ضرورت شرح ریشه‌های انقلاب اسلامی از دیدگاه نظریه‌پردازانه
کارشناسان حاضر در نشست نقد کتاب «سویه‌های تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» در سرای اهل قلم، بر فقر دیدگاه نظریه‌پردازانه در جامعه علمی به ویژه در حوزه انقلاب اسلامی تاکید کردند. این عامل باعث شده تا انقلاب اسلامی ایران به عنوان انقلابی فرهنگی که ریشه از باور‌های دینی و فرهنگی گرفته، کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار بگیرد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست نقد و بررسی کتاب «سویه‌های تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» عصر امروز 7 اسفند ماه با حضور «فاطمه ترک‌چی» پژوهشگر حوزه اسناد، «علی ططری» مدیر اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی، «رحیم نیکبخت» پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی و «خدیجه معصومی» در سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار شد.
این کتاب مجموعه مقالات همایش «تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» را دربر دارد که به اهتمام خانه کتاب تدوین و منتشر شده است.
نشست نقد و بررسی کتاب «سویه‌های تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» را خدیجه معصومی با ارایه اطلاعات کتاب و شرح شش فصل مندرج در آن آغاز کرد و گفت: بی‌شک انقلاب اسلامی در شمار معدود حوادث تاریخی روزگار اخیر است که نوشته‌ها و آثار بسیاری درباره آن پدیدار شده و اکنون نیز در روزگار شکوفایی تاریخ انقلاب اسلامی قرار داریم که ارزیابی نقادی عالمانه این آثار زمینه رونق روز افزون آن را پدید خواهد آورد.
سپس فاطمه ترک‌چی، کتاب «سویه‌های تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» را دارای دو ویژگی دانست و گفت: ویراستاری دقیق و طبقه‌بندی مقالات، ویژگی‌های مثبت این کتابند که در طبقه‌بندی، موضوع های مختلف و دیدگاه‌های متنوع از یک موضوع در کنار فضاسازی برای درک بهتر موضوع ها به صورت تفکیکی ارایه می‌شوند.
علی ططری در ادامه به بررسی فصل چهارم کتاب با موضوع «آسیب‌شناسی تاریخ‌نگاری معاصر ایران» پرداخت و افزود: همایش «تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» با هدف بررسی آثار و آسیب‌شناسی آن‌ها برگزار شد تا براساس آن موضوع های مطرح در کتاب‌های داخلی و خارجی و کاستی‌های این حوزه مورد بررسی قرار گیرند.
وی ادامه داد: در مقالات درج شده در فصل چهارم کتاب آثار داخلی و تاریخ شفاهی و منابع خارجی و آسیب‌شناسی آن‌ها مطرح شده‌اند. مقاله محمد صالح کوشکی با عنوان «آفات تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» به شرح این مباحث می‌پردازد، اما مسایل مطرح شده نیازمند تحلیل بیشترند و محقق نتوانسته موضوع را به خوبی پرورش دهد و نتیجه مستند و ملموسی از آن ارایه کند.
ططری با تاکید بر این که این پژوهشگر توانسته در 7 مورد آفات تاریخ‌نگاری را بررسی کند، گفت: این موارد شامل«خام نگاری»، «اختلاط سیاست و تاریخ»، «تاریخ نگاری تجربی»، «تاریخ نگاری احساسی»، «تاریخ نگاری فردی» و «تاریخ نگاری غیر کاربردی» و «بی مبالاتی در تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی»اند.
وی ادامه داد: اما پژوهشگر این مقاله باید در بررسی‌های تاریخ نگاری دو بعد را در نظر می‌گرفت که بخش نخست آن روایت تحلیلی و نقلی مورد نظر متخصصان و دیگری نوشتن مباحث تاریخی برای توده مردم با هدف علاقه‌مند کردن آنان به مباحث تاریخی است .
ططری با اشاره به مقاله دوم فصل چهارم کتاب «سویه‌های تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی»با عنوان «آسیب شناسی تاریخ نگاری شفاهی در ایران» اثر رسول صابر دمیرچی، گفت: این مقاله به حجم زیادی از آثار تاریخ شفاهی درباره انقلاب اسلامی اشاره می‌کند و به شکل‌گیری این قالب در جهان و ایران می‌پردازد. آسیبی که وی در این مقاله به آن اشاره می‌کند، نبود تمایز میان خاطره نویسی و تاریخ شفاهی است.
