نقش دانشگاه ها در گسترش تاریخ شفاهی

ابوالفضل حسن آبادی

نگاهی به تاریخ شفاهی به عنوان روشی نوین در عرصه جمع آوری، نگهداری و ساماندهی منابع شفاهی در کشور ما هنوز نهادینه نشده است. انبوهی از خاطرات ثبت نشده و سنتهای فراموش شده به همراه غنای فرهنگی این مرز و بوم ضرورت توسعه، گسترش و ساماندهی آن را پدیدار می نماید.

بازنگری مجددی در برداشت از علم تاریخ و تدریس مبتنی بر فرضیات، عینیت بخشیدن به انگاره ها و نمادسازی تاریخی در سطوح مختلف جامعه به منظور هویت بخشیدن دینی و ملی و پر کردن گسست‌های بیم نسلها از ضروریتهای انکارناپذیر وجود تاریخ شفاهی است.

تعداد کم مراکز تاریخ شفاهی، عدم توجه دانشگاهها ،ناشناخته ماندن اهمیت این روش درجمع آوری و ساماندهی منابع اطلاعاتی از موانعی است که سد راه گسترش آن وجود دارد.

در این مقاله نگاهی کلی به وضعیت تاریخ شفاهی در دانشگاههای مطرح دنیا شده، وسپس جایگاه تاریخ شفاهی در دانشگاههای ایران و کارکردهای مختلف دانشگاه در گسترش تاریخ شفاهی بررسی خواهد شد و در آخر برخی راهکارها برای فعال کردن نقش دانشکاهها در گسترش تاریخ شفاهی ارائه خواهیم کرد.

ـ تاریخ شفاهی در دانشگاههای دنیا

شروع، گسترش و پیشرفت تاریخ شفاهی در دنیا با دانشگاه‌ها عجین بوده است و دانشگاههای بزرگ خصوصاً در آمریکا همواره از بانیان ایجاد پروژه های بزرگ تاریخ شفاهی و تشکیل‌دهندگان آرشیوهای بزرگ بوده‌اند. قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین مرکز نگهداری تاریخ شفاهی در دنیا در دانشگاه کلمبیا می باشد که در سال 1948 به وسیله آلن نوینز¹ برنده جایزه پولتیزر² تأسیس شد. این دانشگاه بیش از 8 هزار مصاحبه و یک میلیون مصاحبه را تاکنون تهیه و ساماندهی کرده است. در کنار این تاکنون دو هزار نفر تاکنون در انجام پروژه ها مشارکت داشته یا از مشورت علمی آنها استفاده شده و هزار کتاب از مجموعه منابع شفاهی نوشته شده است که صدها نویسنده مقاله، پایان نامه نیز از این منابع به طور مستقیم استفاده کرده‌اند. ³ در این دانشگاه از تاریخ شفاهی به عنوان یکی از روشهای مهم  پژوهشی استفاده شده و تلاش زیادی در جهت گسترش آن برداشته است. در اواخر دهه 50 و دهه 60 میلادی که اوج فعالیت دانشگاه در زمینه تاریخ شفاهی بوده ،دانشگاه های زیادی به تاریخ شفاهی توجه کردند و به نوعی پایه‌گذار اولین تشکیلات رسمی تاریخ شفاهی در دنیا نیز شدند.

از مراکز مهم تاریخ شفاهی،دانشگاه کالیفرنیا (Roho) ⁴است که از سال 1954 با انجام پروژه های تحقیقاتی تاریخ شفاهی فعالیتهای خود را شروع کرده است و امروزه با داشتن اداره تاریخ شفاهی به صورت گسترده‌ای در زمینه آرشیو و ساماندهی منابع شفاهی به فعالیت می پردازد. ⁵. دانشگاه اوکلاهاما⁶ در سال 1959 با تلاش تاریخدانان و کتابداران بخش ویژه ای در کتابخانه‌اش برای تاریخ شفاهی ایجاد کرد و در سال 1966 اولین کنفرانس بین المللی تاریخ شفاهی را برگزار نمودکه زمینه‌ساز ایجاد انجمن بین المللی تاریخ شفاهی (OHA) ⁷ در سال 1968 گردید. ⁸ این دانشگاه همچنین اولین برنامه های آموزشی تاریخ شفاهی را در دنیا برگزار نمود. ⁹

