جایگاه مصاحبه‌کننده در بازشناسی اطلاعات مصاحبه
در پروژه‌هایی که بُعد زمانی بر آن حاکم است، به دلایل گوناگون، از جمله کاهش قدرت یادآوری (به اعتراف اغلب مصاحبه‌شوندگان) اختلاف در اقوال وجود دارد. مصاحبه کننده اصرار بر سؤال دارد و مصاحبه‌شونده به هرشکل آنچه را به یاد می‌آورد بیان می‌کند یا به علت این‌که ناظر بر جریانی بوده، برداشت خود را از آنچه دیده، اظهار می‌دارد. همچنین قضاوت‌های شخصی، حبّ و بغض و دیگر عوامل، روایت مختلفی را از یک واقعه پیش روی ما می‌گذارد. در پروژه‌ای مانند زندگی و سیره استاد بی‌نظیر حضرت آیت‌الله حاج شیخ محمدهاشم مدرس قزوینی(ره) به دلیل محدود بودن ارتباط استاد با دیگران، نبودن منابع و اسناد، دستیابی به واقعیت یارسیدن به نزدیک ترین نظر به واقعیت، در وقایعی که بین اقوال مصاحبه شوندگان اختلاف وجود داشت، هم برای مصاحبه کننده و هم برای استفاده کنندگان از مصاحبه‌ها، مشکل بود.تعاملات مصاحبه‌گر و مصاحبه‌شونده در تاریخ شفاهی
نویسنده پس از مقدمه، در قالب عناوینی، چند تفسیر از تاریخ و تاریخ شفاهی و تحریف تاریخ را مرور کرده است. سپس به تهدید‌های تاریخ شفاهی و فرضیه‌هایی در این باره پرداخته است. او نتیجه‌گیری از این فرضیه‌ها را با معرفی سه تجربه خود همراه کرده است. ادامه مقاله، دو شخصیت اصلی دارد: مصاحبه‌گر و مصاحبه‌شونده و نویسنده به شرح رابطه این دو در حالتی که منجر به نتیجه ایده‌آلی شود، پرداخته است. وظایف مصاحبه‌گر، وظایف مصاحبه‌شونده و عواملی که مصاحبه‌گر در حین مصاحبه باید رعایت کند، چکیده تقسیم این بخش است. به نظر نویسنده: تعالی جامعه، رسیدن به وضع مطلوب در آینده است که در این زمان چگونگی بیان حوادث واقعه و ثبت تاریخ شفاهی نقش تعیین کننده‌ای دارد.نقش تاریخ شفاهی در کاربردی کردن علم تاریخ
یکی از مشکلات رشته‌های علوم انسانی در کشور ایران عدم کاربردی بودن آنها در جامعه و فقدان تعریف جایگاه مناسب برای استفاده از این علوم است. بسیاری از این مسائل نه به خاطر ناکارآمدبودن رشته‌ها بلکه به علت عدم توجه صحیح به ماهیت استفاده از آنها می‌باشد که باعث ایجاد مشکل در تدریس آنها شده است. یکی ازشاخص ترین این رشته‌ها تاریخ می‌باشد که تدریس و فهم آن در تمام مقاطع تحصیلی با مشکل مواجه شده است. مهم‌ترین مسئله‌ای که امروز در تدوین و استفاده از تاریخ در جامعه روبرو هستیم عدم کاربردی بودن و فقدان نمود عینی چه برای دانشجویان این رشته و چه برای مخاطبان آن در تمام سطوح می‌باشد.نقش دانشگاه ها در گسترش تاریخ شفاهی
بازنگری مجددی در برداشت از علم تاریخ و تدریس مبتنی بر فرضیات، عینیت بخشیدن به انگاره ها و نمادسازی تاریخی در سطوح مختلف جامعه به منظور هویت بخشیدن دینی و ملی و پر کردن گسست‌های بیم نسلها از ضروریتهای انکارناپذیر وجود تاریخ شفاهی است.تاریخ، خاطره، افسانه
نگاهی به تاریخ، خاطره، افسانه را با این گفته مشهور ارسطو آغاز می‌کنیم که «تمایز مورخ از شاعر در این نیست که مورخ به نثر می‌نگارد و شاعر به نظم. تاریخ هرودت را می‌توان به گونه‌ای به نظم آورد که همچنان از مصادیق تاریخنگاری باشد. آنچه تاریخنگار را از شاعر متمایز می‌کند آن است که تاریخنگار درباره اموری می‌نگارد که در واقع روی داده‌اند، حال آنکه شاعر درباره رویدادهایی می‌سراید که ممکن است روی دهند.» تعریف ارسطو از تاریخنگاری به مثابه تصویر«امور تحقق یافته» بیشتر معطوف به توصیف زندگی واقعی مردمان و سرگذشت تاریخ سازان است. چنانکه کارلایل، مورخ برجسته قرن نوزدهم، هنوز براین باور بود که تاریخنگاری و سرگذشت مردان بزرگ چنان با یکدیگر پیوند خورده‌اند که «تاریخ جوهر سرگذشت‌های بیشمار است.»تاریخ شفاهی در گفت‌وگو با دونالد ریتچ
