خبرهای ماه؛ دی 1398

تاریخ شفاهی: خاطراتِ پس از سال‌ها!

به کوشش: سایت تاریخ شفاهی

29 دی 1398

به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران، «خبرهای ماه» عنوان سلسله گزارشی در این سایت است. این گزارش‌ها نگاهی دارند به خبرهای مرتبط با موضوع سایت در رسانه‌های مکتوب و مجازی. در ادامه خبرهایی از دی 1398 را می‌خوانید.

◄ رواق شهادت حوزه هنری در آغازین روز زمستان برای آخرین بار شاهد حضور احد گودرزیانی بود. گودرزیانی 26 سال از عمرش را در این‌جا صرف تحقیق و نوشتن درباره دفاع مقدس و تاریخ شفاهی روزهای جنگ کرده بود که حدود 5 سال از آن ‌را به عنوان سردبیر سایت‌های تاریخ شفاهی، 15خرداد و انقلاب اسلامی با تلاشی ستودنی فعالیت کرد.

◄ سایت مشرق به مناسبت پنجاه و ششمین چاپ کتاب «ملاصالح»، یادداشتی از حبیب احمدزاده نویسنده و پژوهشگر منتشر کرده که در آن گفته: «در دو کتاب مصاحبه تاریخ شفاهی ارتش آمریکا با فرماندهان سابق گارد ریاست جمهوری ارتش صدام به شخصی ایرانی برخورد می‌کنیم که دلیل اصلی برکناری بزرگترین مغز اطلاعاتی ارتش عراق یعنی سرلشکر وفیق سامرایی، به دست صدام در هنگامه حساس قبل از شروع عملیات فاو به وسیله ایران است؛ فردی با مشخصات ملاصالح قاری.»

◄ در دوم دی‌ در قزوین جلسه هم‌اندیشی تاریخ شفاهی دفاع مقدس با هدف ایجاد رویه یکسان در ثبت و ضبط خاطرات رزمندگان، ایثارگران و خانواده شهدا در قالب تاریخ شفاهی دفاع مقدس ادارات و یگان‌های استان و نیز برگزاری هماهنگی کارگاه‌های تاریخ شفاهی دفاع مقدس تشکیل شد و امیر سرتیپ دوم ستاد بهنام پیری مدیرکل حفظ آثار دفاع مقدس استان قزوین و میثاق گودرزی رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی استان قزوین در آن سخن راندند.

◄ در همین روز در تهران هم معاون بررسی و امور ارجاعی معاونت اول قوه قضائیه در ششمین جلسه بررسی عملکرد دستگاه قضایی در دوران دفاع مقدس بیان کرده که قوه ‌قضائیه و سازمان‌های مربوطه از بهمن سال ۹۶ کار جمع‌آوری اسناد دفاع مقدس را آغاز کرده‌اند و فرمانده مرکز بسیج قوه قضائیه هم با اشاره به چاپ کتاب شهدای دستگاه قضا در آینده‌ای نزدیک بر ضرورت تشکیل کارگروهی برای ثبت و ضبط تاریخ شفاهی رزمندگان قوه قضائیه تأکید کرده است.

◄ در بندرعباس دهمین نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس، انقلاب و مقاومت که از ۲۳ آذر آغاز به‌کار کرده بود پس از تمدید یک‌هفته‌ای تا پنجم دی‌ در این شهر برپا بود. یکی از ناشران شرکت‌کننده در این نمایشگاه انتشارات «گنج» دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی بود که دو کتاب «برخیزید» شامل خاطرات شفاهی سید حمید شاهنگیان درخصوص سرودها و ترانه‌های انقلاب و «داستان رویانا» تاریخ شفاهی دکتر سعید کاظمی آشتیانی در پژوهشگاه رویان را با خود به این نمایشگاه آورده بود.

◄ در تهران، دفتر سوم تاریخ شفاهی نشر معاصر ایران با عنوان «کتابفروشی؛ گفت وگو با کتاب‌فروشان» در قالب گفت‌وگو با کتاب‌فروشان پیشکسوت منتشر شد که به بازگویی تاریخ تحولات نشر در عصر جدید می‌پردازد. در این کتاب با مدیران کتابفروشی‌های مستوفی، محمدی، بیدگل، شرکت سهامی انتشار، کتاب آزاد، لارستان، فردوسی، نقوش و دنیای کتاب گفت‌وگو شده است.

