدپوستان طبقة متوسط آمریکا دربارة گزینه‌های شغلی‌شان انجام داده بود. انتخاب موضوع شغل بدین علت بود که فرایندهای نقل داستان زندگی را به خوبی نمایش می‌داد...

نظریه تاریخ شفاهی (27)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۷نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی شارلوت لیند تأثیرگذارترین نظریه‌پرداز در حوزة داستان زندگی است، لذا ذکر تعریف او از داستان زندگی در اینجا خالی از لطف نیست:«داستان زندگی از تمام ماجراها و اجزاء گفتمانیِ مربوط به آنها مانند توضیحات، تاریخ وقوع رویدادها و عناصر پیونددهنده آنها تشکیل شده که فرد در طول سال‌های عمر خود و با نگاه به دو ملاک زیر بیان می‌کند:1-ماجراها و اجزاء گفتمانیِ مربوط به آنها در داستان زندگی...

نظریه تاریخ شفاهی (26)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۶نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی بازاندیشندگی «خود»به نظرم نیازی نیست تا اهمیت بسیار زیاد سومین عنصر در موقعیت متنی تاریخ شفاهی را مورد تأکید قرار دهیم. فرد در اینجا به درستی می‌داند که دربارة خویشتن خویش سخن می‌گوید و بدان عمیقاً می‌اندیشد. لیند می‌نویسد:«روایت در واقع فرصتی را برای نگریستن در خویشتن و تصحیح آن پدید می‌آورد.»(1) ما در روایت‌های شفاهی غالباً از مصاحبه‌شونده‌مان انتظار داریم تا با نظر به...

نظریه تاریخ شفاهی (25)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۵نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی تحقیقات خانم هرتا دان وانگ(1) دربارة خودزیست‌نامه‌نویسیِ بومیان آمریکا نیز مطلب بالا را تأئید می‌کند. در فرهنگ این بومیان، «خود» همواره به عنوان جزءِ لاینفک جامعه یا قبیله به تصویر کشیده می‌شود و ماهیت مستقل ندارد. وانگ تعبیر «منِ جمعی»(2) را برای تبیین این پدیده به کار می‌بَرَد.(3) اخیراً در بعضی از پژوهش‌ها بحث ارزیابی مجدد متون خودزیست‌نامه‌ایِ فرهنگ‌های غیر غربی شامل...

نظریه تاریخ شفاهی (24)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۴نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی طبق دیدگاهی که تطور خود را در قرن هجدهم، نوزدهم و اوایل قرن بیستم در اروپا پشت سر گذاشت «خود» اساساً موجودی فطری است که به ضرب و زور جنسیت، نژاد و باورهای مذهبی به فرد به ارث می‌رسد. این همان نظریه ذات‌گرایی(1) است، یعنی مفهومی که معتقد است «خودیت» هر انسانی را ویژگی‌های پایدار و فطری او می‌سازد-مثلاً پنداره‌هایی که همه زنان طبیعتی مادرانه دارند، مسیحیت مافوق تمام ادیان...

نظریه تاریخ شفاهی (23)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۳نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی اهمیت مؤلفة «خود» در نوشتارهای تاریخی طی دهه‌های اخیر به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. این مؤلفه در دهه 1980 برای مورخان مارکسیست نقش سنگر مقاومت در برابر ساختارهای سلطه‌گر را ایفا می‌کرد.(1) در عین حال، ظهور تاریخ‌های فمینیستی، همجنس‌بازان، سیاهان و فرودستان جامعه نیز دیدگاه برخاسته از «مذکرسالاری، برتری سفیدپوستان و طبقة متوسط» را، که در اکثر روایت‌های تاریخی غلبه...

نظریه تاریخ شفاهی (22)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۲نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی فصل ۳ خود مقدمهمورخ شفاهی می‌داند که راوی در حین روایت داستان یک رویداد یا تجربه عملاً به طور مستقیم یا غیر مستقیم دربارة خودش به ما اطلاعات می‌دهد. مصاحبه‌ای که کل وقایع و تجربیات زندگی یا تاریخ زندگی کسی را به ثبت می‌رساند به مصاحبه‌شونده امکان می‌دهد تا در لابه‌لای ماجراهایی که از زندگی‌اش روایت می‌کند احساسی را که هم‌اکنون دربارة خودش دارد را نیز برملا سازد. ماحصل و...
...
45
...
 

اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 93

یک‌بار از دور یک جیپ ارتشی آواره در جاده اهواز ـ آبادان نمایان شد آن را متوقف کردیم. سرنشینان آن سه نفر سرباز و سه نفر شخصی بودند. دو نفر از سربازها پایین آمدند و از ما پرسیدند «شما کی هستید و چرا جلوی ما را گرفته‌اید؟» وقتی متوجه شدند که ما عراقی هستیم و تا اینجا آمده‌ایم بهت‌زده به هم نگاه کردند. به آنها دستور دادیم به آن طرف جاده بروند تا ماشین بیاید و آنها را به بصره ببرد.