وی در ادامه، با اشاره به مقاله سوم این فصل با عنوان «آسیب شناسی تاریخ نگاری انقلاب اسلامی (با تاکید بر خاطرات و پژوهش‌های بیرونی و درونی و بیگانه)» نوشته خود و فاطمه ترک‌چی افزود: تاریخ نگاری انقلاب اسلامی با فقر دیدگاه علمی مواجه است. زیرا بخشی از خاطرات و تاریخ شفاهی مربوط به آثار نویسندگان ایرانی خارج از کشور یا نویسندگان دیگر کشور‌هاست که بیشتر افراد این حوزه به فرهنگ و مذهب و باور‌های دینی ما باور ندارند و این نقصان در تالیفات خارجی به چشم می‌آید.
ططری ادامه داد: همچنین این آثار با متد‌های جامعه‌شناسی و فلسفی غرب، تاریخ انقلاب اسلامی را بررسی کردهاند در حالی که انقلاب ایران از ویژگی‌های خاص فرهنگی و دینی نشات گرفته است.
وی افزود: برخی نویسندگان هموطن ما نیز در خارج از کشور با نگاه طبقه‌بندی، قشر بندی و توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی تاریخ انقلاب را بررسی کردهاند، در حالی که تمام طبقات اجتماعی به نحوی در این انقلاب سهیم بودند.
در ادامه نشست نقد کتاب «سویه‌های تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» رحیم نیکبخت با ابراز امیدواری از برگزاری همایش‌های دیگری درباره تاریخ نگاری انقلاب اسلامی مانند همایش مورد نظر این کتاب، افزود: با ادامه این طرح، تجربیات محققان به جامعه علمی منتقل می‌شوند و راه برای پژوهش مسایل حوزه تاریخ انقلاب هموارتر می‌شود. زیرا ما در ایران و خارج از کشور با فقر دیدگاه نظریه‌پردازانه مواجه‌ایم. در حالی که می‌توانیم نظریه‌های انقلاب اسلامی را از متون اسلامی و باور‌های دینی دنبال کنیم و از آیات قرآن برای آن مثال بیاوریم.
وی ادامه داد: در این مجموعه مجال بروز و بحث تاریخ نگاری محلی انقلاب اسلامی وجود نداشت. زیرا انقلاب ایران تنها مختص شهرهای بزرگ نبود و در سراسر کشور اتفاق افتاد. نکته دیگر آن که تاریخ انقلاب اسلامی به دفاع‌مقدس هم مرتبط است و نمی‌توانیم آن‌ها را از هم جدا کنیم و صاحب‌نظران درباره مرز‌های آن دو باید ابعاد مختلف را مورد بررسی قرار دهند.
نیکبخت افزود: ما برای تاریخ نگاری نیازمند اسناد و خاطرات نیروهای جریان انقلاب و افراد وابسته به رژیم پهلوی هستیم که هر دو باید مورد توجه قرار گیرند.
وی با تاکید بر فرهنگی بودن انقلاب اسلامی در ایران گفت: ما باید به این مساله و به حوز‌ه‌هایی که تاکنون کمتر به آن‌ها پرداخته‌ایم، مانند مطبوعات قبل از انقلاب، فعالیت هیات‌های مذهبی، انجمن‌های اسلامی دانشجویان و مدارس اسلامی و کارکرد‌های فرهنگی و اجتماعی حوزه‌های بیشتر توجه کنیم.
خبرنگار : اکرم دشتبان
تعداد بازدید: 4772
آخرین مطالب
پربازدیدها
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 94
حادثه دیگر که باعث شد تصمیم آخرم را برای پیوستن به نیروهای شما بگیرم حماسه‌ای بود که آن سرباز گم شده آفرید. روزی یکی از گروههای گشتی ما یک سرباز شما را که گم شده بود اسیر کرد به موضع آورد سرباز جوانی بود در حدود بیست تا بیست و دو ساله. محاسن زیبایی داشت، وقتی سرباز را به موضع آوردند چند نفر جمع شدند. سرباز آرام بود و حرف نمی‌زد اما نارضایتی از اسارت کاملاً از چهره‌اش پیدا بود. سعی می‌کرد خونسردی خود را از دست ندهد. در همان ساعت یک کامیون ایفا آماده بود که چهل پنجاه تن از پرسنل را به مرخصی ببرد. مقصدش بصره بود.