◄ نشر شهید کاظمی هم کتاب غبار در خرداد: تاریخ شفاهی انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ نوشته جواد موگویی را در دی‌ امسال در قطع رقعی و با ۵۰۸ صفحه منتشر کرده است.

◄ رئیس کمیسیون فرهنگی ورزشی شورای شهر اصفهان از بررسی ایده تأسیس پژوهشکده تاریخ شفاهی اصفهان جهت اجرا خبر داده است.

◄ در هفتم دی‌، کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی دفاع مقدس با حضور تعدادی از علاقمندان به حوزه پژوهش و مصاحبه از شهرستان‌های «تربت جام»، «باخرز»، «تایباد» و «فریمان»  توسط مدیریت اسناد و مدارک اداره ‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های مقدس خراسان رضوی و با همت دفتر نمایندگی حفظ آثار دفاع مقدس شهرستان تربت جام برگزار شد.

◄ سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان خبر داده که گردآوری تاریخ شفاهی بازار بزرگ زنجان اثری ارزشمند است که طی یک سال صورت گرفته و در 257 صفحه تهیه و تنظیم شده است.

◄ از یزد هم خبر رسیده کتاب «پسران آتشبار» که به کوشش محمدعلی همتی به رشته تحریر درآمده و به تازگی رونمایی گردیده به عنوان کتاب برتر تاریخ شفاهی دفاع مقدس معرفی شده است.

◄ کتاب «حاج حمزه»، اثر تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی در استان قزوین که به صورت پرسش و پاسخ تنظیم شده به چاپ رسیده است. این اثر خاطرات شفاهی حاج حمزه قربانی از فرماندهان و رزمندگان دوران دفاع مقدس استان قزوین می‌باشد که روح‌الله شریفی آن‌ را تألیف کرده است.

◄ رئیس سازمان اسناد و مدارک بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خبر داده که جمع‌آوری اسناد و مدارک و همچنین تاریخ شفاهی دفاع مقدس نیازمند عزمی جهادی و ملی است و متأسفانه تاکنون تنها حدود یک درصد از تاریخ شفاهی این دوران غرورانگیز جمع‌آوری شده است.

◄ دوازدهم دی‌ هم کارگاه آموزشی ثبت تاریخ شفاهی دفاع مقدس ویژه خواهران طلبه با همکاری سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت روحانیت در دفاع مقدس، سازمان بسیج طلاب و روحانیون استان قم و مرکز اسناد اداره‌ کل حفظ آثار دفاع مقدس قم برگزار شد.

◄ حجت‌الاسلام «سعید فخرزاده» مدیر سابق دفتر تاریخ شفاهی حوزه هنری در گفت‌وگویی که با خبرگزاری دفاع مقدس داشته با اشاره به فتنه ۸۸ تأکید کرده که هنوز ریشه این فتنه خشکیده نشده و باید با کتاب برای مردم تبیین شود.

◄ در دهمین روز از دی‌ در مشهد نشست بررسی ساختار و تدوین کتابهای خاطرات شهدای مدافع حرم با محوریت کتاب «خداحافظ سالار» برگزار شد و در همین مراسم از کتاب «هفتاد و دومین غواص» که روایت‌های تکمیلی از غواصان عملیات کربلای ۴ است رونمایی شد.

◄ در همین روز در ترنجستان سروش تهران هم سومین نشست از سلسله نشست‌‌های نقد و بررسی کتاب‌های برگزیدۀ جوایز ادبی با عنوان «طعم کتاب» با محوریت کتاب «یادداشت‌های یک روزنامه‌نگار»، برگزیده بخش روایت و تاریخ شفاهی نخستین دوره جایزه ادبی شهید اندرزگو با حضور موسی فقیه حقانی، حجت‌الاسلام سعید فخرزاده و دیگر علاقمندان برگزار شد. فقیه حقانی -نویسنده کتاب- بیان کرد: این کتاب، خاطره‌نگاری است و با تاریخ شفاهی متفاوت است. در تاریخ شفاهی پس از سال‌ها به سراغ افراد رفته و خاطرات را بیان می‌کنند؛ اما در خاطره‌نگاری، دقت بیشتری وجود دارد؛ زیرا به‌صورت روزانه نوشته شده است.