دانشگاه کانکتیکوت¹⁰ در سال 1968 با اولویت مستند سازی تاریخ دانشگاه و منطقه آرشیو بزرگی را ایجاد کرده است. ¹¹ دیگر از مراکز مهم دانشگاهی که در طی چند دهه همواره به عنوان مراکز اصلی تاریخ شفاهی نام برده شده است، دانشگاه ایندیانا¹² می باشد که در سال 1968 تأسیس شد اما از 1981 جان بودنار¹³ آرشیو آن را تبدیل به مرکز مهم تحقیقات تاریخ شفاهی نمود و خبرنامه و جزوات تاریخ شفاهی آن اهمیت زیادی دارد. ¹⁴

انستیتو تاریخ شفاهی دانشگاه بایلر¹⁵ نیزاز مهمترین مراکز تاریخ شفاهی در دنیا می باشد. این انستیتو با داشتن کارگاه آموزشی Online، منابع آموزشی و حمایت از پروژه های مصوب نقش زیادی در گسترش تاریخ شفاهی داشته است. ¹⁶ علاوه بر دانشگاههای ذکر شده که در زمره مهمترین مراکز  به شمار می آیند دانشگاههای متعددی در آمریکا و سایر کشورهای جهان به فعالیت در این زمینه مشغول هستند. دانشگاه ساوت ولز¹⁷ (unsw) ¹⁸ وملبورن در استرالیا،¹⁹ دانشگاه نیکومکزیکو،²⁰ دانشگاه فلوریدا،²¹ دانشگاه می‌سی‌سی‌پی در آمریکا،²² دانشگاه آبردین در اسکاتلند،²³ دانشگاه وندربیت در اتریش،²⁴ دانشگاه آمستردام در هلند،²⁵ دانشگاه توکیو در ژاپن،²⁶ دانشگاه بوگازیسی درترکیه²⁷ و دهها دانشگاه دیگر در زمینه تاریخ شفاهی مشغول به فعالیت هستند. در گزارشی که در انتهای سال 2006 در مورد وضعیت آکادمیک تاریخ شفاهی در دانشگاه توسط خانم لیندا شاپس به نمایندگی انجمن جهانی تاریخ شفاهی توسط پرسشنامه²⁸ تهیه شده است  اطلاعات باارزش در مورد وضعیت تاریخ شفاهی در دانشگاهها به دست می آید. بیش از 7/56 درصد از اعضای انجمن جهانی تاریخ شفاهی از دانشگاهها هستند²⁹ و 18 مرکز منطقه ای تاریخ شفاهی در دنیا با مدیریت دانشگاهها تأسیس و راهبری می شوند که بیانگر اهمیت نقش دانشگاهها در این مورد می‌باشد. همچنین انجمن بین المللی تاریخ شفاهی (IOHA) ³⁰که  در سال 1979 شکل گرفته ³¹ اکثر نشست‌های خود را در دانشگاهها برگزار کرده و بسیاری از دانشگاهها در دنیا عضو آن هستند وآخرین نشست آن در سال 2006 به میزبانی دانشگاه سیدنی در استرالیا بوده است. ³²

تاریخ شفاهی در دانشگاههای ایران

به جرأت می توان گفت که هیچ دانشگاهی در ایران تاکنون به بحث تاریخ شفاهی نپرداخته است غیر از گروه تاریخ دانشگاه اصفهان که در سال اردیبهشت 2384 به همت دکتر نورایی کارگاه آموزشی برگزار کرده و در پاییز همان سال جلسه دیگری نیز برگزار نمود و دانشگاه شیراز که زمینه هایی از علاقه به این موضوع را با توجه به حضور آقای دکترخیراندیش و دکتروطندوست نشان می‌دهد، هیچ فعالیت عمده‌ای در این زمینه صورت نگرفته است.نکات زیادی درباره عدم راهیابی این رشته به دانشگاههای ایران و خصوصاً عدم توجه گروه های تاریخ به آن وجود دارد، خصوصاً که نگارنده مقاله تلاشهایی را برای مطرح شدن آن در سطح دانشگاه نموده که تاکنون موفق نبوده است. با توجه به تجربیات شخصی اهم این دلائل را می توان چنین بیان کرد:

