بایدها و نبایدها در تاریخ شفاهی
این مقاله در دو بخش مقدمه و بایدها و نبایدها تنظیم شده است. نویسنده در مقدمه آورده است که: فارغ از این که تاریخ شفاهی یک متولد کهن یا امری جدید است، در این مقاله سعی شده است تا صرفاً به برخی از شیوه‌های مصاحبه در تاریخ شفاهی پرداخته شود و آنچه تحت عنوان بایدها و نبایدها در تاریخ شفاهی می‌گنجد، حاصل چندین سال تجربه نگارنده در مصاحبه با افراد و شخصیت‌های گوناگون و در قالب چند صد ساعت مصاحبه در مرکز اسناد انقلاب اسلامی و ده‌ها ساعت مصاحبه در قالب پروژه برای وزارت علوم و دانشگاه آزاد اسلامی است.بایدها و نبایدهای مصاحبه با بانوان
هریک از ما، شاید روزی در جایگاه مصاحبه‌شونده،یا مصاحبه‌کننده قرارگرفته باشیم، اما آیا قبل از مصاحبه به این اندیشیده‌ایم که چه راهبردی را باید در مصاحبه به کار ببندیم تا نتیجه‌ای سازنده و پرثمر به دنبال داشته باشد؟امروزه مهارت ارزیابی روانشناسی،ابزاری است برای انجام یک مصاحبه مفید و قوی که مصاحبه‌کننده و مصاحبه‌شونده را موفق و راضی از فضای گفت‌وگو خارج می‌سازد، یعنی اولین اصل موفقیت، شناخت مصاحبه‌شونده و روحیات خاص اوست که خطر ایجاد تنش وغافل‌گیری را در مصاحبه به حداقل می‌رساند.مصاحبه‌گری در مورد تاریخ شفاهی
در این مقاله اهمیت تاریخ برای آیندگان، مصاحبه به ویژه در تاریخ شفاهی و شیوه‌های مصاحبه بررسی و مصاحبه‌گری توضیح داده شده است. همچنین تنگناهای مصاحبه روشن و پیشنهاداتی مبنی بر آموزش، کار گروهی و دقت نظر در ابعاد ظریف جنگ به مصاحبه‌گران توصیه شده است.تاریخ شفاهی؛ ضرورت، منابع، بایدها و نبایدها
اگر بایدها و نبایدهای مربوط به منبع اصلی (مصاحبه‌شونده) و منابع کمکی (مصاحبه‌کننده، مکان، زمان، اشیاء و فضا) رعایت شوند، تاریخ شفاهی حاصل از آن، از اعتبار بالاتری برخوردار خواهد بود. کلید واژه‌ها: تاریخ شفاهی، مصاحبه‌شونده، مصاحبه‌کننده، منابع اصلی و فرعی.مراحل انجام مصاحبه از دیدار نخست تا پایان مصاحبه
این مقاله به نظر نویسنده‌اش مراحل انجام مصاحبه را از آغاز تا خاتمه دربرمی‌گیرد و نتیجه تجربه‌ای است که نگارنده در مدت ده سال مصاحبه با راویان متعددی از همه اقشار و گروه‌ها در مرکز اسناد انقلاب اسلامی انجام داده است. مراحل انجام مصاحبه در این مقاله، چنین طبقه‌بندی شده است: معرفی و تعریف موضوع، مرحله شناسایی و طبقه‌بندی افراد، طرح سوال، ارتباط با راوی، تشکیل جلسه فرهنگی، جلب اعتماد و اطمینان، تشکیل اولین جلسه، پایان مصاحبه.آنهایی که می بخشند
همشهری های من حتماً به یاد دارند قصه مردی را که در صبحدم روزی از روزهای بهار در پیاده رو خیابانی شلوغ به قتل می رسد. شرح واقعه را من به این صورت شنیدم و البته نه یک بار که بارها و بارها و بارها و با آب و تاب فراوان. او آدم شروری بود. مزاحم مردم می شد و باج خواهی می کرد.راویان بی‌ادعا
