پرسش، چگونه مطرح شود؟
چگونگی طرح پرسش، همواره یکی از دغدغه‌های ذهنی مصاحبه‌گران بوده است. هستند مصاحبه‌گرانی که با وجود در اختیار داشتن ده‌ها پرسش خوب، موفق به طرح برخی از آنها نشده و یا پاسخ لازم را دریافت نمی‌کنند. زیرا عدم طرح درست و به‌هنگامِ پرسش‌ها می‌تواند آسیبی جدی به روند مصاحبه وارد کند.از پیش‌مصاحبه تا فوت و فنِ اولین پرسش‌ها
اسم و فامیلِ مصاحبه‌شونده به‌طور کامل باید ذکر شود. یک مسئله‌ای که در آسیب‌شناسی طرح‌های تاریخ شفاهی زیاد دیدیم، این است که اسم و فامیل به درستی ذکر نمی‌شود. حتی پسوندِ نام خانوادگی هم باید ذکر شود. اینها از نظر مستندسازی مهم‌اند.تاریخ شفاهی، امری تجربه‌گراست
برای انجام تاریخ شفاهی، هرچه بیشتر باید با مردم بود، زیست و کار کرد. «شفاهی‌کار» باید در اجتماع بتواند با همه اقشار ارتباط برقرار کند. مصاحبه با استاد دانشگاه تا پینه دوز و حمّال بازار، هر کدام‌شان ویژگی‌های خاص خود را دارد.پرسش نمونه
در یادداشت گذشته به برخی ویژگی‌های پرسش خوب اشاره شد. در این قسمت برای روشن شدن بیشتر موضوع، نمونه‌هایی از انواع پرسش را ملاحظه می‌فرمایید. در این مجموعه، معادل پرسش‌های بد، پرسش‌های خوب بیان شده تا مخاطب، مقایسه‌ای بین این دو گونه داشته باشد. بدیهی است در مواردی برای رسیدن به پاسخ، باید از چند پرسش استفاده کرد.پرسش خوب
مصاحبه تاریخ شفاهی اگر چه متکی به تکنیک‌های ارتباطی است، اما هدف اصلی آن نه برقراری ارتباط که رسیدن به اطلاعات و محفوظات راوی است. در چنین فرآیندی هر چه پرسش دقیق‌‌تر و هدف‌مند‌تر باشد، پاسخ‌ها نیز کامل‌تر خواهد بود.چگونگی شروع مصاحبه
شروع خوب و با برنامه، یکی از ضرورت‌های کار مصاحبه است. بی‌راه نیست اگر گفته شود که این مرحله به مثابه خشت اول تا آنجا اهمیت دارد که هرگونه سهل‌انگاری و یا ساده‌نگری و اهمال، موجب کج شدن دیوار و ساخت بنایی سست و غیرمنسجم شده و غیر قابل استفاده خواهد بود. بدون تردید همراه داشتن فهرستی مکتوب از کارهایی که باید انجام شود، یک اقدام مفید و اطمینان‌بخش است که از فراموشی و یا جابه‌جایی مراحل کار ممانعت به عمل خواهد آورد.توجیهات پیش از مصاحبه
در یادداشت‌های گذشته تصریح شد که دو طرف مصاحبه باید یکدیگر را شناخته و درک روشنی از طرح مورد نظر داشته باشند. تا این شناخت حاصل نشده، نمی‌توان مصاحبه را آغاز کرد. به همین دلیل باید اهداف طرح و حدود موضوع‌ها و پرسش‌ها را مشخص کرده و پیش از مصاحبه درباره آنها با راوی به توافق رسید. در حقیقت یکی از وظایف مصاحبه‌گر این است که نگرانی‌ها و دغدغه‌های احتمالی راوی که ممکن است بر مصاحبه و کیفیت آن تأثیر بگذارد را برطرف کند.اتاق مصاحبه
اجرای مصاحبه به عنوان یک فعالیت مهم فرهنگی که از ابعاد مختلف علمی و هنری و تاریخ‌نگارانه برخوردار است، نیازمند محلی مناسب است. شاید مصاحبه‌های رسانه‌ای و گزارش‌های خبری را بتوان در هر محلی برگزار کرد. حتی یکی از اولویت‌های این‌گونه مصاحبه‌ها اجرای آن در محل وقوع خبر و یا نزدیک‌ترین مکان به رخداد اصلی است. به همین دلیل شرایط محیطی در این‌گونه مصاحبه‌ها چندان شباهتی با شرایط محیطی در مصاحبه‌های تاریخ شفاهی ندارد.نگاهی به آموزش تاریخ شفاهی
با توجه به نو بودن تاریخ شفاهی در کشورمان و مطالعات مستمری که در این رشته در دنیا انجام می‌شود، برای این که دست‌اندرکاران تاریخ شفاهی دارای دانش فنی روزآمد در این رشته باشند، راه حل آموزش منابع انسانی، در دسترس‌ترین گزینه است.چگونگی حضور در محل مصاحبه
نحوه حضور در محل مصاحبه مرحله دیگری از مراحل کار است که تأثیر زیادی در شیوه برخورد راوی با محقق دارد. این مهم در اولین دیدار اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، زیرا این جلسه پایه گفت‌وگوهای بعدی خواهد بود و هرچه مصاحبه‌گر تلاش کند تا این جلسه را بهتر شروع کرده و به شکل مناسب‌تری مدیریت کند، در ایجاد انگیزه و جلب نظر راوی برای تداوم گفت‌وگوها مؤثر خواهد بود.1
...
آخرین مطالب
پربازدیدترین مطالب
سال‌های تنهایی-2
بی‌معطّلی، به پست فرماندهی رفتم و از اوضاع مطّلع شدم. موضوع، سخت تکان‌دهنده بود؛ یک تجاوز بی‌رحمانه همه‌جانبه؛ یک دسیسه شوم! به من مأموریت داده شد که فوراً به شهر بروم و در مورد طرح دفاع غیرعامل و آشنایی با وضعیت حمله و آژیرهای مربوط، با نیروی زمینی، سپاه پاسداران و استانداری هماهنگی لازم را به عمل آوریم و مشخص کنیم تا در هر مورد از آژیرها، از سوی مسئولان و مردم، چه کاری باید انجام گیرد.
