پرسش و پاسخ
آرشیوها چگونه تاریخ‌ساز می‌شوند؟
آغاز عصر مدرن (۱۸۰۰-۱۵۰۰) شاهد موجی برای نگهداری اسناد بود. در همایشی که در ۹ و۱۰ آوریل ۲۰۱۴ در فرهنگستان بریتانیا برگزار شد، به بررسی ریشه‌های آرشیوهایی پرداخته شد که درک ما نسبت به تاریخ را شکل دادند. از ده تن از سخنرانان این همایش خواستیم به چند سؤال اساسی پاسخ دهند.رویکرد سیستمی در تاریخ شفاهی
برخی بحث در مسایل نظری تاریخ شفاهی را مخصوص برج عاج نشینان این علم می‌دانند و خود را مرد عمل قلمداد می‌کنند. این افراد را عقیده بر آن است همین که فردی بتواند با دستگاه‌های ضبط‌صوت و دوربین فیلمبرداری کار کند و در برقراری ارتباط با دیگران نیز مهارت داشته باشد، کافی است که یک مصاحبه‌گر تاریخ شفاهی قلمداد گردد.مصاحبه‌گر و مصاحبه‌شونده در تاریخ شفاهی
کمبود مصاحبه‌گرانی که دارای تجربه، دانش و مهارت لازم در امر مصاحبه‌اند، سبب می‌شود تا برای پژوهش‌های تاریخی در حیطۀ تاریخ شفاهی با مشکل مواجه باشیم. بنابراین باید برای مصاحبه با شاهدان، عاملان و دست‌اندرکاران وقایع و حوادث مورد نظرمان، افراد خاصی را گزینش کنیم، یا اینکه تعداد محدودی از واجدان شرایط را برای مصاحبه در این زمینه آموزش دهیم.سؤال‌های پژوهشی و پرسش‌نامه‌ای در مصاحبه تاریخ شفاهی
مصاحبه‌های تاریخ شفاهی، ابزار گردآوری اطلاعات‌اند. با مصاحبه است که مورخ این نوع از تاریخ، می‌تواند اطلاعاتی را از مصاحبه‌کننده دریافت کند. مصاحبه‌شونده اطلاعات گوناگونی دارد، ولی مصاحبه‌کننده به طبقه خاصی از آن اطلاعات نیاز دارد، بنابراین باید با راه‌کارهای اصولی بتواند جلسه مصاحبه را مدیریت کند.چرا تاریخ می‌خوانیم؟
مردم در حال زندگی می‌کنند. آنها برای آینده خود برنامه‌ریزی می‌کنند و نگران آن هستند. تاریخ، مطالعه گذشته است. با وجود مشقت‌ها و مشکلات در رفع خواسته‌های کنونی و پیش‌بینی خواسته‌هایی که در راه است، چرا باید نگران چیزی باشیم که در گذشته اتفاق افتاده است؟مصاحبه برای تهیه زندگی‌نامه – بخش دوم و پایانی
فن و علم مصاحبه برای سرگذشت‌‌نویسی
در بخش نخست مقاله «مصاحبه برای تهیه زندگی‌نامه» از انواع کارآیی سرگذشت‌ها، گسترش علاقه برای بیان سرگذشت، تعریف سرگذشت، کاربردهای مصاحبه برای تهیه زندگی‌نامه و به‌خصوص کاربردهای تحقیقاتی سخن به میان آمد و همچنین این نکته‌ها؛ مصاحبه‌هایی که برای تهیه زندگی‌نامه انجام شده‌اند، سبب پیدایش تاریخ شفاهی و سایر رویکرد‌های مردم‌شناسی و میدانی شده‌اند...محقق تاریخ‌شفاهی، روی‌کردی انتقادی داشته باشد
دیدگاه‌هایی درباره گویاسازی
وقتی کتاب‌های با عناوین «تاریخ شفاهی»، «خاطرات شفاهی» و «خاطرات» را از جهت نوع گویاسازی، حجم متونی که به عنوان گویاسازی استفاده شده و میزان ارجاعات، بررسی می‌کنیم، تفاوت بسیاری در موارد مذکور مشاهده می‌کنیم که از نقطه صفر شروع شده‌اند. در برخی موارد، حجم زیرنویس‌ها و مطالبی که در پایان فصل‌های کتاب نقل شده‌اند، به مراتب بر متن اصلی، پیشی گرفته‌اند!مصاحبه برای تهیه زندگی‌نامه – بخش نخست
مصاحبه‌هایی که سبب پیدایش تاریخ شفاهی شدند
گفتن ماجراهای زندگی‌مان به قدری در سرشت ما آمیخته است که تا حد زیادی از اهمیت آن بی‌اطلاع هستیم. ما داستان‌وار می‌اندیشیم، داستان‌وار سخن می‌گوییم و از طریق داستان‌‌‌ها به زندگی خود معنا می‌بخشیم. مردم، در هر جای دنیا، روایت‌هایی از بخش‌هایی از زندگی خود را، چه برای دوستان و چه غریبه‌ها، به یک صورت بیان می‌کنند.قلم و مصلحت در تدوین تاریخ شفاهی
تاریخ شفاهی از تئوری تا عمل و تدوین، حاصل تلاش مستمر علاقه‌مندانی است که تجربیات ارزنده‌ای در این زمینه دارند. طی دو دهه اخیر، شرایط و بسترها سبب شده است تا شاهد تدوین و انتشار مجموعه‌های متعدد تاریخ شفاهی در داخل کشور باشیم. اهمیت موضوع نیز موجب شده تا یازدهمین همایش تاریخ شفاهی در نهم اسفند ماه سال جاری، به موضوع «تدوین» اختصاص داشته باشد.سنّت خاطره‌نویسی آیت‌الله
اولین بار در اوایل دهه هفتاد، کتاب «هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه» که حاوی مصاحبه‌هایی با او درباره سال‌های قبل از انقلاب و اوایل تاسیس نظام جمهوری اسلامی است در دو جلد منتشر شد که جلد دوم آن را اسناد این دوران در بر می‌گرفت. پس از آن، روزنوشت‌های او در اواسط دهه 1370 در برخی روزنامه‌ها به صورت پاورقی منتشر و در ادامه، برای هر سال از زندگی آیت‌الله، یک کتاب با عنوان کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی تالیف شده است.3
...
آخرین مطالب
پربازدیدها
اسراری از درون ارتش عراق-13
آنچه را که نقل می‌کنم، از زبان یکی از افسرهای ارتش عراق است. وی پس از اینکه در یکی از درگیری‌ها ترکشی به سرش اصابت کرد و پزشکان ازکارافتادگی‌اش را تأیید کردند، ماجرایش را این‌گونه حکایت کرد: تازه به فرماندهی گروهان ارتقا یافته بودم و زیاد با چم‌وخم کار آشنا نبودم...
