نظریه تاریخ شفاهی (9)

نظریه تاریخ شفاهی-۹نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی ضبط مصاحبه و متن پیاده‌شدهبا وجودی که مورخان شفاهی در زمانة کنونی بر مسائلِ مستتر در رابطة مصاحبه‌ای واقف بوده و نکات دقیق و خردمندانه‌ای را دربارة پیچیدگی‌های دینامیک مصاحبه نوشته‌اند، اما بخش اعظم مرحلة تحلیل عمقی تنها با استفاده از فایل ضبط‌شدة مصاحبه و متن پیاده‌شدة آن انجام می‌شود. گوش کردن به نوار صوتی یا دیجیتالی مصاحبه و پیاده کردن آن روی کاغذ بسیار وقت‌گیر و...

نظریه تاریخ شفاهی (8)

نظریه تاریخ شفاهی-۸نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی  مصاحبهتعجب نکنید اگر بگویم که در نظریة تاریخ شفاهی غالباً اصل مصاحبه مغفول می‌مانَد. «اوکلی» (1)  در جملة ماندگاری گفته است:«مصاحبه‌گری تقریباً شبیه ازدواج است: همه می‌دانند چیست، خیلی‌ها به سراغش می‌روند، ولی در این هندوانة دربسته، دنیایی از رمز و راز نیز نهفته است.»(2) برای مورخان شفاهی خیلی زور دارد که تعداد مصاحبه‌های انجام‌شده‌شان را با جزئیات بیان کنند، اما سرشت...

نظریه تاریخ شفاهی (7)

نظریه تاریخ شفاهی-۷نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی متقابلاً کتابی موسوم به «داستان دونا ماریا: تاریخ زندگی، خاطرات و هویت سیاسی»(1) به قلم دانیل جیمز(2) که در سال 2000 منتشر شده است، یک جامعة کوچک کارگری در آرژانتین عصر مدرن را مورد مطالعه قرار داده و حول محور اقاریر یک زن می‌چرخد. چند مقالة تفسیری نیز به این اثر افزوده شده که همگی به اصلی‌ترین سؤالات نظری پرداخته و کوشیده‌اند تا نگاه خواننده را به عمق موضوعاتی نظیر عاملیت فردی،(3)...

نظریه تاریخ شفاهی (6)

نظریه تاریخ شفاهی-۶نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی اگر بخواهیم نقطه مشخصی را نشان دهیم که مورخان شفاهی از آن مقطع به بعد موفق شدند از لاک دفاعی بیرون آمده و عَلَم تاریخ شفاهی را به عنوان یک رویة تحلیلی بالا بگیرند آن مقطع سال 1979 است که مقالة انتقادی خانم لوئیزا پاسِرینی (1) به نام «کار، ایدئولوژی و اجماع در دوران حاکمیت فاشیسم ایتالیا»(2) منتشر شد.(3) پاسِرینی در این دستاورد وزین، موفقیت تاریخ شفاهی را از دو جنبه تأئید می‌نماید: از جنبة...

نظریه تاریخ شفاهی (5)

نظریه تاریخ شفاهی-۵نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی تاریخ شفاهی نقش گسترده‌ای را در جامعه ایفا نمی‌کرد، با این وصف حتی در کسوت «تاریخ بازیابانه» نیز بسیاری از مورخان و علمای علوم اجتماعی بدان اعتماد نداشتند زیرا بر حافظه تکیه داشت، و از نظر آنان خاطراتِ مضبوط در حافظه به هیچ وجه قابل اعتماد نبودند. در دورانی که حرف اول و آخر در تحقیقات تاریخی را سند مکتوب می‌زد، تاریخی شفاهی اساساً داده‌های قابل اتکاء و اطمینان‌بخشی تولید...

نظریه تاریخ شفاهی (4)

نظریه تاریخ شفاهی-۴نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی انگلیس و کشورهای اسکاندیناوی مسیر متفاوتی را در پیش گرفتند. دهه‌ها بود که در چنین کشورهایی به خاطر مزیتی که برای سند مکتوب قائل بودند به منبع شفاهی اعتنایی نمی‌شد تا اینکه سرانجام در دهه 1950 و 1960، سنت اروپایی قوم‌شناسی و گردآوری ادبیات عامیانه که کلام شفاهی را گنجینه سنت‌ها می‌دانست و بدان ارج می‌نهاد و بعدها نیز پیدایش تاریخ اجتماعی و جامعه‌شناسی تاریخی که تاریخ شفاهی را برای...

