مهتاب خیّن کیست؟

کتابی با محوریت محمود شهبازی

تاریخ شفاهی دفاع مقدس می‌تواند مهم‌ترین عنصر در زنده نگه داشتن تاریخ انقلاب اسلامی باشد. با تاریخ شفاهی دفاع مقدس است که می‌توان یاد و خاطره شهدا و رزمندگان، جانبازان، اسرا و عناصر مردمی درگیر در جنگ هشت ساله را به نسل حاضر و آینده منتقل و ثبت کرد. پس تا خاطرات این رزمندگان دچار فراموشی  نشده است باید کاری کرد. چون تا انتشار اسناد مربوط به هشت سال جنگ، باید مدت زمانی بگذرد، بنابراین تاریخ شفاهی این امکان را به وجود می‌آورد که از زبان شاهدان عینی وقایع جنگ تحمیلی و آنچه بر ملت ایران گذشت را زنده نگه داشت و برای نسل حاضر بازگو کرد.

کتاب «مهتاب خین» روایتی است دست اول از جنس تاریخ شفاهی. راوی این کتاب سردار حسین همدانی است و توسط نویسنده توانای دفاع مقدس، آقای حسین بهزاد گردآوری شده است. رخدادهای این کتاب مربوط به سال‌های مبارزه علیه دیکتاتوری پهلوی، پیروزی انقلاب اسلامی، استقرار نظام جمهوری اسلامی، تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مقابله با ضدانقلاب در کردستان و غرب کشور و سرانجام شروع جنگ تحمیلی و پیکارهای رزمندگان اسلام در جبهه‌های غرب و جنوب است.
اما نکته جالب و مهم این کتاب یا به قولی شاه‌بیت این کتاب، سردار شهید مهندس حاج محمود شهبازی می‌باشد. این کتاب تقریباً‌ با محوریت حاج محمود شهبازی نوشته شده است و وجه تسمیه کتاب نیز به همین خاطر است. چرا که شهید حاج محمود شهبازی در شبی مهتابی نزدیک نهر خین، یک روز پیش از آزادسازی خرمشهر به شهادت می‌رسد.
خاطرات سردار همدانی در این کتاب شامل بخش‌های متعددی می‌شود، که از قبل از سال 1357 تا انتهای عملیات بیت‌المقدس و شهادت حاج محمود شهبازی را در بر می‌گیرد. در کتاب به طور مفصل غائله کردستان و مبارزه با ضدانقلاب و اتفاقاتی که آن روزها در کشور رخ می‌داد، بازگو شده است و در این باب کتابی جامع می‌باشد. از نکات جالب توجه کتاب، پرداختن به اوضاع غرب کشور در زمان شروع جنگ است. چون کمتر به این صورت وضع مردم استان‌های غربی در شروع جنگ و مقاومت آنان در برابر عراق بیان شده است. پرداختن به عقب راندن حیرت‌انگیز لشکر شش زرهی عراق با دست خالی، از دشت سر پل ذهاب و حفظ شهر سر پل ذهاب.
از دیگر نکته جالب توجه در کتاب «مهتاب خین» نحوه گرد آمدن احمد متوسلیان، ابراهیم همت و محمود شهبازی کنار یکدیگر و تأسیس تیپ 27 محمد رسول‌الله (ص) و همچنین اضافه شدن افراد زبده‌ای مثل محسن وزوایی، حسین قجه‌ای و... به تیپ 27 است که به صورت مفصلی به آن پرداخته شده است.
سرانجام روایتی ناگفته و ناشنیده از عملیات‌های فتح‌المبین و بیت‌المقدس در خود دارد که سعی شده جزئیات حضور تیپ 27 در این دو عملیات و نقش مهمی که ایفا کرده و خصوصاً مدیریت و فرماندهی حاج محمود شهبازی را بازگو کند.
در مجموع کتابی است که می‌توان از آن به عنوان دایره‌المعارف جنگ تحمیلی در سال‌های ابتدایی جنگ نام برد. چرا که آقای حسین بهزاد با توجه به مطالعات جامع خود و طرح سؤال‌های دقیق و لحظه به لحظه سعی در تصحیح روند بازگو شدن خاطرات داشته و همچنین جزئیات را به این صورت از لابه‌لای خاطرات بیرون کشیده است.