تفکر دینی و ماهیت جنبش ضد رژی با تکیه بر نظرگاه امام خمینی(س)

امام خمینی به عنوان رهبر کاریزما در انقلاب اسلامی ایران دارای شخصیت ذو وجوهی است: مرجعيّت، فقاهت، عرفان، حکمت و فلسفه و سیاستمداری ابعاد شخصيّت مردی است که انقلاب اسلامی ایران را به پیروزی رساند. از دیگر سو، در طول زندگانی وی که یکصد سال تاریخ اخیر ایران را دربرمی‌گیرد، مراجع و رهبران مذهبی دیگری نیز می‌زیستند که از نظر «فکر سیاسی» رویکردی متفاوت داشتند. پرسش اساسی این نوشتار آن است که چگونه یک عارف و نهایتاً یک مرجع دینی این چنین به فعالیت و مبارزات گسترده سیاسی روآورد؟

تاریخ شفاهی کانون نشر حقایق اسلامی

تاریخ در گونه‌های مختلف نوشتاری خود می‌تواند واگویه‌های متفاوتی داشته باشد که هر کدام از آنها به نحوی تأثیر خود را دارند. در این میان و با گذر از تاریخ قدیم به جدید و در هنگامه‌ای که تاریخ‌نویسی سنتی جای خود را به تاریخ‌نویسی مدرن داده است، شیوه‌های متفاوتی از تاریخ‌نگاری به وجود آمده است که برحسب نیاز و موقعیت کارآیی خود را نشان می‌دهد. با کم شدن فاصله میان نسل‌ها و سرعتی که در وقوع حوادث به وجود آمده است، تاریخ نیز راه خود را در کوتاه کردن مسیر یافته و در این راه از هیچ تلاشی جهت پوشش حوادث خودداری نکرده است. سبک‌های مختلف تاریخ‌نگاری که امروز با آن مواجه هستیم، خود نمونه بارزی از نحوه تعامل تاریخ با زمان است.

تاریخ شفاهی مبارزات سیاسی زنان مسلمان (1357-1342)

تاریخ شفاهی مبارزات سیاسی زنان مسلمان، در پنج فصل و اسناد مرتبط در ضمیمه چاپ و انتشار یافته است. در فصل اول «سابقه حضور جمعی زنان ایرانی در صحنه‌های سیاسی اجتماعی» موضوعاتی شامل: نقش زنان در نهضت تنباکو، نهضت مشروطیت و جریان کشف حجاب توسط رضاشاه، حوادث شهریور 1320 و آزادی نسبی استفاده از حجاب، و حق آزادی زنان به بحث گذاشته شده است. در واقع این فصل مدخل ورود به بحث اصلی در فصول بعدی است.فصل دوم به بررسی عوامل تأثیرگذار در جذب زنان به فعالیت‌های سیاسی و مبارزاتی اختصاص دارد

تاریخ شفاهی هیات های موتلفه اسلامی

جمعیت مؤتلفه اسلامی یکی از نخستین گروه‌های نهادمند و متشکل مذهبی در ایران است که در بحبوحه تحولات سیاسی و مبارزات انقلابی در دهه 1350 شکل گرفت. این جمعیت در واقع حاصل ائتلافی میان سه هیأت مذهبی، شامل اعضای هیأت مسجد امین‌الدوله، هیأت شیخ علی و هیأت اصفهانی‌های بازار تهران، با هدف مبارزه سیاسی علیه رژیم پهلوی بود. مبارزات این گروه از آن جهت سرنوشت‌ساز بود که پس از تلاش‌های جمعیت فدائیان اسلام در دهه 1340 و اعدام افراد برجسته آن، در واقع نیروهای اسلام‌گرا، دارای تشکیلات منظم و مشخصی برای ادامه مبارزات سیاسی نبودند و این مبارزات غالباً از سوی علمای مجاهد، خصوصاً امام خمینی (ره) و یاران ایشان هدایت می‌شد

پیاده سازی و ویرایش در تاریخ شفاهی

تاریخ شفاهی یکی از روش‌های جدید پژوهش میان‌رشته‌ای بین تاریخ و سایر علوم است که در کشور ما کمتر شناخته شده است. هرچند امروزه مراکز و مؤسساتی از جنبه‌های گوناگون به تاریخ شفاهی در کشورمان می‌پردازند؛ اما این راه با دشواری‌های زیادی روبه‌روست که یکی از مهم‌ترین این مشکلات ضعف منابع درباره مبانی و اصول کاری تاریخ شفاهی است.در این مقاله یکی از مهم‌ترین کتب در مورد دو مرحله اساسی از تاریخ شفاهی یعنی پیاده‌سازی و ویرایش معرفی و بررسی می‌شود.کتاب پیاده‌سازی و ویرایش در تاریخ شفاهی تألیف خانم بام یکی از مهم‌ترین منابع در تاریخ شفاهی است؛ زیرا پیاده‌سازی و ویرایش در شماره اساسی‌ترین کارهای تاریخ شفاهی و در عین حال در زمره سخت‌ترین آن‌هاست

