دوازدهمین نمایشگاه کتاب مازندران در ایستگاه بین‌الملل/3

اهمیت تاریخ شفاهی تا شیوه فعالیت دانشگاه‌های دنیا در این حوزه

23 آذر 1394

به گزارش خبرگزاری فارس از شهرستان ساری دوازدهمین نمایشگاه سراسری و بین‌المللی کتاب مازندران از 23آذرماه آغاز به‌کار کرد.

این نمایشگاه در 320 غرفه و با حضور حدود 550 ناشر داخلی و خارجی برگزار شده و تا 29 آذرماه ادامه دارد.

بخش جنبی نمایشگاه کتاب از جمله بخش‌های پرطرفدار در سال‌های اخیر بوده که نشست‌های تخصصی در حوزه‌های مختلف برگزار می‌کند و علاقه‌مندان خاص خود را دارد.

در نخستین روز از دوازدهمین نمایشگاه سراسری و بین‌المللی مازندران، نشست تخصصی تاریخ شفاهی در بخش جنبی این نمایشگاه برگزار شد.

رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی شعبه مازندران در این نشست گفت: مرکز اسناد و کتابخانه مازندران نگاه بخشی نداشته و در همه حوزه‌ها و ابعاد مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، دفاع مقدس و ... به تاریخ شفاهی بپردازیم.

لطف‌الله محمدنژاد با اشاره به اینکه در پرداختن به تاریخ شفاهی در ابتدای راه قرار داریم، اظهار کرد: بنا داریم از همه ظرفیت‌ها در پرداختن به تاریخ شفاهی بهره ببریم و فعالیت در این حوزه را گسترش دهیم.

وی با بیان اینکه سال گذشته همایش تاریخ محلی را برگزار کردیم و درنظر داریم سال آینده همایش تاریخ شفاهی را برگزار کنیم، افزود: تاریخ شفاهی، جاذبه‌های خاصی دارد و مرکز اسناد و کتابخانه مازندران از فعالیت‌های این حوزه پشتیبانی می‌کند.

محمدنژاد با اشاره به اینکه بنا داریم همه اقدامات فرهنگی را به اهل آن بسپاریم و مرکز اسناد به‌عنوان مجری و پشتیبان کار، بر اقدامات حوزه تاریخ شفاهی نظارت کند، گفت: به‌زودی ابزار و امکانات را آماده می‌کنیم تا استادان این حوزه بتوانند به پژوهش بپردازند.

در ادامه این نشست یکی از پژوهش‌گران حوزه تاریخ شفاهی در سخنانی، اظهار کرد: تاریخ شفاهی روایت یک برهه از طرف راوی است که ناظر بر حادثه بوده است.

ابراهیم باقری‎حمیدآبادی با بیان اینکه یک کودک هم می‌تواند راوی تاریخ شفاهی باشد مشروط بر این که چه حادثه‌ای را در چه مقطعی روایت کند، افزود: آنچه که ما از کربلا روایت کرده و بر اساس آن قضاوت می‌کنیم، برداشتی از کتاب مقتل ابی‌مخنف است که 105 تا 107 سال بعد از حادثه کربلا و بر اساس تاریخ شفاهی نگاشته شده است.

وی با اشاره به اینکه ابی‌مخنف فرد نابینایی بود که با کاروان‌هایی که به کربلا می‌رفتند ارتباط برقرار می‌کرد تا اطلاعاتی از اجداد آنها که در کربلا بودند، دریافت کند، گفت: فرد دیگری اطلاعات ابی‌مخنف را یادداشت و تنظیم می‌کرد که به‎عنوان نخستین مقتل مکتوب درباره عاشورا ثبت شده است.

این پژوهش‌گر با بیان اینکه هر یک از ما گنجینه تاریخ شفاهی هستیم، تصریح کرد: امروز تاریخ شفاهی گسترده شده، چون تکنولوژی به کمک تاریخ شفاهی آمده است و می‌توان وقایع را ثبت و ضبط کرد.

باقری با اشاره به اینکه نپرداختن به تاریخ شفاهی باعث شده بخش زیادی از تاریخ محلی و منطقه‌ای مازندران مغفول بماند، ادامه داد: حوادث بسیاری در مازندران مغفول مانده که اگر روایت می‌شد، این قابلیت را داشت که درباره آن کتابی نوشته و یا فیلمی بر اساس آن ساخته شود.

وی با بیان اینکه راوی عینی و مصاحبه‎کننده دو وجه بسیار مهم در تاریخ شفاهی است، خاطرنشان کرد: تقاضا داریم این دو بخش در مازندران تقویت شود و در حوزه تربیت مصاحبه‎کننده هم اقداماتی صورت گیرد، چراکه راوی آشنا به روایت و مصاحبه‎کننده‌ای که از اصول کار مطلع است، می‌تواند ابعاد تاریخ شفاهی را شفاف‌تر کند.

در بخش دیگری از این نشست مدیر پژوهش مرکز حفظ آثار سپاه مازندران در اهمیت تاریخ شفاهی اظهار کرد: هویت یک ملت به تاریخ آن مردم وابسته است و اگر ملتی، اسناد کافی در اختیار نداشته باشد، باید به تاریخ شفاهی روی بیاورد.

سمیه اسلامی با بیان اینکه دانشگاه‌های مهم دنیا مانند آکسفورد و هاروارد در حال نگارش تاریخ شفاهی ما با جهت‌دهی خاص خود هستند، افزود: این مسئله زنگ خطری برای ما است چراکه تاریخ ما را آن‎گونه که درنظر دارند، می‌نویسند.

وی با اشاره به کمبود نیروی متخصص در حوزه نگارش تاریخ شفاهی، ادامه داد: روایت‌کننده‌ها، گنجینه‌های با ارزشی هستند که یکی پس از دیگری از دنیا می‌روند و ما هنوز نتوانستیم به‎خوبی از این گنجینه‌ها بهره ببریم.

اسلامی با بیان اینکه بسیاری از فرماندهان جنگ از دنیا رفتند و نتوانستیم یک خط از اطلاعات آنها را در قالب تاریخ شفاهی دریافت کنیم، گفت: مرور زمان هم باعث شده حافظه‌ها ضعیف شود و نتوانیم بسیاری از اطلاعات مورد نظر را از راویان ثبت و ضبط کنیم و این آسیبی برای تاریخ شفاهی ما است.

به گزارش فارس، دوازدهمین نمایشگاه کتاب مازندران از امروز در حالی برگزار شد که برای نخستین‎بار، عنوان بین‌المللی را به خود اختصاص داده است.