1ـ عدم وجود مراکز تحقیقات تاریخ شفاهی در سطح کشور که اهمیت آن را بیشتر مشخص می نمایند. کلیه مراکزی که امروز در زمینه تاریخ شفاهی مشغول به فعالیت هستند مانند سازمان اسنادوکتابخانه ملی ایران،³³ مرکز اسناد انقلاب اسلامی،³⁴ مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران،³⁵ دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، آرشیو تاریخ شفاهی کتابخانه مرکزی آستان قدس³⁶ اکثراً به فعالیت‌ در زمینه‌های کاری خاصی  مشغول هستند و معدود حرکات انجام شده در زمینه تاریخ شفاهی مانند برگزاری کارگاه آموزشی در کتابخانه مرکزی آستان قدس در دی سال 1384، اولین نمایشگاه تخصصی تاریخ شفاهی در ایران در دی ماه 1385 در کتابخانه مرکزی آستان قدس براساس تلاش‌های فردی بود تا فکر گروهی در کشور.

2ـ عدم آشنایی مراکز دانشگاهی با تاریخ شفاهی و کارکردهای آن، حتی گروههای تاریخ که در دانشگاه بیشترین ارتباط را با آن دارند کمترین آگاهی نسبت به آن ندارند. برخی دروس ارائه شده مانند تاریخ معاصر، تاریخ محلی ارتباط مستقیمی با تاریخ شفاهی داردو این روش می تواند به عنوان ابزار پژوهشی مورد توجه قرار گیرد

3ـ مقاومت در دانشگاهها نسبت به پذیرش افکار جدید و ترس از مطرح کردن مواردی که قبلاً در زمینه آن اطلاعات کمی وجود داشته است.

4ـ عدم ارتباط مراکز دانشگاهی با آرشیوها برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تاریخ شفاهی و کاربردهای آن.

5ـ عدم انسجام گروههای تاریخ در کشور و نبود یک انجمن برای بحث و گفتگو در چنین مواردی که نیاز به تصمیم جمعی دارد

6- عدم وجود کتابخانه های قوی مرکزی در بسیاری از دانشگاهها

7- عدم توجه دانشگاهها به نقش مهم مراکز دانشگاهی در زمینه های مختلف سیاسی ،اجتماعی و فرهنگی در مناطق

نقش دانشگاهها در گسترش تاریخ شفاهی

بررسی نقش دانشگاهها در شناسایی و استفاده از تاریخ شفاهی در دنیا نشان می دهد ضمن آنکه مهمترین مراکز تاریخ شفاهی در دانشگاهها هستند. بیشترین آرشیوها و نگهدارندگان منابع شفاهی نیز در دانشگاهها می‌باشند چنانچه جمله انگلیسی (Oral History in University) را در گوگل جستجو نماییم هزاران صفحه مطلب در اینترنت به دست می آید که قابل توجه است. از میان 500 سایت اول بررسی شده در این مورد که برای استفاده در این مقاله جستجو گردید بیشتر از 450 سایت مربوط به دانشگاههای آمریکایی بوده است. نتایج این تحقیق نکات جالبی را در مورد چگونگی فعالیت دانشگاهها در این زمینه مشخص می‌کند که مهمترین آنها عبارت است از:

1ـ اکثریت فعالیت های دانشگاهها با شروع یک پروژه تاریخ شفاهی بوده است. بیشتر این دانشگاهها ابتدا قصد مستندسازی تاریخ خود را داشته‌اند و بعد از انجام کردن و پی بردن به اهمیت بیشتر کار اقدام به تأسیس مراکزی نموده اند که می توان به دانشگاه کلمبیا، دانشگاه وندربیت، دانشگاه میشیگان،³⁷ دانشگاه ایندیانا، دانشگاه کانکتیکوت، دانشگا کالیفرنیا، دانشگاه نیومکزیکو،³⁸ دانشگاه آبردین و دانشگاه ملبورن اشاره نمود.

2ـ سه گروه  در دانشگاه عهده‌دار گسترش تاریخ شفاهی و نگهداری آن بودند.1- گروههای تاریخ 2- کتابخانه‌های مرکزی 3- مراکزی که دانشگاهها مستقلا به همین منظور به وجود آورده اند

بررسی سابقه مراکز نشان می‌دهد که اکثر مراکز تاریخ شفاهی زیر نظر گروههای تاریخ مانند دانشگاه فلوریدا، دانشگاه پرتلند،³⁹ دانشگاه ارکانزاس،⁴⁰ دانشگاه ممفیس، دانشگاه لوئیزویل، دانشگاه بگوزیسی، از این دسته هستند. علاوه بر گروههای تاریخ کتابخانه‌های دانشگاهی نیز نقش مهمی در زمینه انجام پروژه‌های تاریخ شفاهی و ساماندهی آن بر عهده دارند. از مهمترین دانشگاههایی که کتابخانه عهده‌دار این کار هستند می توان به کتابخانه دانشگاه کلمبیا، کتابخانه دانشگاه نیوساوت ولز، کتابخانه دانشگاه نوادا، کتابخانه دانشگاه پزشکی نیوجرسی⁴² و دانشگاه می‌سی‌سی‌پی اشاره نمود.

