معرفی کتاب

سرودهای بی‌تکرار

ملیحه کمال‌الدین

17 آذر 1399

«سرودهای بی‌تکرار» عنوان کتابی‌ است که خاطرات شاعران انقلابی کردستان را در خود جای داده است. این کتاب به قلم شیلان اویهنگی در سال 1398 توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است.

این اثر در دو فصلِ «خاطرات شاعران پایداری کردستان» و «جستاری مختصر بر زندگانی شاعران مرحوم انقلابی کردستان» به رشته تحریر درآمده است. مؤلف در یادداشت خود در ابتدای کتاب، کردستان را به عنوان سرزمین فرهنگ و هنر معرفی کرده و حضور شعر را به عنوان اصیل‌ترین و ناب‌ترین جنبه‌های فرهنگی آن دیار در لایه‌های مختلف زندگی و زیست‌گاه کردها نشان داده است.

از سویی دیگر در روزهای پیروزی انقلاب اسلامی، شاعران خطه کردستان نیز که بسیاری از آنان از کودکی به سرودن شعر پرداخته‌اند، با تبعیت از پیشینیان خود با اشعار اعتراضی‌شان با انقلاب همراه شدند و ندای حمایت از مظلوم سردادند. فضای جنگ و جبهه نیز از دیگر موارد مؤثر در روحیه این شاعران بود که باعث شده در قالب‌های مختلف و متنوع به مضامین متعدد عرفانی، سیاسی، اجتماعی و حماسی شعر بسرایند.

کتاب، نخست با درآمدی بر شعر پایداری کردستان آغاز می‌شود و مؤلف در آن به بررسی ویژگی‌های شعر مقاومت در میان شاعران کرد، موضوعات این اشعار و نیز زبان‌ها و قالب‌های شعری آن‌ها پرداخته است. شاعران منتخب در این اثر، یا خودشان دوران انقلاب و دفاع مقدس را درک کرده‌اند یا شاعرانی هستند که در زمینه مقاومت و دفاع شعر سروده‌اند یا در سطح ملی نیز مطرح بوده و جزو شاعران مشهور کشور محسوب می‌شوند.

نگارنده در ادامه این بخش از کتاب، ابتدا شعر کردستان را در پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی بررسی کرده و سپس به بیان جریان‌شناسی شعر انقلاب در کردستان پرداخته است. در ادامه ظرفیت‌ها و ظرافت‌های شعر پایداری کردستان از جمله حفظ انقلاب اسلامی، تربیت نسل جدید و معرفی انقلاب به نسل‌های بعدی، زنده نگه‌ داشتن یاد و خاطره انقلابیون و همچنین نوآوری در موضوعات و مضامین، توجه به زبان فارسی به عنوان زبان رسمی و گویا و نیز هنرنمایی در سبک‌های کلاسیک بیان شده است.

در فصل اول کتاب خاطرات سیزده شاعر پایداری کردستان شامل اکرم بهرامچی، ظاهره تختی (نسیم)، بهروز خیریه، منصور دولتی، محمد رحیمی رضوان، سالار شریعتی، مهدی صفی‌یاری، علی‌احسان فریدونی، مسعود مطهری، ابوالقاسم معمار، منصور ملاولی و عمر صالحی صاحب مرور شده است. این خاطرات ماحصل حدود پنجاه ساعت مصاحبه است و ترتیب آن‌ها براساس شغل، جایگاه و سیاست‌ها و نیز سلیقه تدوین‌گر و نقاط قوت مصاحبه‌ها انتخاب شده است. در پایان خاطرات هر شاعر، یک یا دو شعر از او نیز آورده شده تا مخاطب با قلم و کلام هنرمند آشنا شود.

در فصل دوم کتاب هم شرح حال و زندگانی شش شاعر فقید کرد شامل شاهرخ اورامی، شیخ حسینعلی رحمانی گروسی، سید ابراهیم ستوده، گلشن کردستانی، شیخ علی‌اکبر کوماسیان و عبدالغفار وارستگان «نازک‌بین» نگارش شده و به تبع فصل اول، یک یا دو شعر از این هنرمندان نیز در پایان معرفی هر شاعر آورده شده است.

کتاب سرودهای بی‌تکرار با 310 صفحه در قطع رقعی و قیمت 45000 تومان در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.