نظریه تاریخ شفاهی (3)

نظریه تاریخ شفاهی-۳نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی تاریخ شفاهی توانسته است نظریه‌پردازان و عوامل اجرایی رشته‌های مختلف را با وجود دیدگاه‌های گوناگون‌شان به هم نزدیک سازد. بزرگ‌ترین توفیق تاریخ شفاهی در عرصة علوم انسانی و اجتماعی و در بیرون از فضای آکادمیک، همین تأثیر فوق‌العاده سودمندش است زیرا متخصصان هر رشته طبیعتاً نظرات تخصصی خود را به این عرصه تزریق می‌نمایند. در نتیجه، یک رویة پژوهشی زنده و دائماً رو به تکامل پدید...

نظریه تاریخ شفاهی (2)

نظریه تاریخ شفاهی-۲نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی چیستی تاریخ شفاهیاصطلاح تاریخ شفاهی از جنس تعابیر مبهمی است که بر دو معنا اطلاق می‌شود. در یک معنا به فرایند انجام مصاحبه با مردم و ضبط گفته‌های آنان اطلاق می‌شود تا اطلاعاتِ انباشته در ذهن آنان، یعنی خاطرات‌شان از گذشته، بیرون بیاید. اما تاریخ شفاهی به خودیِ خود محصول همان مصاحبه نیز هست که در قالب گزارش روایی از رویدادهای گذشته متجلی می‌شود. پس می‌بینیم که هم یک شیوة پژوهشی...

نظریه تاریخ شفاهی (1)

نظریه تاریخ شفاهی-۱نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانیتبدیل رویه عملی(1) به نظریهمقدمهتاریخ شفاهی را در عِداد رویه‌های عملی و به عبارت دیگر در ردیف شیوه‌های پژوهشی تعریف نموده‌اند. فعل تاریخ شفاهی به ضبط گفتارِ آن دسته از انسان‌هایی اطلاق می‌شود که پیام، گزارش یا خاطرة قابل توجهی برای گفتن دارند. تحلیل خاطرات گذشتة این مردم نیز در راستای همین فعل معنا می‌یابد. اما ابعاد نظری تاریخ شفاهی نیز همچون سایر رویه‌های عملی تاریخی باید به...

خـاطـرات احمـد احمـد (80)

خـاطـرات احمـد احمـد (۸۰)به کوشش: محسن کاظمیانتشارات سوره مهردفتر ادبيات انقلاب اسلامى انفجار نورپس‏از ورود حضرت امام، مدرسه رفاه، مركز هدايت و رهبرى نهضت شد. گرچه من ناتوان از هم‏پايى با ساير دوستانم بودم، ولى احساس كردم كه نبايد نشست و از بار مسئوليت شانه خالى كرد. شايد بتوان با همين‏حال، كار كوچكى صورت داد. به طرف مدرسه رفاه رفتم. جلو مدرسه، مردم ازدحام كرده بودند. حركت سخت و گاه ناممكن بود. آنچه كه برايم در نگاه اول خيلى جالب بود، حركتهاى...
...
47
...
 

اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 91

شما نمی‌دانید آن پسرک چه کرد و در مقابل آن ده نفر کماندوی ما چه حرکتی کرد ـ با اینکه تنها و غریب بود. برایتان گفتم که آن سرباز بیچاره به طرف پسرک نشانه رفت. پسرک دیگر گریه نمی‌کرد. او مردانه ایستاده بود و با چشمان باز به لوله تفنگی که به طرفش نشانه رفته بود نگاه می‌کرد. پس از لحظه‌ای سکوت صدای رگبار در بیابان طنین انداخت و گرد و خاک زیادی در اطراف پسرک به هوا برخاست. من به دقت ناظر این صحنه بودم. وقتی گرد و غبار فرو نشست پسرک هنوز سرپا ایستاده، خیره نگاه می‌کرد. از تعجب و حیرت کم مانده بود قلبم از کار بایستد. چطور چنین چیزی ممکن بود. پسرک ایستاده بود و با چشمان روشن و درشتش نگاه می‌کرد.