تاریخ شفاهی در ایران

تاریخ شفاهی و ایجاد آرشیوهای شفاهی در ایران پدیده‌ای نوظهور است که از اوایل دهه هفتاد متداول شده است. در ایران با توجه به سوابق تاریخ اسلام و آن‌چه بعدها در ایران صورت پذیرفت، تاریخ روایی و نقلی بسیار اهمیت داشت. مورخان جدید نیز به‌رغم نقدهایی که به تاریخ‌نگاری گذشته داشتند، خود را از به‌کارگیری این شیوه بی‌نیاز ندانستند ـ البته مشکل آن‌ها دسترسی نداشتن به شیوه‌ها و فناوری‌های تاریخ‌نگاری به کار گرفته شده در اروپا و امریکا بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مؤسساتی مانند «مرکز اسناد انقلاب اسلامی»، «مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران»، «بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی»، «کتابخانه و سازمان اسناد ملی ایران»، «دفتر ادبیات انقلاب اسلامی» و «بنیاد تنظیم و نشر ‌آثار شهید بهشتی» به صورت گسترده و محدود به تاریخ‌نگاری شفاهی روی آوردند.

آن روزهای نامهربان

کمیته مشترک ضد خرابکاری نامی آشنا در خاطرات مبارزان و انقلابیون قبل انقلاب است که یادآور مسایل دردآوری است. پای کسانی که قبل از انقلاب به این کمیته افتاده است علی‌رغم گذشت سال‌ها هنوز هم رنج و ترس و التهاب و شکنجه را فراموش نکرده‌اند. کمیته مشترک ضد خرابکاری در آستانه برگزاری جشن‌های 2500 ساله برای هماهنگی در مقابله با نیروهای مخالف رژیم پهلوی شکل گرفت. ساختمان و محل بازداشت و شکنجه اعتراف‌گیری از متهمان در ساختمانی مدور با معماری ویژه که ثمره مهندسان آلمانی بوده است قرار داشت

همه چیز درباره جنگ

آهسته آهسته، از وقایع و فرجام جنگ هشت‌ ساله و تحمیلی عراق علیه ایران داریم فاصله می‌گیریم. گرچه هنوز رمزو رازهای بسیاری از این جنگ سر به مهر مانده است و از آنها رازگشایی نشده است؛ اما بسیاری از مردم، حتی آنهایی که آن (جنگ) را تجربه کردند، در گذرزمان و روزمرگی زندگی تلخی‌ها و شیرینیهای آن روزهای حادثه ساز را به باد فراموشی سپرده‌اند. شاید تنها به یمن کار رسانه‌ای و برنامه‌‌های سالگشت برخی عملیاتهای پیروز و نیز سالروز آغاز و پایان جنگ تحمیلی است که برق خاطره‌ای در خاطرمان می‌زند که آن نیز در وزش مشکلات و پیچ و خمهای زندگی به خاموشی می‌گراید.

خاطرات عزت شاهی

«خاطرات عزت شاهی» به چاپ چهاردهم رسید

جنگ و خاطره؛ رویکرد تاریخ فرهنگی به جنگ و خاطرات جنگ

تاریخ فرهنگی جنگ رویکردی بسیار مهم در تاریخ‌نگاری است که نه تنها زوایای پنهان و نامرئی جنگ را بررسی می‌کند و کمک فراوانی به درک «روح یک جنگ» توسط ذهن و زبان جامعۀ جنگ زیسته می‌نماید، بلکه مواد پژوهشی ارزشمندی را در اختیار سایر رشته‌های علمی مرتبط با فرهنگ قرار می‌دهد. همان‌طورکه کتاب «در قلمرو سوگ و خاطره» نوشتۀ جی وینتر به شرح تأثیرات پیچیدۀ جنگ جهانی اوّل بر تاریخ فرهنگی اروپا اختصاص یافته است، در عرصۀ تاریخ مقاومت و دفاع مقدس مردم عزیز و سلحشور ما در جنگ هشت‌ساله نیز نویسندگان گرانقدری هستند که با این رویکرد مهم به تاریخ جنگ توجه کرده‌‌اند.