ماهنامه تجربه شماره 2

ملیحه کمال الدین

دومبن شماره ماهنامه تجربه در 226 صفحه، تیر 1390 منتشر شد. این نشریه رویکرد ادبی، هنری، فرهنگی و اجتماعی دارد. صاحب امتیاز و مدیر مسئول این ماهنامه، خانم کتایون بناساز است.

عکس استاد شجریان زیور روی جلد این شماره است؛ و نشریه، شامل 4 بخش ادبیات، هنر، سینما و رسانه است؛ هر بخش، خود فهرست جداگانه‌ای دارد. ابتدای نشریه با «پرسه» شامل اخبار فرهنگی آغاز و با «جُنگ تجربه» که ضمیه ای از آثار ادبی و هنری است، به پایان می‌رسد.

پرونده ویژه بخش ادبیات، به هوشنگ گشیری، نویسنده معاصر ایرانی اختصاص دارد؛ این پرونده به مناسبت سالگرد درگذشت او (16 خرداد 1379)،  گردآوری شده است.

«نخستین دیدار»؛ گزارشی درباره یکی از آخرین مصاحبه‌های هوشنگ گلشیری، بخش اول پرونده است که پیمانه صالحی فشمی دراین باره نوشته است:

«سابقه‌ی آشنایی من با آثارش به زمان دانشجویی‌ام برمی‌گردد. زمانی که در درس ادبیات معاصر، رمان «شازده احتجاب» او، به عنوان نقطه عطفی در رمان‌های دهه چهل به بحث و نقد گذاشته می‌شد. آن روزنه کوچک کافی بود تا مرا به دنبال سایر آثارش بکشاند. البته در آن دوران، سعادت ملاقات با وی نصیبم نشد و تنها به خواندن آثار و گاه مصاحبه‌هایش در این سو و آن سو بسنده می‌نمودم. پس از آن زمانی که در سازمان اسناد ملی ایران (سازمان اسناد و کتابخانه ملی کنونی) انجام مصاحبه‌های تاریخ شفاهی را آغاز نمودم، گلشیری از جمله شخصیت‌هایی بود که همواره ذهن مرا به خودش مشغول کرده و علاقه‌مند بودم گفت شنودی با وی داشته باشم که هم تصور دیدار خالق شازده احتجاب را تحقق بخشم و هم از طریق مصاحبه تاریخ‌ شفاهی، به ناگفته‌های زندگی و فعالیت‌های فرهنگی‌اش دست یابم. زمانی که مصصم به مصاحبه با وی شدم، تمام آثاری را که تا آن زمان منتشر نموده بود، خوانده بودم؛ از رمان شازده احتجاب گرفته تا نمازخانه‌ی کوچک من، مثل همیشه، بره‌ی گمشده‌ی راعی و...»

صالحی فشمی در ادامه، از برخورد خود با گلشیری و مصاحبه با او می نویسند. او که از پیش، تمام مصاحبه‌ها و آثار گشیری را مطالعه کرده، معتقد است: «... مصاحبه‌گر تاریخ شفاهی به دنبال ناگفته‌ها است و هنگامی که با ذهن روشن و آمادگی قبلی پیش برود، مطمئناً در کشف، ضبط و ثبت اطلاعات موفق خواهد شد.»

بخشی از گفت‌وگوی منتشر نشده‌ی هوشنگ گلشیری هم در این پرونده آمده است؛ این گفت‌وگو در بخش تاریخ شفاهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی انجام شده و درباره دروان کودکی، نوجوانی، و سال‌های نویسندگی گلشیری است که با نگاهی خاطره‌گونه به شکل‌گیری محفل‌های ادبی در اصفهان و تهران و روابط بین‌ روشنفکران و نویسندگان در سال‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی پرداخته است.

گفت‌وگو با آتیلا پسیانی، محمدرضا شجریان، عباس کیارستمی در بخش هنر جای دارند که به طور مفصل به کارهای استاد شجریان پرداخته شده است؛ این بخش برای علاقه‌مندان به موسیقی و هنر جذابیت دارد.

در بخش سینما «چرا قهوه تلخ دیگر نمی‌خنداند» پرویز نوری، مهرزاد دانش، احمد طالبی‌نژاد، رامتین شهبازی، مهدی یزدانی خرم و گلاویژ نادری به نقد و بررسی قهوه تلخ و کارهای مهران مدیری پرداخته‌اند.
تاریخ مطبوعات ایران، خاطراتی از دکتر علی بهزادی و افراد دیگر است، که خود می‌تواند گونه‌ای از تاریخ شفاهی روزنامه‌نگاری در ایران به شمار رود.           

پایان نشریه «جُنگ تجربه»، بخشی از آثار ادبی و هنری ایران و جهان را باز می‏تاباند. مواردی مانند: نگاهی به نقاشی رامبراند، نقاش هلندی؛ مقاله‌ای درباره هنر، مصاحبه‌ای کوتاه با میترا کاویان (نقاش) و ابراهیم حقیقی (عکاس و گرافیست)؛ شعر امروز جهان؛ چند داستان کوتاه، سفرنامه، خاطره و ... در این بخش دیده می‌شوند.

«تجربه» در هر عرصه‌ای متاعی برای عرضه دارد؛ از خبر و شعر و موسیقی گرفته تا خاطره و ادبیات و تاریخ.