خبرهای تاریخ شفاهی در سال 1398

گردآوری: سایت تاریخ شفاهی

25 فروردین 1399

سال 1398 هم با تمام خبرهای خوب و بدش به پایان رسید. در این گزارش جمع‌بندی از خبرهای مرتبط با تاریخ شفاهی در رسانه‌های مکتوب و مجازی خواهیم داشت که در طول سال گذشته با عنوان «خبرهای ماه» در سایت تاریخ شفاهی ایران منتشر شده است.

◄ فروردین

* در 22 فروردین ویژه‌برنامه شب خاطره با خاطره‌گویی مهدی جعفری، احمد یوسف‌زاده، ابوالفضل محمدی و جواد خواجویی برگزار شد.

* محسن مؤمنی شریف، رئیس شورای سیاست‌گذاری جایزه شهید همدانی، حمید حسام را به عنوان دبیر علمی و حسین نصرالله زنجانی را به عنوان دبیر اجرایی این رویداد فرهنگی منصوب کرد.

* فروش کتاب «عارف ۱۲ ساله» خاطرات شهید نوجوان رضا پناهی، توسط انتشارات شهید کاظمی در کمتر از دو ماه به ۲۴هزار نسخه رسید.

* کتاب «نقاشی قهوه‌خانه» شامل خاطرات کاظم دارابی، متهم دادگاه میکونوس به قلم محسن کاظمی در خبرگزاری فارس معرفی شد. خبرگزاری تسنیم نیز در گفت‌وگویی با کاظم دارابی به بررسی این اثر پرداخت.

* یادواره شهدای ناجا بیست‌ونهم فروردین، با تجلیل از خانواده شهدای نیروی انتظامی و رونمایی از کتاب «مهران می‌خندد» در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.

* سید ولی هاشمی از نویسندگان فعال در حوزه دفاع مقدس درباره تازه‌ترین اثرش با عنوان «چریک پیر» که از سوی انشارات سوره مهر چاپ شده، توضیحاتی را ارائه کرد.

* عباس سلیمی نمین در مصاحبه‌ای به تبیین دلایل تحریف تاریخ وقایع دهه 1360 پرداخت.

* کتاب «رازهای جعبه سیاه» که حاوی خاطرات «انیس محمد خیر النقاش» است، به همت نشر نارگل به چاپ رسید.

◄ اردیبهشت

* شهرام ستاری، مسئول دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری کردستان، در نخستین روزهای اردیبهشت 1398 خبر داد که به همت این حوزه هنری و با حضور علیرضا کمری، پژوهش‌گر حوزه تاریخ شفاهی، کارگاه «رویکردی در تحلیل و نقد تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی» در سنندج برگزار می‌شود.

* نشست «حق مؤلف در آثار منتشر شده تاریخ شفاهی» 6 اردیبهشت به همت پژوهشکده‌ اسناد و کتابخانه ملی ایران در سالن شهید مطهری سی‌و‌دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.

* نشست معرفی مجموعه کتاب‌های تاریخ شفاهی زنان 9 اردیبهشت در کتابخانه انجمن زنان پژوهشگر تاریخ و به همت گروه ارتباطات و اطلاع‌رسانی این انجمن برگزار شد.

* کتاب «ویرایش: گفت‌وگو با ویراستاران» با عنوان فرعی «تاریخ شفاهی نشر معاصر ایران؛ جلد اول» همزمان با سی‌و‌دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از سوی مؤسسه خانه کتاب منتشر و ۱۰ اردیبهشت‌ در این نمایشگاه رونمایی شد.

* در سومین روز از برگزاری نمایشگاه بیست‌وچهارم صنعت نفت، آیین رونمایی از کتاب «مثلث انرژی: مروری بر تاریخ شفاهی ۲۰ ساله شرکت نفت مناطق مرکزی ایران» برگزار شد.

* نشست «تاریخ شفاهی ترور در ایران» 15 اردیبهشت با همکاری مرکز اسناد آستان قدس رضوی و بنیاد هابیلیان در  بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان برگزار شد.

* روابط عمومی آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک 17 اردیبهشت خبر داد که پروژه «تاریخ شفاهی مطبوعات ورزشی ایران» با مدیریت اجرایی ابراهیم افشار آغاز به کار کرد. در خبر دیگری در تاریخ 25 اردیبهشت هم اعلام شد که نشست یازدهم کارگروه پژوهشی شورای سیاست‌گذاری تاریخ شفاهی ورزش ایران با حضور اعضای این کارگروه در آکادمی ملی المپیک برگزار شد.

* کتاب «آرزوهای دست‌ساز» از مجموعه «تاریخ شفاهی پیشرفت» که توسط میلاد حبیبی نوشته شده و به ماجرای شکل‌گیری یک شرکت دانش‌بنیان می‌پردازد، توسط دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی منتشر و در سی‌و‌دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه شد.

* سیدنصرالله نصراللهی، معاون فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان مازندران از جمع‌آوری و مستند‌سازی تاریخ شفاهی والدین شهدای استان خبر داد.

* مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی ابن‌سینا همدان از تدوین تاریخ شفاهی این دانشگاه با حمایت‌های رئیس دانشگاه خبر داد.

* کتاب «تاریخ شفاهی ساخت‌وساز در ایران: گفت و گو با معماران(۱)» به کوشش جلال حسن‌خانی و رامین جلیله‌وند تدوین و توسط کتابکده کسری در ۱۸۴ صفحه منتشر شده است.

◄ خرداد

* همزمان با سالگرد رحلت امام خمینی(ره) و انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری انقلاب اسلامی، ویژه‌نامه «تاریخ‌شفاهی انتخاب رهبری» با هدف شرح جزئیات اجلاسیه خبرگان رهبری در چهاردهم خرداد 1368 از سوی پایگاه (سایت) مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد.

* بیستم خرداد با انجام مصاحبه با حشمت‌الله مهاجرانی، پروژه تاریخ شفاهی فوتبال ایران اجرایی شد.

* رئیس دانشگاه هنرهای اسلامی - ایرانی استاد فرشچیان گفت: «تاریخ شفاهی هنرهای سنتی با همکاری فرهنگستان هنر تدوین و منتشر می‌شود.» بهمن نامور مطلق 23 خرداد در نخستین هم‌اندیشی آموزش عالی هنرهای سنتی افزود: «در راستای تدوین تاریخ شفاهی هنرهای سنتی از اساتید و صاحبنظران این حوزه مصاحبه گرفته می‌شود و در حال حاضر تحقیقات در خصوص رشته سفالگری آغاز شده است.»

* روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، 26 خرداد خبر داد که «کارگاه کارکرد تاریخ شفاهی در تجاری‌سازی محصولات ورزشی» ویژه‌ دانشجویان رشته‌ تربیت بدنی این دانشگاه برگزار شد.

* سومین نشست تاریخ شفاهی ترور، 28 خرداد با حضور دکتر جواد منصوری، اولین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سردار یوسف فروتن، اولین سخن‌گوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سیدمحمدجواد هاشمی‌نژاد، دبیرکل بنیاد هابیلیان (خانواده شهدای ترور کشور)، با موضوع شورش مسلحانه منافقین در ۳۰ خرداد 1360 برگزار شد.

* کتاب «خانم مربی: خاطرات شفاهی سعیده صدیق‌زاده» با موضوع سبک تربیتی دهه نخست انقلاب، 28 خرداد با حضور مربیان پرورشی و پژوهشگران به همت دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در مشهد رونمایی شد.

* حسین فروتن‌نژاد، مسئول پژوهش و آموزش سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس گفت که این سازمان، تدوین کتاب‌های تاریخ شفاهی دفاع مقدس را با هدف بهره‌برداری محققان و پژوهشگران آغاز کرده است.

* نشست یک روزه «هم‌اندیشی تخصصی تاریخ شفاهی: نگرش و رویکردهای نوین در مصاحبه و تدوین متون پایداری» 28 خرداد با حضور محمد قاسمی‌پور، مدیر واحد فرهنگ و مطالعات پایداری امور استان‌ها و مجلس حوزه هنری در محل حوزه هنری استان آذربایجان شرقی در تبریز برگزار شد.

* دوازدهمین نشست شورای سیاست‌گذاری تاریخ شفاهی ورزش ایران با حضور سیدرضا صالحی امیری، رئیس کمیته ملی المپیک و اعضای این شورا، 28 خرداد در محل کمیته ملی المپیک برگزار شد.

* نشست رونمایی از کتاب «دوران دانشکده: تاریخ شفاهی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران» ۲۹ خرداد در تالار استاد درودیان دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد.

◄ تیر

* روابط عمومی ارتش خبر داد که امیر سرلشکر سیدعبدالرحیم موسوی، فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران در دیدار با جمعی از پیش‌کسوتان ارتش، ضمن تجلیل از سال‌ها ایثار و فداکاری آنان گفت: «ثبت تاریخ شفاهی از زبان پیش‌کسوتان دوران دفاع مقدس و جنگ تحمیلی باید جدی گرفته شود و متولیان این امور در ارتش باید نسبت به این موضوع اهتمام بیشتری داشته باشند.» امیر سرتیپ دوم ستاد محمدرضا فولادی، رئیس سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ارتش (ساحادم) نیز در گفت‌وگو با خبرنگار سایت تاریخ شفاهی ایران، درباره اقدامات ساحادم در سال جاری در زمینه تاریخ شفاهی گفت: «امسال با تأسیس مدیریت حفظ آثار در استان‌ها، به تعداد بی‌شماری از پیش‌کسوتان ارتشی دسترسی پیدا کردیم. بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، قصد داریم ثبت و ضبط تاریخ شفاهی این افراد را آغاز کنیم.»

* حجت‌الاسلام‌ والمسلمین حیدر مصلحی، رئیس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت روحانیت در دفاع مقدس، با حضور در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس ضمن برگزاری جلسه مقدماتی تاریخ شفاهی با موضوع نقش روحانیت در دفاع مقدس، از بخش اسناد مرکز بازدید کرد.