یکی از مباحث مطرح در تاریخ شفاهی، مقوله مصاحبه شوندگان و میزان اطلاعات آن‌ها می‌باشد. پژوهشگران تاریخ شفاهی در برخی از موارد به نکاتی اساسی توجه دارند، بخصوص با چه کسانی باید مصاحبه کرد؟ و اطلاعاتی که از راویان مختلف به دست می‌آید از چه درجه اهمیتی برخوردار است؟نقدی بر روایی مصاحبه در تاریخ شفاهی
یکی از منابع مهم در کسب اطلاعات از رویدادهایی که جنبه عام و عمومی دارند(= جنگ، انقلاب، جنبش، اعتصاب، تظاهرات و غیره) بایگانی ذهن افرادی است که یا شاهد عینی ماجرا بوده‌اند و یا به عنوان کنشگر در پیدایش آن رویداد نقش بسزائی داشته‌اند و هم‌اینک نیز زنده‌اندو به نوعی در دسترس می‌باشند. از جانب پژوهشگران تاریخ به خصوص تاریخ شفاهی، تکنیک مصاحبه برای ورود به بایگانی ذهن افراد مزبور مناسب تشخیص داده شده است. لیکن نگارنده بر این باور است که تکنیک مصاحبه برای کسب اطلاع از رویدادهایی که جنبه شخصی و خصوصی دارند مناسب است.تاریخ شفاهی و شفاهی نگاری بیهقی
به جرأت می‌توان گفت که قدر و منزلت و جایگاه ابوالفضل بیهقی و تفکرات تاریخی حداقل در میان پژوهشگران تاریخی به شایستگی شناخته و معرفی نشده است. کتاب تاریخ بیهقی یکی از منابع با ارزش در دوران خود و الگو و نمونه ای برای قرون بعد می‌باشد. بررسی منابع نوشتاری و محتوای کتاب نشان می‌دهد که مندرجات آن یا از مشهودات خود او بوده که در طی سالیان با دقت تمام به رشته تحریر درآمده یا از اطلاعاتی است که با کنجکاوی و علاقه فراوان از اشخاص و رجال مطلع وثقه به دست آورده و مهمتراین که با استفاده ازاین منابع در موردحوادث و وقایع با تیزبینی و اشراف خاص خود اظهارنظر صحیح می‌نماید.تحلیلی بر روش‌شناسی کمی و کیفی در تاریخ شفاهی
دیر زمانی است که تاریخ شفاهی به عنوان یکی از منابع پژوهشی در کنار منابع اسنادی مورد توجه مراکز پژهشی و محققان تاریخی و سیاسی قرار گرفته‌است. گرچه این موضوع از سابقه مدیدی در غرب برخوردار است اما توجه به آن در کشور ما مربوط به دهه اخیر است. هم‌اکنون مراکز متعددی نظیر مرکز اسناد انقلاب اسلامی، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در داخل کشور و موسسه تاریخ شفاهی هاروارد به مدیریت حبیب لاجوردی (که بیشتر به تدوین تاریخ شفاهی نیروهای سلطنت‌طلب مشغول است) و حمید احمدی در آلمان (تدوین تاریخ شفاهی چپ) در خارج از کشور به این امر مهم مشغول‌اند....
64
...
آخرین مطالب
پربازدیدها
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 96
آفتاب داشت غروب می‌کرد که پیرمرد و پسربچه در مقابل چشمان حیرت‌زده ما اسلحه‌ها را زمین گذاشتند، تیمم کردند و رو به قبله ایستاده نماز خواندند، انگار که در خانه‌اند. با طمأنینه و به آرامی نماز خواندند، در مقابل 550 نفر از نظامیان دشمن. نمی‌دانم خداوند چه قدرتی به نیروهای شما داده است که ذره‌ای ترس در دلشان نیست. بعد از تمام شدن نماز، پیرمرد سفارشات دیگری به ما کرد و گفت: «به هیچ عنوان به کسی ساعت، پول، یا انگشتر ندهید. هر کس از شما خواست، بدانید که از رزمندگان اسلام نیست و بگویید که آن پیرمرد بسیجی به ما سفارش کرده است که به هیچ کس چیزی ندهیم. زیرا اینها لوازم شخصی است.»