علاوه بر اینها، در مواردی دانشگاه به طور مستقیم تصمیم به ایجاد مراکز تاریخ شفاهی نموده اند که وابستگی به کتابخانه یا گروه تاریخ ندارد. دانشگاه ایندیانا، دانشگاه کانکتیکوت، دانشگاه کالیفرنیا، دانشگاه لوا،⁴³ را از این دسته می‌توان برشمرد.

چگونگی شکل‌گیری و گسترش تاریخ شفاهی در دانشگاهها به نوعی نمادی از پیشرفت و سیر تدریجی تاریخ شفاهی در دنیا می‌باشد که آن را می‌توان به صورت ذیل خلاصه نمود:

1ـ شکل‌گیری تفکرات اولیه در مورد اهمیت تاریخ شفاهی با تکیه بر ضبط خاطرات و مستند سازی تاریخ شفاهی دانشگاهها که هر کدام از دانشگاهها به صورت مجزا به ضبط تاریخ شفاهی یا برنامه‌های خاص پرداختند.

2ـ آشکار شدن اهمیت خود تاریخ شفاهی به عنوان روشی برای جمع آوری منابع متنوع و متعدد شفاهی در منطقه و لزوم حفظ و نگهداری منابع در محل خاص و ساماندهی آن جهت دسترسی عموم که دانشگاهها نقش مهمی در پی‌ریزی آرشیوهای اولیه شفاهی خصوصاً در کتابخانه‌های دانشگاهی داشتند مانند دانشگاه نوادا، دانشگاه ایندیانا، کالیفرنیا، می‌سی‌سی‌پی و...

3ـ انجام پروژه های متعدد تاریخ شفاهی در دانشگاهها که اولین پروژه هادر این زمینه درمرکزدانشگاهی  صورت گرفت مانند برنامه تاریخ شفاهی دانشگاه دوک⁴⁴ که با کمک بنیاد راکفلر که ماحصل آن کتابی بود که توسط تئودور وزنگارتن⁴⁵ نوشته شد.⁴⁶و یا پروژه تاریخ شفاهی دانشگاه کارولینای شمالی اشاره نمود⁴⁷ که صدها ساعت مصاحبه با خانواده‌های منطقه انجام داده و جایزه انجمن تاریخدانان آمریکا را در سال 1988 به خود اختصاص داد. ⁴⁸

4ـ رویکرد دانشگاهها به آموزش تاریخ شفاهی و آکادمیک کردن به منظور گسترش زمینه‌های آن در میان محققان مستقل که زمینه‌های ایجاد مراکز مهم تاریخ شفاهی در دانشگاهها به وجودآورد. امروزه بسیاری ازمراکز دوره آموزش تاریخ شفاهی را به عنوان یک دوره درسی تدریس می کنند، اما مهمترین مراکز آموزش تاریخ شفاهی در دنیا زیرمجموعه دانشگاهها قرار دارند که می‌توان به انستیتو بایلر تنها انستیتوی تخصصی تاریخ شفاهی در دنیا، مرکز تحقیقات کتابخانه کلمبیا که بهترین کارگاههای آموزشی دنیا را برگزار می‌کند. اداره تحقیقات بنکرافت که عمده فعالیت‌های خود را در زمینه گسترش تحقیقات در زمینه تاریخ شفاهی بنا گذاشته است. دانشگاه اوکلاهاما و... اشاره نمود. ⁴⁹ با توجه به مطالب طرح شده  نقش دانشگاهها را در گسترش تاریخ شفاهی می‌توان به شرح ذیل تقسیم نمود:

1ـ آموزش : مهمترین وظیفه دانشگاهها آموزش تاریخ شفاهی و فراهم سازی زمینه‌های رشد آن در میان محققان و عموم می‌باشد. این مهم می‌تواند از طریق پایه‌گذاری مراکز تحقیقات تاریخ شفاهی، ارتباط بیشتر با محققان و دانشمندان، تهیه منابع آموزشی تاریخ شفاهی، ارائه برنامه درسی آموزش تاریخ شفاهی، پرورش اساتید نخبه در این زمینه میسر گردد.