* عصر پنجم تیر در موزه هنرهای دینی امام علی(ع) و به کوشش انجمن مفاخر معماری ایران نشستی با عنوان تاریخ شفاهی دانش‌آموختگان ایرانی در ایتالیا با حضور دانش‌آموختگان و دانشجویان این رشته برگزار شد.

* روابط عمومی حوزه هنری زنجان خبر داد که اولین کارگاه «خاطره‌نگاری و تاریخ شفاهی دفاع مقدس» این حوزه هنری در سال 1398 هجدهم تیر در مرکز حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سپاه ‌برگزار شد.

* روابط عمومی مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان خبر داد که کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی با تکیه بر آموزش مصاحبه هجدهم تیر با حضور جواد کامور بخشایش در این مؤسسه برگزار شد.

* روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان گیلان خبر داد که نخستین کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی ادبیات دفاع مقدس نوزدهم تیر در سالن اجتماعات این اداره کل برگزار شد.

* عبدالله ملکی، مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس مازندران، بیستم تیر در نشست هم‌اندیشی، مودت و تجدید خاطرات فرماندهان عالی دفاع مقدس از تهیه و ساماندهی پنج هزار ساعت مصاحبه تاریخ شفاهی در حوزه‌های فرماندهان و روحانیت خبر داد.

* خبرگزاری پانا بیست‌وسوم تیر از اصفهان خبر داد که جلسه تاریخ شفاهی آموزش و پرورش با حضور مسئولین آموزش و پرورش استان برگزار شد.

* روابط عمومی حوزه هنری استان قم خبر داد که نخستین جلسه دوره مبانی تاریخ شفاهی دفاع مقدس و انقلاب اسلامی با حضور حجت‌الاسلام سعید فخرزاده 24 تیر در سالن آسمان حوزه هنری قم برگزار شد.

* پایگاه اطلاع‌رسانی پترومیوزیم خبر داد که فرشید خدادادیان، در حکمی از سوی مدیر موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت، به عنوان «رئیس واحد پژوهش و تاریخ شفاهی مدیریت موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت» منصوب شد.

* روابط عمومی آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک اعلام کرد که اجرای طرح تاریخ شفاهی تحولات ورزش زنان ایران با انجام مصاحبه غلامرضا عزیزی، مجری این طرح، با فائزه هاشمی، بنیانگذار فدراسیون اسلامی ورزش زنان آغاز شد.

* از مجموعه‌ تاریخ شفاهی ادبیات معاصر ایران که نشر ثالث منتشر می‌کند، کتاب «صمد بهرنگی» به چاپ رسید.

◄ مرداد

* آیین رونمایی از ۲۵ عنوان کتاب تاریخ شفاهی دفاع مقدس، پنجم مرداد در سالن جلسات ساختمان آرشیو اسناد ملی برگزار شد.

* در حاشیه آیین بازخوانی عملیات مرصاد، کتاب «نگران نباش فرمانده» شامل مصاحبه تاریخ شفاهی با منصور افشاری‌راد در سالن اجتماعات بصیرت سپاه شهرستان ابهر رونمایی شد.

* مقاله «الزام‌های حقوقی انتشار مصاحبه‌های تاریخ شفاهی در فضای مجازی» در سایت فصلنامه گنجینه اسناد منتشر شد.

* ششم مرداد، چهارمین همایش علمی تخصصی تاریخ شفاهی ترور با موضوع عملیات مرصاد در محل ساختمان آرشیو سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

* سومین نشست از دومین دوره آموزش مبانی تاریخ شفاهی انقلاب و دفاع مقدس، عصر هفتم مرداد با حضور نصرت‌الله صمدزاده، مدیر کتابخانه تخصصی جنگ در سالن سوره حوزه هنری قم برگزار شد.

* محمد‌رضا اربابی، رئیس انجمن صنفی مترجمان استان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران گفت: با توجه به توافق با مؤسسه خانه کتاب و به دنبال انتشار مجموعه تاریخ شفاهی نشر، مقرر شد کتاب تاریخ شفاهی ترجمه نیز تدوین شود.

* ویژه‌برنامه گزارشگاه کتاب «نقاشی قهوه‌خانه: خاطرات کاظم دارابی؛ متهم دادگاه میکونوس» چهاردهم مرداد در گالری ‌ابوالفضل عالی حوزه هنری آغاز شد.

* کارگاه آموزش تاریخ شفاهی دستگاه‌های اجرایی، ویژه استان گیلان به همت مدیریت اسناد و کتابخانه ملی استان، 26 و 27 مرداد با حضور ۵۵ نفر، در این مرکز استانی برگزار شد.

* «دستنامه ویرایش و تدوین آثار تاریخ شفاهی» تألیف پیمانه صالحی و آرزو تجلّی توسط سازمان معین ادارات منتشر شد.

* «ایامِ غربت» پنجمین جلد از مجموعه تاریخ شفاهی است که مؤسسه امام موسی صدر منتشر کرده و خاطرات فاطمه طباطبایی و فرشته اعرابی را روایت می کند.

* دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در راستای پاسداشت دفاع فرهنگی ملت ایران در مقابل سیاست‌های اسلام‌ستیزانه رضاخان و نیز در تقابل با سیاست رسانه‌ای تطهیر پهلوی اقدام به ثبت خاطرات و تاریخ شفاهی واقعه مسجد گوهرشاد کرده است.

* «تاریخ شفاهی ملوان» برنامه‌ای است که به ثبت اتفاقات و رویدادهای مهم تاریخ باشگاه ملوان می پردازد. قسمت اول این برنامه اوایل مرداد منتشر شد.

* «روایت انقلاب و انفجار: مصاحبه تاریخ شفاهی با مرتضی فضلعلی» را انتشارات روزنه چاپ کرده است.

* واحد هنری و سینمایی اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان کهگیلویه و بویراحمد، مستند تاریخ شفاهی سرهنگ مندنی سیدی را تولید کرد.

◄ شهریور

* آیین پایانی نخستین جایزه ادبی شهید سیدعلی اندرزگو سوم شهریور برگزار شد.

* سوم شهریور، همایش «تاریخ شفاهی، گویش و لهجه‌های فرهنگ قزوین» همزمان با آغاز هفته فرهنگی قزوین، در سالن دانشگاه علوم پزشکی قزوین برگزار شد.

* ششمین نشست از دومین دوره آموزش مبانی تاریخ شفاهی انقلاب و دفاع مقدس که چهارم شهریور در سالن آسمان حوزه هنری قم برگزار شد، به بررسی نقش رزمندگان سپاه علی‌ابن‌ابی‌طالب(ع) قم در دفاع مقدس اختصاص یافت.

* اولین جلد از مجموعه «تاریخ شفاهی هنرمندان استان فارس» با عنوان «رحیم هودی؛ پدر تئاتر شیراز» با مصاحبه و تألیف آسیه دانشور و مژگان صادقی‌فرد به دبیری حسن دهقان، چهارم شهریور در تالار حافظ شیراز رونمایی شد.

* ششم شهریور، نشست «تاریخ معاصر ایران، زنان و تاریخ شفاهی» به همت انجمن زنان پژوهشگر تاریخ و با حضور شفیقه نیک‌نفس، فائزه توکلی و پیمانه صالحی در ساختمان آرشیو ملی ایران برگزار شد.

* هفتم شهریور، کارگاه تخصصی تدوین در تاریخ شفاهی با حضور محمد قاسمی‌پور، مدیر دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری اداره کل امور استان‌ها و مجلس حوزه هنری و حجت‌الاسلام سعید فخرزاده، مشاور امور فرهنگ و ادبیات پایداری و انقلاب اسلامی امور استان‌ها و مجلس حوزه هنری، در سالن اجتماعات حوزه هنری یزد برگزار شد.

* هفتم و هشتم شهریور، کارگاه خاطره‌نگاری و تاریخ شفاهی دفاع مقدس با حضور جمعی از نویسندگان شهرستان‌های بروجرد و دورود در شهرستان دورود برگزار شد.

* کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی، ویژه پژوهشگران مستقل تاریخ شفاهی از هفتم شهریور آغاز شد.

* ثبت‌نام سطح مقدماتی دوره آموزش تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی از سوی حوزه هنری استان یزد صورت گرفت.

* کارگاه حضوری تاریخ شفاهی برای جمعی از کارشناسان و کارکنان نیرو‌های مسلح از دهم تا دوازدهم شهریور در ساختمان آرشیو اسناد ملی برگزار شد.

* دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری استان اصفهان، دومین کارگاه یک‌روزه آموزش مصاحبه تاریخ شفاهی خود در شهرستان‌های استان اصفهان را سیزدهم شهریور در شهرستان شاهین‌شهر با موضوع «آشنایی با تاریخ شفاهی در حوزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس» برگزار کرد.

* برنامه «شب روایت» شبکه چهار سیمای جمهوری اسلامی ایران، 26 شهریور با موضوع تاریخ شفاهی و همچنین بررسی کتاب «نقاشی قهوه‌خانه» اثر محسن کاظمی، روی آنتن رفت.

* بیست‌وششم شهریور، کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی دفاع مقدس، به منظور استفاده از ظرفیت ادارات استان خراسان رضوی در تدوین دانشنامه استانی دفاع مقدس و با حضور شصت نفر از نمایندگان دانشنامه دفاع مقدس در ادارات استان، در سازمان جهاد کشاوری خراسان رضوی برگزار شد.

* به کوشش مدیریت موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت ایران، سومین کتاب تاریخ شفاهی وزرای نفت ایران منتشر می‌شود.

◄ مهر

*  علی‌محمد نائینی، رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس،‌ سوم مهر در آیین رونمایی از حدود 90 اثر جدید مرکز با عنوان «نام‌ها و یادها» گفت: «بخش زیادی از اسناد جنگ با تاریخ شفاهی فرماندهان مفهوم دارد و به همین جهت تاریخ شفاهی فرماندهان مکمل پژوهش‌های متنی و اسنادی است.»

