دوران انقلاب اسلامی مرحله جدیدی در تاریخ‌نگاری ایران است

عضو هیأت علمی همایش تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی:

دوران انقلاب اسلامی مرحله جدیدی در تاریخ‌نگاری ایران است

2 اردیبهشت 1388 ساعت 10:34

گزارشگر : آناهید خزیر

یک عضو هیأت علمی همایش تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی معتقد است که دوران انقلاب اسلامی مرحله جدیدی در تاریخ‌نگاری ایران و به ویژه تاریخ معاصر ایران محسوب می‌شود و دارای شاخصه‌های متعددی است که آن را از ادوار گذشته متمایز می‌کند، بزرگترین ویژگی آن در عرصه سیاست تغییر مناسبات تاریخی دولت-ملت است.

دکتر «محمدحسن رجبی» پژوهشگر و نویسنده تاریخ معاصر با بیان این مطلب به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، گفت: «تغییر مناسبات سبب شده تا نظام جمهوری اسلامی در طول 30 سال گذشته در برابر تهدیدات خارجی و توطئه‌های داخلی همچنان استوار و پایدار بماند.»

عضو هیأت علمی همایش تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی افزود: «بنابراین ضروری است که پس از گذشت 3 دهه از انقلاب اسلامی تطور این دوران جدید ثبت، ضبط و قاعده‌مند شود زیرا تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی تاریخ تطور این رویدادهاست.»

این پژوهشگر تاریخ معاصر به ویژگی‌های همایش تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت:‌ «این همایش نخستین بار در کشور برگزار می‌شود و هدف آن است تا نقاط قوت و ضعف تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی از منظر صاحب‌نظران و پژوهشگران حوزه تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی بررسی شود.»

وی به محورهای همایش تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت:‌ «جایگاه تاریخ شفاهی در تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی، آسیب‌شناسی تاریخ شفاهی، روش‌شناسی و ساختار تاریخ شفاهی، رویکردها و روش‌ها در تاریخ‌نگاری جنگ ایران و عراق، نظریه‌پردازی در تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی، تاریخ‌نگاری در اندیشه امام‌خمینی(ره)، مبانی نظری تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی، موانع تاریخ‌نگاری آموزشی انقلاب اسلامی، جریان‌شناسی تاریخ‌نگاری خارج از کشور و... از محورهای این همایش به‌شمار می‌رود.»

وی به ویژگی‌های تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت:‌ «به دلیل این‌که انقلاب اسلامی در دوران اخیر به وقوع پیوسته، باید از منابع و مواد جدیدی که به ثبت و ضبط تاریخ پرداخته است مدد گرفت این مواد عبارتند از مواد کتابخانه‌ای، سمعی و بصری و خاطرات اشخاص موثر در انقلاب.»

عضو هیأت علمی همایش تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی خاطرنشان کرد: «در تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی برخلاف دوره‌های گذشته تاریخ شفاهی و مواد سمعی و بصری نقش عمده‌ای دارد اما به دلیل وفور و نیز قرائت‌های متفاوت از انقلاب ناگزیر باید نخست آن‌ها را نقد و بررسی کرد و سپس به عنوان ماده قابل اطمینان در تاریخ‌نگاری از آن‌ها سود جست.»

«رجبی» به آسیب‌شناسی مستندات تاریخ‌نگاری پرداخت و گفت:‌ «میزان کاستی‌ها و ضعف‌ها در تاریخ‌ شفاهی یکی از اشکالات تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی است زیرا این خاطرات بر اساس دیده‌ها و شنیده‌های اشخاص صورت می‌گیرد و لذا امکان خطا چه به صورت سهو و چه به صورت مبالغه وجود دارد.»

وی در ادامه صحبت‌هایش گفت:‌ «مصاحبه کننده یا ویرایشگر باید این خاطرات را به مدد سایر خاطرات، اسناد و مدارک معتبر سنجش کرده و در تاریخ‌نگاری مورد استفاده قرار دهد.»

این محقق و پژوهشگر تاریخ معاصر گفت: «طبعا استفاده ناشیانه و ناسنجیده از این خاطرات آسیب و آفت بزرگی در تاریخ‌نگاری به شمار می‌رود که درباره اسناد و مدارک نیز همین حکم صادق است.»

وی به تاریخ‌نگارانی که در این زمینه گام برمی‌دارند پیشنهاداتی را ارایه کرد و گفت:‌ «تاریخ‌نگاران نخست باید آثار پیشینیان خود را مطالعه کنند و هیچ مدرک و منبعی را به طور موثق و مطمئن مورد سند قرار ندهند. همچنین در جریان تدوین حتما باید ساختار اثر به صورت یک اثر تاریخی وزین تدوین شود.»

وی در ادامه سخنانش گفت: «تاریخ‌نگاران باید متدولوژی یا روش‌شناسی کار را از قبل، مورد شناسایی قرار داده و در عمل اجرا کنند. همچنین پس از تدوین اثر ویرایشگران زبده و کارآزموده آن را ویرایش محتوایی و ادبی کند.»

وی در پایان سخنانش افزود: «با توجه به اینکه این همایش نخستین همایش در تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی محسوب می‌شود و موضوعات و محورهایی که در این همایش به صورت سخنرانی یا مقاله ارایه خواهد شد مبتنی بر مقالات رسیده صاحب‌نظران است، طبعا کمبودهای آشکاری در آن مشاهده می‌شود که برای برگزارکنندگان همایش ناشناخته نبوده و امید است در همایش‌های بعدی این کاستی‌ها و کمبودها موضوع سخنرانی و مقالات وزین دیگر شود.»

همایش تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی 6 و 7 اردیبهشت در تالار اجتماعات حوزه هنری (تقاطع خیابان حافظ و سمیه)به کوش موسسه خانه کتاب برگزار می‌شود. 

هم اکنون نشست خبری همایش تاریخ‌نگاری انقلاب‌اسلامی در سرای اهل قلم(خانه کتاب) با حضور نمایندگان رسانه‌های خبری و مسوولان این همایش در حال برگزاری است.

آدرس مطلب: http://www.ibna.ir/vdcdfx0s.yt0jz6a22y.html