نظریه تاریخ شفاهی (69)

تحلیل روایت امروزه از ابزارهای رایج در تاریخ شفاهی به شمار می‌آید. شیوه‌هایی که برای شناسایی و تشخیص ریخت روایت و استراتژی‌های اتخاذشده در آثار داستانی برشمردیم در اقاریر شفاهی نیز کاربردپذیرند زیرا می‌دانیم که انسان‌ها برای ساخت داستان‌های خودشان به سبک‌های روایی رایج در جهان اجتماعی‌شان متوسل می‌شوند.

نظریه تاریخ شفاهی (68)

تحلیل روایت متون ادبی و داستانی مکتوب از قدیم‌الایام امر مرسومی بود. اما اهل فن در دهه 1960 با پیشگامی دو زبان‌شناس به نام والتسکی و لابوف پس از اندیشه و بحث‌های مفصل به این نتیجه رسیدند که لازم است فنون رواییِ به کار رفته در نسخه‌های شفاهی یا نقل شفاهی تجربه‌های شخصی با دقت و حساسیت بیشتری نسبت به گذشته مورد بررسی قرار گیرند.

نظریه تاریخ شفاهی (67)

نظریه‌پردازان اکثر رشته‌ها با مفهوم روایت بیگانه نبوده و در مباحث خود به آن استناد کرده‌اند. هر چند نظریه‌پردازان زبان‌شناس، روایت را موجودی تنیده در تمام نشانه‌ها یا متون-مانند اشارات بدنی یا عکس-تعریف کرده‌اند، اما من در این مبحث معنای مشخص‌تری از روایت را که در زبان و ارتباطات به کار می‌رود،‌ مد نظر دارم.

نظریه تاریخ شفاهی (66)

-:پدرتون عادت داشت به قهوه‌خونه یا تفریحگاه‌های شبونه بره؟ -:نه، اون اصلاً اهل مشروب نبود، سیگار هم نمی‌کشید.

نظریه تاریخ شفاهی (65)

مورخان شفاهی نه روان‌کاو هستند و نه روان‌درمانگر که بخواهند موانع مخل یادآوری انسان‌ها را شناسایی کنند و از این طریق به راه علاج آنها برسند. به ما نیاموخته‌اند که بفهمیم چرا بعضی انسان‌ها بعضی از خاطرات‌شان را واپس می‌زنند.

نظریه تاریخ شفاهی (64)

طبق معمول همیشه مورخی که می‌تواند ما را از پیچ و خم‌های چنین وضعیتی به سلامت عبور دهد، آلِساندرو پورتلی است.

نظریه تاریخ شفاهی (63)

قدرت تعیین‌کنندة خاطره رسمی را به عریان‌ترین وجه در رژیم‌های توتالیتر می‌تواند دید که نه تنها مانع بیان و انتشار خاطرات متضاد با روایت رسمی وقایع گذشته می‌شوند بلکه حتی توان یادآوری را نیز از مردم می‌گیرند.

نظریه تاریخ شفاهی (62)

مورخ شفاهی باید نحوة تعامل خاطرات شخصی با خاطرات عمومی را بفهمد. در پاره‌ای اوقات، قاب یا الگوی خاطره‌ای که بسترساز شکل‌گیری داستان خاطره‌آمیز می‌شود کاملاً متصلب است.

نظریه تاریخ شفاهی (61)

مورخان شفاهی چگونه نظریه خاطره را در فعالیت‌های خود به خدمت گرفته‌اند؟ روشن است که خاطرات در تلقی آنان دیگر به عنوان انباری آکنده از واقعیات و اطلاعات نیست که برای بازسازی گذشته به سراغ آن بروند و موجودی‌اش را تخلیه کنند.

نظریه تاریخ شفاهی (60)

خاطرات جمعی یا مردم‌پسند خاصیت ایستا ندارند. با توجه به الحاق صدای خاموشان و حاشیه‌نشینان جامعه شرایطی به وجود آمده که امکان مشاهده تغییر و تحول در تفسیرهای غالب را فراهم ساخته است.
...
41
...
 

اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 91

شما نمی‌دانید آن پسرک چه کرد و در مقابل آن ده نفر کماندوی ما چه حرکتی کرد ـ با اینکه تنها و غریب بود. برایتان گفتم که آن سرباز بیچاره به طرف پسرک نشانه رفت. پسرک دیگر گریه نمی‌کرد. او مردانه ایستاده بود و با چشمان باز به لوله تفنگی که به طرفش نشانه رفته بود نگاه می‌کرد. پس از لحظه‌ای سکوت صدای رگبار در بیابان طنین انداخت و گرد و خاک زیادی در اطراف پسرک به هوا برخاست. من به دقت ناظر این صحنه بودم. وقتی گرد و غبار فرو نشست پسرک هنوز سرپا ایستاده، خیره نگاه می‌کرد. از تعجب و حیرت کم مانده بود قلبم از کار بایستد. چطور چنین چیزی ممکن بود. پسرک ایستاده بود و با چشمان روشن و درشتش نگاه می‌کرد.