* مجلدات پنجم، ششم و هفتم مجموعه «تاریخ شفاهی و تصویری ایران معاصر (دوره پهلوی دوم)» که به اهتمام حسین دهباشی تدوین شده‌اند، توسط انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی منتشر و روانه بازار نشر شدند.

* در ارومیه از پنج کتاب تاریخ شفاهی دفاع مقدس رونمایی شد. فرجام شکیبایی، کوله‌پشتی فرماندهی، از دارلک تا تکریت، چشم به راه، تکه نانی برای دلفین‌ها، نام‌های کتاب‌هاست.

* به همت واحد تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی اصفهان، کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی، ویژه دانشجویان و فعالان فرهنگی این شهر یازدهم و دوازدهم مهر برگزار شد.

* نخستین نشست از سلسله نشست‌های «آینده‌پژوهی در تاریخ شفاهی ایران» به همت کارگروه ادبیات دفاع مقدس و تاریخ شفاهی اندیشگاه رضوی کتابخانه آستان قدس رضوی در تالار شیخ بهایی ساختمان بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد.

* مرور خاطرات آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی در برنامه تلویزیونی «تاریخ شفاهی ایران» آغاز شد.

* سیدجمال هادیان طبایی زواره، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت یکی از پروژه‌هایی که بیش از یک سال است جریان دارد، پروژه تاریخ شفاهی وزارت ارتباطات است و ۴۵ وزیر و مدیر برای ارائه محتوا و اطلاعات آن حضور داشته‌اند.

* بیست‌ونهم مهر، روزنامه همشهری متنی با عنوان «تاریخ شفاهی و کارکردهای آن» به قلم حسن انوشه، پژوهشگر تاریخ و ادبیات منتشر کرد.

* دومین جلد مجموعه «تاریخ شفاهی بازار بوشهر» با عنوان «چگونگی ایجاد تشکل‌های صنفی و اتاق اصناف» نوشته سیامک برازجانی، از سوی انتشارات نای‌بند راهی بازار کتاب شد.

* کتاب «پای پل سابله» که به خاطرات کریم کریمی‌پور، فرمانده گردان سلمان مسجدسلیمان اختصاص دارد، چاپ و منتشر شد.

* شاهد مجتهدزاده اردبیلی، نویسنده و مستندساز، پری آخته، نویسنده و خاطره‌نگار و سیدسعید اطهر نیاری، پژوهشگر و ‌نویسنده در میزگردی مجازی با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره ثبت تاریخ شفاهی دفاع مقدس گفت‌وگو کردند.

* سرهنگ حسین فروتن‌نژاد، نماینده سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس، در نشست تخصصی پیش‌همایش نقش ژاندارمری در دفاع مقدس که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد، از آمادگی سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس برای دریافت تاریخ شفاهی فرماندهان ژاندارمری در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران خبر داد.

◄ آبان

* نشست خبری دوازدهمین همایش تاریخ شفاهی ایران در 25 آبان بیشتر مورد توجه رسانه‌ها،  به‌خصوص رسانه‌های مجازی بوده است. سایت تاریخ شفاهی ایران متن کامل گفته‌های این نشست را منتشر کرده است.

* پس از تهران، نشست خبری دوازدهمین همایش تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه اصفهان هم برگزار شد.

* محسن کاظمی که در نشست خبری دوازدهمین همایش تاریخ شفاهی ایران در تهران به عنوان دبیر انجمن تاریخ شفاهی ایران سخن گفت، 28 آبان برگزیده بیست‌و‌ششمین دوره جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی شد. کتاب «نقاشی قهوه‌خانه» او به عنوان برگزیده بخش تاریخ جایزه گرفت.

* حسین دهباشی که به تازگی مجلدات پنجم، ششم و هفتم مجموعه «تاریخ شفاهی و تصویری ایران معاصر (دوره پهلوی دوم)» به اهتمام او منتشر شده‌اند، در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر گفت: «من می‌خواهم بگویم که به تاریخ شفاهی مانند سایر بخش‌های تاریخ نباید خیلی اعتماد کرد.»

* مرکز اصفهان‌شناسی و خانه ملل وابسته به سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، بیستم آبان، کارگاه «پل‌های تاریخی اصفهان در مطالعات تاریخ شفاهی معماری (با نگاه ویژه به اسناد توصیفی و تصویری در بازنمایی پل خواجو)» را با حضور نیما ولی‌بیگ در سالن آموزش کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان در خیابان گلدسته شهر اصفهان برگزار کرد.

* دومین کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی ورزش ایران 22 آبان در محل آکادمی المپیک آغاز شد.

* کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی دفاع مقدس در سالن جلسات اداره‌ کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان کهگیلویه و بویراحمد در یاسوج برگزار شد.

* کارگاه تاریخ شفاهی با حضور مرتضی سرهنگی، مؤسس دفتر ادبیات و هنر مقاومت و با موضوع نگاهی به خاطرات اسرای جنگی، 29 آبان در حسینیه اعظم شهر زنجان برگزار ‌شد.

