گویاسازی در کتاب‌های تاریخ شفاهی – 3

گویاسازی برحسب زمان متغیر است

اگر کتابی برای قشر دانش‌آموز یا دانشجو نوشته می‌شود گویاسازی متفاوتی از نگارش کتاب برای پژوهشگران دارد. همچنین گویاسازی نسبت به زمان‌های تاریخی،‌ متفاوت است. به بیانی دیگر گویاسازی مبحثی شناور است که نسبت به زمان و مکان متفاوت است.

کارگاه پژوهشی

تکنیک‌های عملی و نظری تاریخ شفاهی

تاریخ‌نگاری با تاریخ شفاهی بسیار مهم است، زیرا شاهدهای‌مان دیگر سکه و مُهر و... نیستند، انسان‌هایی هستند که مستقیماً در تحولات نقش‌آفرینی کردند و کنش‌گر بودند. ما می‌توانیم زوایای جدیدی را با مصاحبه با این انسان‌ها در تفسیر تاریخی و تحولات بگشاییم.

گویاسازی در کتاب‌های تاریخ شفاهی – 2

گویاسازی، معرّف تسلط تدوین‌گر بر متن است

حجم گویاسازی باید مختصر و مفید باشد و نباید بر متن اثر غلبه کند. این هنر نویسنده و تدوین‌گر است که با حداقل کلمات و جملات مفهوم و منظور را به خواننده اثر برساند و از حد و حدود خود تجاوز نکند.

گویاسازی در کتاب‌های تاریخ شفاهی - 1

منابع معتبر، گویاسازی را غنا می‌بخشند

گویاسازی در ابتدا باعث معرفی اماکن، اشخاص و مفاهیم می‌شود. دوم اینکه موضوع را درست معرفی می‌کند. سوم نشان می‌دهد کار مؤلف بر اساس تحقیق است و فقط شامل پیاده‌سازی مصاحبه نمی‌شود و در آخر نیز‌ به قدرت علمی کتاب می‌افزاید.

تفاوت خاطره‌ مکتوب با تاریخ شفاهی – 2

خاطرات، تاریخ شفاهی نیستند

فاعلیتِ خاطره در تاریخ، یک نفر است، اما در تاریخ شفاهی بیشترند. هر گونه خاطره‌نگاری، تاریخ شفاهی نیست. اگر قرار باشد کتابی با عنوان تاریخ شفاهی منتشر شود، باید در قالب پرسش و پاسخ به چاپ برسد. این استاندارد جهانی است.

هر کسی می‌تواند تاریخ شفاهی انجام دهد

با هدایت یک مصاحبه‌گر دلسوز، مردم روی‌شان کاملاً باز می‌شود. آن‌ها روایت‌های تفکربرانگیزی در مورد کودکی، امیدها، مشکلات پیش رو و درس‌هایی که گرفته‌اند بیان می‌کنند. احتمالاً از مسائلی که گاهی اوقات برای اولین بار با شما در میان می‌گذارند شگفت‌زده خواهید شد.

تفاوت خاطره‌ مکتوب با تاریخ شفاهی - 1

ظاهری نزدیک به هم، اما متفاوت

خاطره، حافظه یک فرد از جامعه و تاریخ شفاهی حافظه جمعی است. هر دو این ‌موارد با مصاحبه انجام می‌شوند، اما خاطره مکتوب، شخص محور است و در تاریخ شفاهی وقایع، ‌رخدادها‌، محیط جغرافیایی و دیگر موارد با نظارت پژوهشگر بررسی و ثبت می‌شوند.

ماهیت پرسش‌ها در مصاحبه تاریخ شفاهی

از جمله ویژگی‌های مصاحبه‌های تاریخ شفاهی که آن را به انواع دیگر مصاحبه‌ها شبیه می‌سازد، «تنظیم پرسش‌نامه و سؤال‌های مناسب» و دقیق و سنجیده است. فراهم بودن امکان «تولید پرسش‌های اتفاقی از سوی مصاحبه‌شونده» هم با نحوه طرح پرسش‌ها در مصاحبه آزاد یا هدایت‌نشده، شبیه است.

ادبیات تحقیق و تاریخ شفاهی

پیوسته با متون تاریخ شفاهی روبه‌رو هستیم که اگر در دایره تاریخ‌نگاری قرار گیرند، شجره‌نامه آنها مفقود است. شاید کم‌توجهی به مهم‌ترین بخش نگارش که سهم عمده‌ای در استقامت و اعتبار متن دارد، مورد اغماض قرار گرفته باشد.

کارگاه آموزشی

تکنیک‌های نوین در تاریخ شفاهی

در بحث تکنیک‌های مصاحبه تاریخ شفاهی، محور اصلی برقراری ارتباط است. شما باید این ارتباط را تسهیل کنید. می‌توانید از سؤالاتی کوتاه، ساده و واضح استفاده کنید. تکنیک‌های ارتباطی غیر سؤالی هم شامل خوب گوش کردن و خوب صحبت کردن است.
...
11
...
 

اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 95

توپخانه ما پشتیبان دو گردان تانک البعث و خضیران بود. ما در منطقه دزفول مستقر بودیم. روز عملیات فتح‌المبین شاهد بودم چگونه سازمان ارتش عراق مانند خشتی که در آب انداخته باشند از هم گسیخت و رفته‎‌رفته از هر سو فرو ریخت. ساعتی بعد از حمله نیروهای شما بود که تازه ما پی بردیم چه حمله وسیعی آغاز شده است. ساعت 12 شب دستور رسید به طرف نیروهای شما گلوله پرتاب کنیم. هر چه گلوله می‌انداختیم می‌گفتند «کم است، بیشتر.»