حاصل کارگاه تاریخ شفاهی 2 لشکر کتاب می‌شود

کارگاه آموزشيِ تدوین تاریخ شفاهی لشکرهای 14 امام حسین (ع) و 8 نجف اشرف که در سه مرحله با موضوعات جمع‌آوری، پیاده‌سازی، تدوین، ویرایش و انتشار خاطرات آغاز شده، مرداد ماه امسال به پایان می‌رسد. حاصل این کارگاه، سال آینده در قالب کتاب منتشر می‌شود.

مرتضی نورایی،‌ عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه اصفهان اظهار داشت: تاریخ دو لشکر 14 امام حسین (ع) و 8 نجف اشرف در دوران دفاع‌مقدس دارای کارنامه غنی از رشادت‌ها و تجربیات‌ است که تاکنون به طور جامع و کامل به آن‌ها پرداخته نشده است.

وی با اشاره به گستردگی حضور این دو لشکر در عرصه‌های مختلف جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به ایجاد کارگاه آموزش تاریخ شفاهی اشاره کرد و گفت: این کارگاه  طی 6 جلسه با حضور  50 نفر شرکت کننده برگزار شد. جلسه تکمیلی این کارگاه در اوایل مرداد ماه امسال دایر می‌شود.

نورایی افزود: هدف این کارگاه حفظ آثار و خاطرات و گفت‌وگوی فعال با دست اندرکاران هشت سال دفاع مقدس در چارچوبی علمی و تخصصی و آشنایی شرکت کنندگان با دانش تاریخ شفاهی است.

مدیر اجرایی و استاد کارگاه تاریخ شفاهی لشکرهای 14 امام حسین (ع) و 8 نجف اشرف تصریح کرد: در این کارگاه کلیاتی از تاریخ شفاهی و راه‌های انجام مصاحبه، روش‌های سازماندهی منابع، نقد، ویراستاری و روش تحقیق به مخاطبان ارایه و بررسی موضوع یابی در تاریخ شفاهی مورد کنکاش قرار گرفت.

وی جست‌وجوی وقایع را امری مهم در ثبت تاریخ شفاهی دانست و گفت: برای یافتن موضوعات تاریخ شفاهی باید منابع را در کنار وقایع جست‌وجو کرد، نه اصل حادثه را. زیرا اصل حادثه توسط اسناد مکتوب ثبت و ضبط شده‌اند.

نورایی با اشاره به لزوم نقد مکتوبات تاریخ شفاهی خاطرنشان کرد:  نقد، معیاری برای شناخت صحت یا نادرستی واقعیات است و تاریخ شفاهی بی‌نیاز از نقد نیست.
 
وی با اشاره به آشنایی افراد شرکت کننده در کارگاه آموزشيِ تدوین تاریخ شفاهی لشکرهای 14 امام حسین (ع) و 8 نجف اشرف با مباحث نقد آثار یادآور شد: در این کارگاه بررسی چارچوب‌ها و اصول نقد نیز برای شناخت نقد علمی و مستند مورد بحث قرار گرفت تا مشخص شود که چگونه این امر بر ارتقای کیفیت محصولات تاریخ شفاهی موثر و بازدارنده تکرار خطاهاست.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: همچنین آنچه در تاریخ شفاهی به نام ویراستاری مرسوم است حوزه‌ای فراتر از ویراستاری معمول و رایج در متون ادبی است. این نوع ویراستاری از همان آغاز کار یعنی انتخاب حیطه، موضوع، پرسش ها و متن آغاز شده و سرانجام به ویراستاری ادبی متن تولید شده منتهی خواهد شد.

استاد تاریخ دانشگاه اصفهان گفت: موضوع پیاده سازی مطالب به اندازه خود مصاحبه‌ها اهمیت دارد. از سوی دیگر کسی که مصاحبه را انجام داده شایسته‌ترین فرد برای پیاده‌سازی است. زیرا در فرایند آماده‌سازی باید دستورالعمل مربوط به طور کامل رعایت شود.

نورایی افزود: چکیده این دستورالعمل آن است که هر آنچه در مصاحبه گفته شده است، همراه زبان غیر کلامی مصاحبه شونده، به نوعی بر روی کاغذ درج شود. در این مرحله باید از ویرایش متن و حدس زدن در مورد کلمات نامفهوم به کلی اجتناب شود تا به نتیجه نهایی و درستی برسد.

وی در پایان یادآور شد:  "علی اکبر کجباف"، "مهدی ابوالحسنی"، "ابوالفضل حسن آبادی" و "محمدرضا فیروزکوهی" به عنوان استادان  کارگاه آموزشيِ تدوین تاریخ شفاهی لشکرهای 14 امام حسین (ع) و 8 نجف اشرف همکاری داشته‌اند. حاصل این کارگاه، سال 91 در قالب کتاب منتشر می‌شود.

خبرنگار : هدی شیرازی