* علیرضا تکلو، مدیر اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور گفت: سابقه پست، تلگراف و تلفن همدان در قالب تاریخ شفاهی جمع‌آوری و منتشر خواهد شد.

* سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، فراخوان برگزاری دهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری را در حوزه‌های مختلف و از جمله تاریخ شفاهی منتشر کرد.

* سلسله مصاحبه‌های مرتبط با آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی در سایت دفتر حفظ و نشر آثار وی در دسترس قرار گرفت.

* موزه تاریخ شیکاگو نمایشگاه جدیدی افتتاح کرده که هدف آن آموزش درباره تاریخ اسلام در این شهر است. این نمایشگاه از طریق مصاحبه‌های تاریخ شفاهی، تجارب و دستاوردهای مهم مسلمانان را برجسته کرده است.

* احمد مسجدجامعی در یادداشتی با عنوان «تاریخ مغفول جان‌نثاران تهران» نوشت: «یکی از موضوعاتی که در تاریخ اجتماعی، فرهنگی و مذهبی تهران مغفول باقی‌مانده، هیئت‌های صنفی منسوب به ائمه(ع) است که سابقه‌ای به‌اندازه شکل‌گیری اصناف کم‌وبیش پایتختی تهران دارند.

◄ آذر

* آذرماه 98 در حالی به پایان رسید که همکاران سایت تاریخ شفاهی ایران در بهت و حیرت با داغی زودهنگام و مرگی دیرباور روبه‌رو شدند؛ احد گودرزیانی نویسنده و تاریخ‌نگار انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در سی‌ام آذر جامه سرانجام پوشید و دار فانی را وداع گفت.

* 25 آذر به مناسبت روز پژوهش در تالار هویزه باغ موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس از ۲۰ عنوان کتاب اسنادی و تاریخ شفاهی دفاع مقدس رونمایی شد.

* سه‌شنبه 26 آذر در مشهد همزمان با سالروز درگذشت آیت‌الله حاج شیخ هاشم قزوینی، اسناد تاریخ شفاهی مربوط به آن مرحوم در گنجینه رضوی در واحد بانوان کتابخانه آیت‌الله قزوینی رونمایی شد.

* قاسم تبریزی، پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در یادداشتی شفاهی به واکاوی ریشه‌های تجزیه‌طلبی فرقه دموکرات آذربایجان به رهبری سیدجعفر پیشه‌وری با حمایت شوروی و حزب توده پرداخته که خبرگزاری تسنیم آن را منتشر کرد.

* در تهران دومین دفتر تاریخ شفاهی نشر معاصر ایران که به گفت‌وگو با پخش‌کنندگان کتاب‌های عمومی و دانشگاهی می‌پردازد به کوشش محمدهاشم اکبریانی از سوی مؤسسه ‌خانه کتاب منتشر شد.

* شانزدهم آذر در مشهد مراسم رونمایی و خوانش کتاب «تا ابد با تو می‌مانم» همزمان با سالروز ولادت امام حسن عسکری(ع) در مؤسسه فرهنگی قدس برگزار شد.

* مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو)، از تدوین «تاریخ شفاهی شرکت متروی تهران» برای نخستین بار و در قالب یک کتاب توسط گروهی از متخصصین تاریخ شفاهی به سرپرستی حجت‌الاسلام و المسلمین سعید فخرزاده عضو هیئت مؤسس انجمن تاریخ شفاهی ایران خبر داد.

* دوازدهمین همایش ملی تاریخ شفاهی ایران برگزار شد. دوازدهمین همایش ملی تاریخ شفاهی ایران با عنوان تاریخ شفاهی دفاع مقدس، ادارات، صنعت، ‌مهندسی و پشتیبانی، با حضور پژوهشگران و اندیشمندان این حوزه 27 آذر 1398 در تالار صائب دانشکده ادبیات و ‌علوم انسانی دانشگاه اصفهان برگزار شد.‌

◄ دی

* رواق شهادت حوزه هنری در آغازین روز زمستان برای آخرین بار شاهد حضور احد گودرزیانی بود.

* در دوم دی‌ در قزوین جلسه هم‌اندیشی تاریخ شفاهی دفاع مقدس با هدف ایجاد رویه یکسان در ثبت و ضبط خاطرات رزمندگان، ایثارگران و خانواده شهدا در قالب تاریخ شفاهی دفاع مقدس ادارات و یگان‌های استان و نیز برگزاری هماهنگی کارگاه‌های تاریخ شفاهی دفاع مقدس تشکیل شد.

* در همین روز در تهران هم معاون بررسی و امور ارجاعی معاونت اول قوه قضائیه در ششمین جلسه بررسی عملکرد دستگاه قضایی در دوران دفاع مقدس بیان کرده که قوه ‌قضائیه و سازمان‌های مربوطه از بهمن سال ۹۶ کار جمع‌آوری اسناد دفاع مقدس را آغاز کرده‌اند و فرمانده مرکز بسیج قوه قضائیه هم با اشاره به چاپ کتاب شهدای دستگاه قضا در آینده‌ای نزدیک بر ضرورت تشکیل کارگروهی برای ثبت و ضبط تاریخ شفاهی رزمندگان قوه قضائیه تأکید کرده است.