دونالدریتچ، استاد تاریخ اداره تحقیقات کنگره امریکا که تاکنون با افراد بسیاری از جمله سیاستمداران و روشنفکران و افراد تأثیرگذار در سطح جهان مصاحبه کرده است، خود در مصاحبه‌ای بلند به انتقال تجربیاتش پرداخته است. او در این مقاله به چنین سوال‌هایی پاسخ داده است: ویژگی یک مصاحبه خوب چیست؟ مصاحبه کننده چگونه باید آماده شود؟ از اول باید با چه کسی مصاحبه کرد؟ مصاحبه کننده‌های بالقوه را چگونه تشخیص می‌دهید؟ و ...راهنمای گام به گام تاریخ شفاهی
این مقاله هم حاصل تجربیات نویسنده است و هم با بهره‌گیری از برخی منابع خارجی به تاریخ شفاهی و توالی تحقیق آن در مصاحبه‌های تاریخ شفاهی پرداخته است.شگردهای مصاحبه در تاریخ شفاهی
این مقاله برآن است باتوجه به تجربه‌ها و مطالعات میدانی که از مصاحبه با افراد مهم در حوزه‌های گوناگون تاریخ معاصر به دست آمده، به شگردهای مصاحبه در تاریخ شفاهی بپردازد. در واقع این شگردها در حوزة عمل کامیابی خود را نشان داده‌اند. شگردهایی که متفاوت از شگردهای مصاحبه‌های ژورنالیستی هستند. این شگردها از پیش از مصاحبه به کار مصاحبه‌گر می‌آیند و مصاحبه‌گر بایستی همواره در کنش و فعالیت باشد. آنچه در مصاحبة تاریخ شفاهی مدنظر است پروژه و پروسه بودن آن است. سرعت و دقت دو عامل مهم منتج از این نگاه می‌باشند. دو عاملی که از فرصت‌سوزی می‌کاهد و هم بر عمق مصاحبه می‌افزاید.تاریخ شفاهی از منظر همسانی در زبان و گفتار
. شناخت و آگاهی، هدف غایی در ثبت خاطرات و نگارش تاریخ شفاهی است. نقش زبان، گویش و لحن در ادراک مفاهیم و مضامین ذهنی به تحقیق دریافته شده است. دریافت مضامین کلمات و مفهوم جملات در زبان مصاحبه‌شونده بسیار مهم است؛ و این دریافت نمی‌تواند به طور کامل صورت پذیرد مگر این‌که مصاحبه‌کننده با عنایت به موقعیت شخص از همسانی زبانی نیز بهره ببرد. گفت‌وگوی دو نفری با توجه به منشاء و ساختار روان‌شناختی آن باید مشخصات دستور زبانی ویژه‌ای داشته باشد. زیرا گفت‌وگوی دو نفری از انگیزه و اندیشه درونی آماده‌ا‌ی نزد مصاحبه‌شونده مایه نمی‌گیرد. زبان‌های گفتاری رمزگان‌هایی هستند که با به کارگیری مجرای صوتی و در مدتی بس دراز شکل گرفته‌‌اند. تفاوت‌های فرهنگی و عدم همسانی زبانی موجب بدفهمی نشانه‌هایی می‌شوند که ظاهراً روشن به نظر می‌رسند.مصاحبه، عاملی برای برقراری پیوند میان تاریخ و روان‌شناسی از رهگذر مکتب تاریخنگاری آنال
این مقاله با توجه به اهمیت تاریخ شفاهی در علم تاریخ و رواج شیوه‌های جدید تاریخ نگاری در کشورهای اروپایی و امریکایی آغاز شده است. به نظر نویسنده یکی از موثرترین و بارزترین روش‌های تاریخ نگاری که امروزه مورد توجه محققان و مورخان جهان است، روش تاریخنگاری معاصر فرانسوی است که در ایران به نام مکتب آنال، شناخته شده است. مقاله در باب این مکتب و شیوه تاریخنگاری آن پیش می‌رود و به این حاصل می‌رسد که: آگاهی از علم روان‌شناسی و مسائلی که در این علم مورد توجه و بررسی قرار می‌گیرد، در تاریخ شفاهی قابل بهره‌برداری است. بعد از این، نویسنده به بررسی کاربرد مصاحبه در روان‌شناسی و روان‌شناسی در مصاحبه می‌پردازد....
65
...
آخرین مطالب
پربازدیدها
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 94
حادثه دیگر که باعث شد تصمیم آخرم را برای پیوستن به نیروهای شما بگیرم حماسه‌ای بود که آن سرباز گم شده آفرید. روزی یکی از گروههای گشتی ما یک سرباز شما را که گم شده بود اسیر کرد به موضع آورد سرباز جوانی بود در حدود بیست تا بیست و دو ساله. محاسن زیبایی داشت، وقتی سرباز را به موضع آوردند چند نفر جمع شدند. سرباز آرام بود و حرف نمی‌زد اما نارضایتی از اسارت کاملاً از چهره‌اش پیدا بود. سعی می‌کرد خونسردی خود را از دست ندهد. در همان ساعت یک کامیون ایفا آماده بود که چهل پنجاه تن از پرسنل را به مرخصی ببرد. مقصدش بصره بود.