◄ نشست «نسل ماندگار» هم شامگاه چهارشنبه 11 دی با حضور تعدادی از رزمندگان دوران دفاع مقدس، شهردار رشت و اعضای شورا در حسینیه هنر رشت برگزار شد.

◄ پس از سیزدهم دی و ترور سردار سلیمانی فرمانده سپاه قدس، خبرگزاری‌ها فهرستی از کتاب‌هایی منتشر کردند که این شهید بزرگوار به خواندن آن‌ها توصیه کرده بود؛ از جمله: «من زنده‌ام» خاطرات دوران اسارت معصومه آباد، «آن بیست و سه نفر» گزارشی از ماجرای 23 نوجوان بسیجی به قلم احمد یوسف‌زاده، «وقتی مهتاب گم شد» خاطرات شهید جانباز علی خوش‌لفظ به قلم حمید حسام، «رادیو» خاطرات سردار محمدرضا حسنی سعدی، «گردان 409» روایتی از ساعات پیش از علمیات والفجر10 نوشته عبدالرضا مزاری و «سربلند» زندگینامه شهید محسن حججی به قلم محمدعلی جعفری.

◄ علی اکبری مزدآبادی پژوهشگر و نویسنده دفاع مقدس هم در گفت‌وگویی با خبرگزاری میزان گفته که دو کتاب «ذوالفقار» و «حاج قاسم» با مضمون خاطرات شفاهی سپهبد شهید قاسم سلیمانی به رشته تحریر در آمده است.

◄ وزیر ورزش و رئیس کمیته ملی المپیک ایران در سوئیس ضمن بازدید از موزه IOC درباره پروژه تاریخ شفاهی ورزش ایران گفت‌وگو کرده‌اند.

◄ نشست «آسیب‌شناسی روش تحقیق تاریخی» در 24 دی‌ در ایلام با حضور دکتر «سیاوش یاری» دانشیار دانشگاه ایلام، پژوهشگران، مؤلفان و علاقمندان به تاریخ شفاهی استان به‌ویژه در حوزه دفاع مقدس برگزار شد.

◄ مجموعه «برای تاریخ» با موضوع تاریخ شفاهی انقلاب، که در پنجمین قسمت به قضایای ترور شهدای محراب اختصاص داشت در روز یکشنبه 22 دی از شبکه افق سیما پخش شد.

◄ در موزه هنرهای معاصر اصفهان نمایشگاه عکسی با عنوان «کوچه‌های هفت‌پیچ» برگزار شده که در آن به تاریخ شفاهی اصفهان می‌پردازد و شامل عکس‌هایی از مشاغل، اماکن و اهالی خیابان مسجد سید است و تا ۴ بهمن ادامه دارد.

◄ در همین شهر و در دومین جشنواره ملی فولاد ایران طی آیین ویژه‌ای از کتاب دوجلدی زبان ذوب (تاریخ شفاهی ذوب‌آهن اصفهان) توسط رئیس هیأت عامل ایمیدرو و مدیر گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام رونمایی شد.

◄ پنجمین نشست شورای مشورتی ستایشگران اهل‌بیت^(ع) با موضوع عوامل منزلت‌افزا و منزلت‌کاه جایگاه اجتماعی مداحان برگزار و در آن از شاخص‌های مداحان قدیم که موجب مقبولیت بیشتر آنان بود و ضرورت تدوین تاریخ شفاهی مداحی سخن به میان آمد.

◄ مسئول حفظ آثار و نشر دفاع مقدس استان تهران در مراسم یادواره شهدای عملیات کربلای پنج وعده داده که سوم خرداد سال آینده همایشی بزرگ و درخور نام شهدا با رونمایی ۱۵ کتاب که ۱۰ جلد آن تاریخ شفاهی لشکر ۱۰ حضرت سیدالشهداء^(ع) است، برگزار شود.

◄ اولین جلد رده هنرهای تجسّمی انقلاب مجموعه «گنج: تاریخ شفاهی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی» با نام «انقلاب رنگ‌ها» که شامل خاطرات شفاهی علیرضا خالقی است با تحقیق و تدوین حسن سلطانی به همت انتشارات راه یار منتشر شد.