مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورتهای آن - 11
توجیهات پیش از مصاحبه
در یادداشتهای گذشته تصریح شد که دو طرف مصاحبه باید یکدیگر را شناخته و درک روشنی از طرح مورد نظر داشته باشند. تا این شناخت حاصل نشده، نمیتوان مصاحبه را آغاز کرد. به همین دلیل باید اهداف طرح و حدود موضوعها و پرسشها را مشخص کرده و پیش از مصاحبه درباره آنها با راوی به توافق رسید. در حقیقت یکی از وظایف مصاحبهگر این است که نگرانیها و دغدغههای احتمالی راوی که ممکن است بر مصاحبه و کیفیت آن تأثیر بگذارد را برطرف کند.مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورتهای آن - 10
اتاق مصاحبه
اجرای مصاحبه به عنوان یک فعالیت مهم فرهنگی که از ابعاد مختلف علمی و هنری و تاریخنگارانه برخوردار است، نیازمند محلی مناسب است. شاید مصاحبههای رسانهای و گزارشهای خبری را بتوان در هر محلی برگزار کرد. حتی یکی از اولویتهای اینگونه مصاحبهها اجرای آن در محل وقوع خبر و یا نزدیکترین مکان به رخداد اصلی است. به همین دلیل شرایط محیطی در اینگونه مصاحبهها چندان شباهتی با شرایط محیطی در مصاحبههای تاریخ شفاهی ندارد.مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورتهای آن - 9
چگونگی حضور در محل مصاحبه
نحوه حضور در محل مصاحبه مرحله دیگری از مراحل کار است که تأثیر زیادی در شیوه برخورد راوی با محقق دارد. این مهم در اولین دیدار اهمیت بیشتری پیدا میکند، زیرا این جلسه پایه گفتوگوهای بعدی خواهد بود و هرچه مصاحبهگر تلاش کند تا این جلسه را بهتر شروع کرده و به شکل مناسبتری مدیریت کند، در ایجاد انگیزه و جلب نظر راوی برای تداوم گفتوگوها مؤثر خواهد بود.مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورتهای آن - 8
تجهیزات و لوازم مورد نیاز
مصاحبه تاریخ شفاهی به تجهیزات و لوازمی نیاز دارد که محقق موظف است پیش از عزیمت به محل مصاحبه نسبت به تهیه و آمادهسازی آنها اقدام نماید. اگر مصاحبه صوتی و یا تصویری است، باید تجهیزات مناسب و مطلوب را از قبل تهیه کند. در این زمینه نکاتی را باید رعایت کرد که به برخی از آنها اشاره میشود.مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورتهای آن - 7
تعیین زمان و هماهنگیهای پیش از مصاحبه
مصاحبه در طرح تاریخ شفاهی باید پس از هماهنگیهای مقدماتی، در زمان مناسب انجام شود. زیرا اگر پذیرفتهایم که مصاحبه کانونیترین بخش هر طرح تاریخ شفاهی است، توجه به زمان و چگونگی انجام آن از اهمیت بالایی برخوردار است. این امر نیازمند ارتباط و گفتوگوی دقیق میان محقق و راوی است.مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورتهای آن - 6
اهمیت اطلاعات پیش از مصاحبه
یکی از ضرورتهای مرتبط با مصاحبه تاریخ شفاهی، داشتن معلومات و اطلاعات کافی درباره موضوع مصاحبه و مسائل پیرامون آن است. متأسفانه بعضاً دیده میشود که مصاحبهگر با کمترین اطلاعات، وارد جلسه شده و مصاحبه مطلوبی را به انجام نرسانده است. این وضعیت، چند آسیب جدی را به دنبال دارد که برخی از آنها به شرح ذیل است.مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورتهای آن - 5
تعیین هدف
