کشفیات و غفلت‌ها(1)

تأمل عمیق در سنت سندی و تحول نگاه نظری در تاریخ شفاهی

طبق نگاهی که از مقبولیت عمومی نیز برخوردار است، مسیر تاریخ شفاهی از درکِ وجهِ سندیِ مصاحبه آغاز می‌شود و به سمت درکِ وجهِ متنی آن حرکت می‌کند. من در مقاله حاضر نگاه مذکور را مورد بررسی مجدد قرار می‌دهم. به عقیده من، حرکت از سند به متن، بر خلاف تصور عموم، حرکتی خطی و اصطلاحاً شسته و ‌رفته نیست.

کتاب‌ها، مقالات و مراکز فعالی که یک کشور آفریقایی را معرفی می‌کنند

نگاهی به منابع تاریخ شفاهی بورکینافاسو

یکی از مراکز فعال در زمینه تاریخ شفاهی بورکینافاسو، انجمن علوم و جوامع در مرکز ملی تحقیقات علمی و فنی اوگادوگو است که به جمع‌آوری منابع شفاهی و انجام تحقیقات تاریخی می‌پردازد. در ژوئن 2012، مردم‌شناسان دانشگاه یوهان گوتنبرگ منتز و دانشگاه گوته فرانکفورت مین در آلمان، پروژه‌ گردآوری مجموعه‌ای از منابع تاریخ شفاهی بورکینافاسو را در آرشیو ملی این کشور به دست گرفتند.

درباره سنت‌های شفاهی و مطالعه تاریخ سوازیلند

تجدید خاطرات وقایع گذشته‌

مورخان در مطالعه تاریخ، از منابع استفاده می‌کنند. یک منبع، مولد اطلاعاتی است که برای پاسخ به سؤالات خاص تاریخی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. مورخان برای به‌دست آوردن تاریخِ دور دست، از سنت‌های شفاهی به عنوان منبع اصلی خود استفاده می‌کنند.

تاریخ شفاهی در قرن 21: مباحث و نظریه‌های بنیادی (3/ پایانی)

تاریخ شفاهی، راهی نو برای تولید آگاهی تاریخی

به وسیله تاریخ شفاهی، گستره‌ای از معانی به وجود می‌آید که هر روایت تاریخی را تکمیل می‌کند. فعل و انفعالات متغیرهایی که تاریخ شفاهی را به وجود می‌آورند، اجازه می‌دهند، به این نوع تاریخ، از زاویه جدیدی بنگریم که ساختارهای رسمی قرن نوزدهم را زیر سؤال می‌برد و در جست‌وجوی اصلاحات اجتماعی است؛

به یاد «عادل یحیی»

چگونه از پیشگام تاریخ شفاهی فلسطین گوش دادن را آموختم؟

زندگی در خارج از کشور می‌تواند بسیار دشوار باشد، به خصوص اگر شما یک آمریکایی در فلسطین باشید. وقتی درد و رنج میلیون‌ها فلسطینی به خاطر آمریکاست، داشتن دوستی در میان فلسطینیان، تو را بیش از حد انتظارت در این فرآیند رویارویی با آنچه که ناشی از هویت ملی آمریکایی توست، یاری می‌کند. اما، این درست همان کاری است که مرحوم دکتر عادل یحییِ فلسطینی برای صدها بازدیدکننده آمریکایی از فلسطین، هر ساله انجام می‌داد.

کتابخانه‌های کرواسی در محاصره 1995-1991 (3/ پایانی)

تاریخ شفاهی از روایت ‌نشده‌ها می‌گوید

اکثر کتابخانه‌ها در ساختمان‌های کاملاً بی‌حفاظ و آسیب‌پذیر قرار داشتند. مثلاً کتابخانه‌های دوبروونیک، زادار و گاسپیچ فاقد زیرزمین بودند، و نزدیک‌ترین پناهگاه از آنها تقریباً چند صد متر فاصله داشت. لذا، در زمان حملات، کتابداران و مراجعان مجبور بودند یا به زیرزمین بروند یا تا پناهگاه بدوند. در مثال زیر، کتابدار کتابخانه علومِ زادار رفتار همکارانش در کتابخانه عمومی این شهر را توصیف می‌کند.

تاریخ شفاهی در قرن 21: مباحث و نظریه‌های بنیادی (2)

تاریخ‌دان فرانسوی، فرناند برودل، بیشتر بر روی دوره‌‌های تاریخی بزرگ مطالعه کرده است. به همین دلیل و از طریق کتاب‌‌هایش، جنبه‌‌های معمول در زندگی جوامع مورد تحقیق را با جزئیات توصیف می‌کند.

کتابخانه‌های کرواسی در محاصره 1995-1991 (2)

ما در این پژوهش می‌خواهیم روند زندگی و کار کتابخانه‌ها، کتابدارها، و حامیان این نهادها در شرایط محاصره در خلال جنگ میهنی کرواسی را مورد کنکاش قرار دهیم. گردآوری و تدوین یادآمده‌ها و تأملات کتابدارها دربارة فعالیت‌های‌شان در زمان محاصره، توصیف مراجعان و شرح استفاده از کتابخانه‌ها در شرایط جنگی، و ارائة مستندات و شواهد دربارة نقش و ارزش اجتماعی کتابخانه‌ها در این پروژه بیان شده است.

تاریخ شفاهی در قرن 21: مباحث و نظریه‌های بنیادی (1)

این مقاله به بحث درباره جایگاه نظری تاریخ شفاهی در تغییرات کنونی اجتماعی جهان ‌پرداخته و کلیت مفاهیم بنیادی در درک آن را بررسی می‌کند، مانند: هویت، خرده تاریخ، میراث فرهنگی ناملموس، خاطرات جمعی، رابطه‌‌های عینی–ذهنی برای ارزیابی اظهارات شفاهی به عنوان منابع تاریخی، ردّ پای مقاومت و پایداری و شواهد زنده‌ی گذشته. جایگاه نظری تاریخ شفاهی در رابطه مستقیم با عملکرد آن از طریق سازوکار فعالیت‌‌های اجتماعی حال حاضر قرار می‌گیرد.

کتابخانه‌های کرواسی در محاصره 1995-1991 (1)

«جنگ میهنی» یا به عبارتی جنگ استقلال کرواسی که از سال 1991 تا 1995 بر این کشور سایه انداخته بود شهرهای زیادی را در آتش خود سوزاند به طوری که حتی نهادهای فرهنگی نیز از آسیب و یا تخریب کامل در امان نماندند. اما حتی در شرایط محاصره و گلوله‌باران مداوم نیز زندگی در این نهادها ادامه داشت.