تاریخ‌نگاران، نخستین خبرنگاران

خبرنگاری در ایران، حرفه‌ای امروزی نیست و در گذشته این امر بر عهده تاریخ‌نگاران و پژوهشگران بوده است. با توجه به شیوه تاریخ‌نگاری در کتاب «تاریخ بیهقی» می‌توان از ابوالفضل بیهقی به عنوان یک خبرنگار تمام عیار ایرانی در قرن پنجم هجری قمری یاد کرد.

خاستگاه پرسش‌ها در مصاحبه تاریخ شفاهی

کم و بیش با این خواسته مواجه می‌شویم که برای مصاحبه نمونه سؤال معرفی کنید. حتی برخی تلاش‌ کرده‌اند تا چک‌لیستی از سؤال‌ها را برای مصاحبه تاریخ شفاهی تدارک ببینند. آیا می‌توان بانکی از سؤالات برای مصاحبه در تاریخ شفاهی ایجاد کرد؟

تاریخ شفاهی خُرد

این ‏فشرده بر آن است سازوکار تاریخ‌نگاری خُرد را بر تاریخ شفاهی به‌کار بَرَد تا ‏پیش از آنکه تاریخ شفاهی در چنبره ضرورت‌های قدیم ماندگار بماند، با استفاده از فراوانی محققان و ‏دوستداران آن، گامی پیش و پیش‌تر نهیم.

گلوله‌ای که زورش به زندگی نرسید

این عکس‌ها هستند که به ما می‌گویند چه بر سر انسان‌ها می‌آید. عکس‌ها در زمان جنگ اطلاع‌رسان هستند و پس از جنگ تبدیل به سندی قوی می‌شوند که کسی نمی‌تواند در برابر آن مقاومت کند. عکس جنگ همدمی جز انسان ندارد.

ادبیات تحقیق و تاریخ شفاهی

پیوسته با متون تاریخ شفاهی روبه‌رو هستیم که اگر در دایره تاریخ‌نگاری قرار گیرند، شجره‌نامه آنها مفقود است. شاید کم‌توجهی به مهم‌ترین بخش نگارش که سهم عمده‌ای در استقامت و اعتبار متن دارد، مورد اغماض قرار گرفته باشد.

سرمایه فکری و ضرورت مستندسازی دستاوردها با روش تاریخ شفاهی

مستندسازی تجربیات در قالب تاریخ شفاهی، باعث می‌شود دانش ذهنی که در رفتار و درک انسان قرار دارد و از تعامل افراد ظهور می‌یابد، به دانش صریح که دانش مستند و عمومی است تبدیل شود و جامعه به دانش‌های جدیدی دست پیدا کند.

تاریخ شفاهی کارگران

نوع مصاحبه با این قشر با سایرین تفاوت اساسی دارد. در درجه نخست ترجیح با مصاحبه جمعی است که در این راستا در جلسه‌های مصاحبه ‏دسته‌جمعی کارگران، یکدیگر را تصحیح می‌کنند و به زمان و حوادث دقت و معنی می‌دهند.

بهاریه

رؤیای هر صبح

همیشه همین‌طور است، آدم‌ها برای کارهایی که با علاقه انجام می‌دهند، رؤیاهایی دارند. حتی آدم‌های معمولی که شاید کار جدی در زندگی‌شان ندارند، باز هم پای‌شان را به اندازه رؤیاهاشان دراز می‌کنند و...

احکام مسئله‌مندی در تاریخ شفاهی

اساس تاریخ شفاهی بر پرسش و پرسش‌گری نهاده شده که شاکله مصاحبه بر آن مبنا شکل می‌گیرد. بنابراین مصاحبه‌گر و مصاحبه‌شونده تا خاتمه کار، سروکار پیوسته‌ای با مضامین پرسشی داشته تا مستخرجاتی از حاصل گفت‌وگوهای پرسش‌مدار به‌دست آید.

تأثیر شرایط زمانه بر مصاحبه تاریخ شفاهی

یکی از آسیب‌های تاریخ شفاهی، تأثیر حاشیه‌های سیاسی و فرهنگی در طول زمان، بر نگاه و قضاوت راوی درباره افراد و موضوعات مختلف است. این وضعیت، گاه چنان پُررنگ می‌شود که می‌بینیم روایت چند سال قبل با روایتی که جدیداً ضبط شده تفاوت‌های جدی دارد.
...
8
...
 

اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 93

یک‌بار از دور یک جیپ ارتشی آواره در جاده اهواز ـ آبادان نمایان شد آن را متوقف کردیم. سرنشینان آن سه نفر سرباز و سه نفر شخصی بودند. دو نفر از سربازها پایین آمدند و از ما پرسیدند «شما کی هستید و چرا جلوی ما را گرفته‌اید؟» وقتی متوجه شدند که ما عراقی هستیم و تا اینجا آمده‌ایم بهت‌زده به هم نگاه کردند. به آنها دستور دادیم به آن طرف جاده بروند تا ماشین بیاید و آنها را به بصره ببرد.