2ـ جمع آوری منابع شفاهی : ایجاد منابع شفاهی و جمع آوری آنها با توجه به وجود محققان مستقل در شهرها و تنوع منابع شفاهی مهم می باشد. دانشگاهها می‌توانند علاوه بر این که خود با تعریف برنامه‌های تاریخ شفاهی اقدام به جمع آوری منابع نمایند، از محققان و دانشمندانی که به دلائل خاص در زمینه تاریخ شفاهی فعالیت می‌کنند نیز حمایت نموده و منابع شفاهی را در دانشگاهها گردآوری کنند.

3ـ ساماندهی و حفظ اطلاعات شفاهی : اکثر دانشگاههای معنبر دارای کتابخانه های مرکزی می باشند که با فعال کردن آنها  می‌تواند جایگاه خوبی برای گردآوری و نگهداری منابع فراهم نمود. ارتباط بین کتابداران و تاریخ شفاهی رابطه نزدیکی و دو جانبه‌ای می‌باشد و کتابداران نقش اصلی در بازیابی اطلاعات نمایه سازی، ورود اطلاعات به سیستم‌های رایانه‌ای و اطلاع رسانی را در این زمینه به عهده دارند. تقویت کتابخانه‌ها می تواند یکی از مناسبترین راهها برای گسترش تاریخ شفاهی در دانشگاه باشد.

4ـ به عهده گرفتن نقش محوری در منطقه : معمولاً دانشگاههای مهم در منطقه‌ای که واقع شده‌اند به عنوان قطب علمی و تحقیقاتی و آموزشی به شمار می‌آیند. این محوریت می تواند در مورد تاریخ شفاهی و گسترش آن اعمال گردد. چنانچه دانشگاههای مهم دنیا مانند ایندیانا، کلمبیا، نوادا، کارولینا و... همگی این نقش را در منطقه‌ای خود به عهده دارند و با ایجاد انجمن‌های منطقه‌ای کار هدایت و رهبری سایر مراکزی که در این زمینه به فعالیت مشغول هستند را به عهده دارند. هم اکنون هجده مرکز تاریخ شفاهی منطقه‌ای در دنیا وجود دارد. ⁵⁰ در تحقیق انجمن جهانی تاریخ شفاهی 8/77 درصد ذکر کرده‌اند که تاریخ شفاهی را به عنوان یک روش پژوهشی پذیرفته‌اند و 5/65 درصد ذکر کرده اند که دید مثبت‌تری در مورد تاریخ شفاهی به عنوان یک روش پژوهشی پذیرفته شده دارند. ⁵¹

راهکارها و راهبردها

با توجه به جایگاه تاریخ شفاهی در دانشگاههای دنیا و وضعیت آن در دانشگاههای ایران به منظور شکل‌گیری و گسترش تاریخ شفاهی در دانشگاهها می‌توان پیشنهادات ذیل را ارائه نمود:

1ـ انتخاب یک مرجع به عنوان مسئول شکل‌گیری وگسترش تاریخ شفاهی در دانشگاهها که می‌تواند به گروههای تاریخ در دانشگاههایی که گروه تاریخ دارند، کتابخانه مرکزی و یا ایجاد واحد مستقلی در زیر مجموعه پژوهش دانشگاهها اشاره نمود و یا هر دو به طور مشترک.

2ـ شروع برنامه‌های تاریخ شفاهی با اولویت مستند سازی تاریخ دانشگاهها خصوصاً در دانشگاههای قدیمی‌تر به منظور آشنایی بیشتر مجموعه های دانشگاهی با اهمیت تاریخ شفاهی.

3ـ بستری سازی مناسب برای پروژه‌های خارج از دانشگاهها در قالب تهیه موضوعات متناسب با منطقه و حمایت از محققان و تاریخ شفاهیدانان مستقل اهتمام به آموزش تاریخ شفاهی و تهیه منابع آموزشی تاریخ شفاهی برای استفاده‌کنندگان در قالب برگزاری دوره‌های بلند آموزشی و واحدهای درسی، دوره‌های کوتاه مدت آموزشی (کارگاه‌های آموزشی) درزمینه‌های مختلف کاری در تاریخ شفاهی مانند مصاحبه، پیاده سازی، نمایه سازی و انتشارات.