* در بندرعباس دهمین نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس، انقلاب و مقاومت که از ۲۳ آذر آغاز به‌کار کرده بود پس از تمدید یک‌هفته‌ای تا پنجم دی‌ در این شهر برپا بود.

* در تهران، دفتر سوم تاریخ شفاهی نشر معاصر ایران با عنوان «کتابفروشی؛ گفت وگو با کتاب‌فروشان» در قالب گفت‌وگو با کتاب‌فروشان پیشکسوت منتشر شد که به بازگویی تاریخ تحولات نشر در عصر جدید می‌پردازد.

* نشر شهید کاظمی هم کتاب غبار در خرداد: تاریخ شفاهی انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ نوشته جواد موگویی را در دی‌ امسال در قطع رقعی و با ۵۰۸ صفحه منتشر کرده است.

* در هفتم دی‌، کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی دفاع مقدس با حضور تعدادی از علاقمندان به حوزه پژوهش و مصاحبه از شهرستان‌های «تربت جام»، «باخرز»، «تایباد» و «فریمان»  توسط مدیریت اسناد و مدارک اداره ‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های مقدس خراسان رضوی و با همت دفتر نمایندگی حفظ آثار دفاع مقدس شهرستان تربت جام برگزار شد.

* سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان خبر داده که گردآوری تاریخ شفاهی بازار بزرگ زنجان اثری ارزشمند است که طی یک سال صورت گرفته و در 257 صفحه تهیه و تنظیم شده است.

* کتاب «حاج حمزه»، اثر تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی در استان قزوین که به صورت پرسش و پاسخ تنظیم شده به چاپ رسیده است.

* دوازدهم دی‌ هم کارگاه آموزشی ثبت تاریخ شفاهی دفاع مقدس ویژه خواهران طلبه با همکاری سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت روحانیت در دفاع مقدس، سازمان بسیج طلاب و روحانیون استان قم و مرکز اسناد اداره‌ کل حفظ آثار دفاع مقدس قم برگزار شد.

* در دهمین روز از دی‌ در مشهد نشست بررسی ساختار و تدوین کتابهای خاطرات شهدای مدافع حرم با محوریت کتاب «خداحافظ سالار» برگزار شد و در همین مراسم از کتاب «هفتاد و دومین غواص» که روایت‌های تکمیلی از غواصان عملیات کربلای ۴ است رونمایی شد.

* نشست «نسل ماندگار» هم شامگاه چهارشنبه 11 دی با حضور تعدادی از رزمندگان دوران دفاع مقدس، شهردار رشت و اعضای شورا در حسینیه هنر رشت برگزار شد.

* نشست «آسیب‌شناسی روش تحقیق تاریخی» در 24 دی‌ در ایلام با حضور دکتر «سیاوش یاری» دانشیار دانشگاه ایلام، پژوهشگران، مؤلفان و علاقمندان به تاریخ شفاهی استان به‌ویژه در حوزه دفاع مقدس برگزار شد.

* اولین جلد رده هنرهای تجسّمی انقلاب مجموعه «گنج: تاریخ شفاهی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی» با نام «انقلاب رنگ‌ها» که شامل خاطرات شفاهی علیرضا خالقی است با تحقیق و تدوین حسن سلطانی به همت انتشارات راه یار منتشر شد.

◄ بهمن

* روز سوم بهمن دومین دوره آموزش تاریخ شفاهی با همکاری سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس آجا، مرکز اسناد و مدارک بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس وسازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد.

* کتاب «روزگار سورکوه بانه» که تاریخ شفاهی سرهنگ «فتح‌الله صالحی» از رزمندگان دوران دفاع مقدس استان کهگیلویه و بویراحمد به قلم «علی‌حسن توفیقیان‌فر» است، در هشتمین روز از بهمن‌ با حضور جمعی از نویسندگان و فعالان حوزه دفاع مقدس در یاسوج نقد و بررسی شد.

* در تهران و محل کمیته المپیک، مراسم آغاز پروژه تاریخ شفاهی ورزش هندبال ایران نیز برگزار شد و از پدر ورزش هندبال ایران تقدیر به عمل آمد.

* در روز دهم بهمن جلسه نقد کتاب «شاهدخت تا آزادگان» با حضور کارشناسان ادبی، تاریخ شفاهی و نویسندگان در سالن جلسات اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان مرکزی برگزار شد.

* در شانزدهم بهمن آئین اختتامیه‌ سی‌وهفتمین دوره جایزه کتاب سال در تالار وحدت برگزار و در این مراسم کتاب «نقاشی قهوه‌خانه: خاطرات کاظم دارابی متهم دادگاه میکونوس» اثر محسن کاظمی به ‌عنوان اثر برگزیده بخش مستندنگاری معرفی شد.

* کتاب «مأموریت ساعت 12» در 15 بهمن در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس یزد نقد و بررسی شد.