مصاحبه در تاریخ شفاهی، روشی تحقیقی است که مانند هر شیوه پژوهشی دیگر، باید اهداف مشخصی داشته باشد. فراموش نکنیم که ضبط خاطرات افراد، بدون یک هدفِ تاریخنگارانه را نمیتوان تاریخ شفاهی دانست. بسیارند مؤسسهها و رسانههایی که در مناسبتهای مختلف و به منظور بزرگداشت یک روز و یا تکریم نام و یاد فعالان یک عرصه، به ضبط و انتشار خاطرات فعالان سیاسی و فرهنگی و اجتماعی و یا فرماندهان نظامی در قالبهای متعدد میپردازند، اما مشخص نمیکنند این مطالب چه نیازی از مخاطب و تاریخ را پاسخ میدهند.مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورتهای آن - 4
شناسایی و انتخاب راوی
همانگونه که قبلاً توضیح داده شد، تاریخ شفاهی امکانی مشارکتجویانه در فرایند تدوین تاریخ است تا اطلاعات مختلف از رویدادهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در یک مصاحبه هدفمند ضبط و منتشر شود. این موضوع از آن رو اهمیت دارد که نگاه و روایت افراد بیشتری در تبیین رویدادهای تاریخی دریافت خواهد شد.مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورتهای آن- 3
انتخاب موضوع
انتخاب موضوع، یکی از مهمترین مراحل مصاحبه تاریخ شفاهی است. مصاحبههای تاریخ شفاهی یا موضوعمحورند و یا فردمحور. طبیعی است که برای انتخاب موضوع، باید از دقت زیادی برخوردار بود. قبلاً گفته شد که مصاحبهگر تاریخ شفاهی ضمن روحیه جستوجوگری و تحقیق، باید سطح مناسبی از معلومات عمومی و تخصصی را دارا شده و از هرگونه تعصب نسبت به افراد و جریانهای سیاسی و اجتماعی اجتناب ورزد.مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورتهای آن- 2
ویژگیهای مصاحبهگر
مصاحبهگر تاریخ شفاهی علاوه بر آشنایی با فنون مصاحبه، ضروری است برای تحقق اهداف مورد نظر، ویژگیهایی داشته باشد. او نباید این حرفه را فعالیتی شغلی و با اهداف صرفاً مادی ببیند. تایخ شفاهی بخشی از یک رسالت فرهنگی و اجتماعی است که ارتباطی عمیق با تاریخ و میراث یک جامعه و ملت دارد. ضروری است مصاحبهگر تاریخ شفاهی از اطلاعات کافی برای کاری که قصد انجام آن را دارد، برخوردار باشد....
12
آخرین مطالب
پربازدیدها
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 108
وقتی به موضع رسیدم رفتم داخل سنگر. سربازها گفتند: «آن سرباز انتظامات، یعنی یعقوب احمد، که عصام را دستگیر کرده بود دیروز بر اثر اصابت ترکش گلوله ایرانیها کشته شد. خدا را شکر کردم. بعد شنیدم سرهنگ میسر به ستوان یکم عباس اهل بصره گفته بود: «تفاوت کشته شدن عصام و یعقوب تفاوت بهشت و جهنم است.» چند روز گذشت. حمله شما شروع شد. تقریباً تا ساعت پنجونیم صبح ما هنوز در مواضع خودمان بودیم. در شبِ حمله، آسمان را ابرهای سیاه پوشانده بود. افراد ما همه ترسیده بودند و حالت عجیبی داشتند. خستگی مفرط و یأس در تکتک افراد به چشم میخورد. رخوت و ترس موقعی بیشتر شد که ستوان یکم احمد جمیل و سرهنگ میسر با داد و فریاد ز افراد میپرسیدند «پل کجاست؟ پل کارون کجاست؟»![](pic/banner_box/263.jpg)
![](pic/banner_box/254.jpg)
![](pic/banner_box/169.jpg)
![](pic/banner_box/235.jpg)
![](pic/banner_box/180.jpg)
![](pic/banner_box/43.jpg)
![](pic/banner_box/25.jpg)
![](pic/banner_box/26.jpg)