4ـ ایجاد شبکه‌ای از مراکز تاریخ شفاهی و تاریخ شفاهیدانان مستقل در منطقه خود به نحوی که نوعی رهبری را با توجه به امکانات آموزشی، تحقیقاتی خود بر عهده داشته باشند.

5ـ اهتمام به جمع آوری و نگهداری منابع شفاهی خصوصاً در کتابخانه‌های مرکزی با رعایت ضوابط و استانداردهای کاری.

قطعاً شکل‌گیری مرکز تاریخ شفاهی در دانشگاهها و بسترسازی جهت گسترش آن از مهمترین اهدافی است که باید در برنامه‌ریزی‌های کوتاه مدت و بلند مدت مورد توجه دانشگاهها قرار گیرد چه این امر ضمن آن که به مستندسازی تاریخ دانشگاهها کمک می‌نماید، در تقویت جایگاه علمی دانشگاهها و نقش راهبری علمی آنها در منطقه‌های خود، خدمت به فرهنگ و ثبت و ضبط تواریخ منطقه‌ای در زمینه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی برداشته شود.

فهرست منابع

1-    Allen Nevins

2-    Politzer

3-    http://www.Columbia.Edu.Cu/ web/ indir/ oral/ about. htm.

4-    Regional Oral History Office

5-    http://Bancroft. Berkeley. Edu/ Roho

6-    uclahama university

7-    Oral History Association

8-    http://www.emoha.Diskinson

9-    http://www.Library.Ucla.Libraries

10-Connecticut  

11-http://www.Oral History.Unconn.Edu

12-Indiana

13-John Bodnar

14-http:// www.Indiana.Org

15-Baylor university

16-http:// www.Baylor.Edu

17-university  new southwales

18-http:// info. Library. Unsw.Edu. Au/ archives / about. htm

19-university of melborn-  http://www.Ee.Unimel.Edu. Au/ about

20-New mexico Oral history Archives-  Http://library.Un,. Edu

21-Florida- Samuel Proctor Oral History program

22-Missisipi

23-Aberdin- http: www.abdn. Ac.Uk/ History/ oral history

24-Vanderbit/ http:// www.Library.Vanderbit.Edu/ heard/ about

25-Amesterdam-  http://www.glow bell. Ac

26-Tokyo university-  http://tufs. Ac. Jp/ 2 / coe / area/ang / oag

27-Bogazici-  http: // hist. about.edu.Tv/oral history.htm.

28ـ به مؤلف این مقاله نیز پرسشنامه فرستاده شد که بعد از پر کردن به انجمن جهانی تاریخ شفاهی ارسال گردید.

29- linda shops, Backgr http://www.emoha.Diskinson

ound paper, P 27.

30-Oral History Association

31-http:// www. Ioha.Fgv.Br/ loha/ English/ index.htm.

32-http:// ioha. Fgv. Br/ ioha/ English/ Sydney 2006.htm

33-http:// www.nlai.Ir

34-http:// www.Irdc.Ir

35-http:// www.iichs.Org

36-http:// www.aqlibrary.org/ oral history

37-http:// www.Lib.msu.edu. index.cfm

38-http:// www. Elibrary.unm.edu/ oanm/ Num

39-Portland- http:// www.history.pdx. edu

40-Arkansas- http://ualr.Edu/ history / oral history. htm

41-Louisville – http:// library. louisville.edu/ uarc/ ohchtm

42-Newjersy – http://namclij.Edu/ lib web/ syeccoll/ oralhistory. htm

43-Lowa- http://www. Lib. uiowa.edu

44-Duke

45-Theodor.Rosengarten

46ـ کتاب وی تحت عنوان All Gods Dangers نوشته شد.

Theodor Rosengarten, All Gods Dangers:The life of Nate show (NewYork, Alfred A. Knopf, Inc. 1974)

47- North Carolina

48-Like family:the making of southern cotton Mill word. Jacquely Dowd Hall, james leloudis, … chapel Hill:university of North carolina press, 1987

49- Linda Shops, Oral History, 22

50ـ تعدادی از این مراکز منطقه‌ای عبارتند از :

Michigan Oral Association

New England Association for Oral History

Northwest Oral History Mid – Atlantic Region

Southwest Oral History Association

Texas Oral History Association

51- Ibid. 53