* شامگاه شنبه 19 بهمن‌ مصادف با هشتمین روز از دهه فجر، دومین محفل خاطره‌گویی نسل ماندگار با حضور مشاور عالی فرمانده نیروی هوایی ارتش و پیشکسوتان انقلاب و دفاع مقدس در تالار گفتمان ساختمان شهرداری رشت برگزار و در جریان این نشست 10 عنوان کتاب در حوزه هنر، ادبیات، خاطره و تاریخ شفاهی دفاع مقدس نیز رونمایی شد.

* بیستم بهمن‌ به همت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی استان اردبیل، نشست خاطره‌گویی از دوران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شد.

* تاریخ شفاهی اولین راهپیمایی و تظاهرات زنان در جریان انقلاب اسلامی و قیام ۱۷ دی در مشهد در قالب کتاب «روز آزادی زن» با تلاش ملیحه بخشی‌نژاد، سمیه ذوقی و ندا ترکمن‌چه تدوین شد.

* در مراسم آیین اختتامیه پروژه تاریخ شفاهی وزارت ارتباطات که با حضور وزیر ارتباطات و مسئولان پیشین حوزه ارتباطات کشور برگزار شد، «سید جمال هادیان زواره» دبیر این جشنواره گفت ۴۲ نفر از مسئولان پیشین حوزه ارتباطات طی ۲۹۴ ساعت، مقابل دوربین تاریخ شفاهی قرار گرفتند و به انتقال تجربیات خود مشغول شدند.

* همزمان با ایام ولادت حضرت فاطمه زهرا(س)، به همت مرکز اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، نشست «تجربه‌نگاری نقش زنان در تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی در شهر مشهد» در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی و با حضور برخی از کارشناسان، پژوهشگران، محققان و مصاحبه‌کنندگان در حوزه تاریخ شفاهی برگزار شد.

* جلسه نقد و بررسی کتاب تاریخ شفاهی «آسمان به بهشت نزدیک است» با حضور مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خراسان شمالی، راوی کتاب و نویسندگان برگزار شد.

* در یاسوج هم آیین رونمایی از دو عنوان کتاب تاریخ شفاهی دفاع مقدس با عناوین «ماسه‌ها و حماسه‌ها» تاریخ شفاهی سرهنگ «محمد ارشادی» و «از قصردشت تا قصرشیرین» تاریخ شفاهی سرهنگ پاسدار «عزیزقلی نیک‌پور» برگزار شد.

* هشتمین نشست تخصصی جریان‌شناسی انقلاب در مشهد به همت اندیشگاه رضوی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با عنوان «تجربه‌نگاری نقش زنان در تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی در مشهد» برگزار شد.

◄ اسفند

* اسفند 98 با خبر ورود بیماری کرونا (کووید19) به ایران شروع شد. محسن کاظمی، نویسنده و پژوهشگر تاریخ شفاهی یادداشتی در خبرگزاری تسنیم نوشت و در آن این مسئله را فرصتی برای پژوهشگران تاریخ‌شفاهی دانست که ابعاد گوناگون آن را مورد بررسی‌های میدانی قرار دهند.

* سایت فرارو هم روایتی از این بیماری منتشر کرد که شاید در آن حجم نگرانی‌های مبتلایان و خانواده آنان به همان اندازه‌ای که هست به چشم نیاید، اما می‌تواند تاریخ شفاهی مبارزه‌ای باشد که در متن زندگی این روز‌های ما با یک موجود زنده چموش و موذی در جریان است.

* سایت مشرق گفت‌وگویی با مهدی کاموس درباره تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ترتیب داد و وی بیان کرده در حوزه دفاع مقدس بیشتر «تاریخ شفاهی نخبگان» مد نظرش بوده تا مردم عادی.

* مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس کتاب «ری تا شام» را به کوشش «علی مژدهی» در ۵۳۶ صفحه به چاپ رساند.

* روزنامه قدس به بهانه چاپ جدیدترین کتاب محمدهاشم اکبریانی، نویسنده، روزنامه‌نگار و  محقق حوزه تاریخ‌شفاهی ادبیات و نشر گفت‌وگویی با وی ترتیب داد و وی در این مصاحبه گفته تاریخ شفاهی نگاه چالشی به مباحث ندارد بلکه باید از زبان یک فرد درباره موضوع یا برهه‌ای گزارش بدهد‎.‌‌

* حسین قرایی نویسنده کتاب «در جست و جوی مهتاب» در گفت‌وگویی با خبرگزاری میزان درباره دلیل نگارش اثر گفت که این کتاب را به سبک خاطره و تاریخ شفاهی نوشته‌ است، زیرا هدفش معرفی حمید حسام بوده و معتقد بوده بهترین کسی که می‌تواند حسام را معرفی کند خودش است.

* مؤسسه فرهنگی هنری قدر ولایت کتاب «مأموریت پنهان» شامل 124 خاطره کوتاه و بلند از مبارزات گسترده شهدای دفاع مقدس در دوران پهلوی را روانه بازار نشر کرد.