خبرهای ماه؛ اردیبهشت 1398

پیشرفت تاریخ شفاهی و تاریخ شفاهی پیشرفت

به‌کوشش: محمدعلی فاطمی

07 خرداد 1398

به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران، «خبرهای ماه» عنوان سلسله گزارشی در این سایت است. این گزارش‌ها نگاهی دارند به خبرهای مرتبط با موضوع سایت در رسانه‌های مکتوب و مجازی. در ادامه خبرهایی از اردیبهشت 1398 را می‌خوانید.

*شهرام ستاری، مسئول دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری کردستان، در نخستین روزهای اردیبهشت 1398 خبر داد که به همت این حوزه هنری و با حضور علیرضا کمری، پژوهش‌گر حوزه تاریخ شفاهی، کارگاه «رویکردی در تحلیل و نقد تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی» در سنندج برگزار می‌شود. قرار شد 30 نویسنده از شهرستان‌های بیجار، قروه و سنندج، سوم اردیبهشت از ساعت ۱۰ صبح در این نشست کارگاهی حاضر شوند.

*نشست «حق مؤلف در آثار منتشر شده تاریخ شفاهی» 6 اردیبهشت به همت پژوهشکده‌ اسناد و کتابخانه ملی ایران در سالن شهید مطهری سی‌و‌دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد. محسن کاظمی، پژوهشگر و نویسنده تاریخ در این نشست بر شفاف‌سازی حقوق و قوانین در ارتباط با مصاحبه‌گر، مصاحبه شونده و تدوین‌گر تاکید کرد و آن را لازمه و اصل اول برای انعقاد تفاهم‌نامه‌‌های کاری دانست. شفیقه نیک‌نفس، مسئول بخش تاریخ شفاهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی نیز از در دست انتشار بودن کتابی در خصوص حقوق مؤلفان تاریخ شفاهی خبر داد.

*نشست معرفی مجموعه کتاب‌های تاریخ شفاهی زنان 9 اردیبهشت در کتابخانه انجمن زنان پژوهشگر تاریخ و به همت گروه ارتباطات و اطلاع‌رسانی این انجمن برگزار شد. در این نشست گفته شد که خوشبختانه توانستیم با وجود حساسیت‌های مختلف که در زمینه نوشتن کتاب و زندگینامه زنان هست، تجربه زیسته تاریخی زنان فرهیخته را به نشر درآوریم. از جمله کتاب‌های این مجموعه که سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران آنها را منتشر کرده، «فانوس تابان: مصاحبه تاریخ شفاهی با ژاله آموزگار یگانه» در 148 صفحه چاپ روانه بازار نشر شده است. مصاحبه، تحقیق و تدوین این اثر را پیمانه صالحی انجام داده است.

*کتاب «ویرایش: گفت‌وگو با ویراستاران» با عنوان فرعی «تاریخ شفاهی نشر معاصر ایران؛ جلد اول» همزمان با سی‌و‌دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از سوی مؤسسه خانه کتاب منتشر و ۱۰ اردیبهشت‌ در این نمایشگاه رونمایی شد. این کتاب شامل گفت‌وگوی محمدهاشم اکبریانی با احمد سمیعی گیلانی، اسماعیل سعادت، ایران گرگین، بهاءالدین خرمشاهی و عبدالحسین آذرنگ است.

*عباس بایرامی، مدیر کل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس گیلان با بیان این که مقدمات لازم برای به رشته تحریر درآمدن مجموعه کتاب‌های حاوی تاریخ شفاهی رزمندگان و فرماندهان گیلانی دوران دفاع مقدس فراهم شده است گفت: برای گردآوری این آثار‌، رایزنی‌های لازم با فرمانداری‌های تمام شهرستان‌های استان گیلان انجام شده است. طبق برنامه قرار است فرمانداری‌ها امسال تدوین و چاپ حداقل یک کتاب از تاریخ شفاهی دوران دفاع مقدس را بر عهده بگیرند.

*روابط عمومی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران 13 اردیبهشت خبر داد که در سومین روز از برگزاری نمایشگاه بیست‌وچهارم صنعت نفت، آیین رونمایی از کتاب «مثلث انرژی: مروری بر تاریخ شفاهی ۲۰ ساله شرکت نفت مناطق مرکزی ایران» برگزار شد.

*نشست «تاریخ شفاهی ترور در ایران» 15 اردیبهشت با همکاری مرکز اسناد آستان قدس رضوی و بنیاد هابیلیان در  بنیاد پژوهش های اسلامی آستان برگزار شد. ابوالفضل حسن‌آبادی، مدیر مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی در این نشست گفت: «در بحث ترور، ما فعلاً به خاطره‌پژوهی پرداختیم و نه تاریخ شفاهی. آرشیوسازی به انجام اقدامات پژوهشی کمک می‌کند و این آرشیوسازی به‌خصوص در حوزه صوتی و تصویری باید دو زبانه باشد تا جهانیان از این حوزه اطلاع یابند.» محمد نظرزاده، مسئول بخش تاریخ شفاهی مدیریت اسناد و مطبوعات آستان قدس نیز از وجود حدود 130ساعت مصاحبه اختصاصی با موضوع ترور در این مرکز خبر داد.

*روابط عمومی آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک 17 اردیبهشت خبر داد که پروژه «تاریخ شفاهی مطبوعات ورزشی ایران» با مدیریت اجرایی ابراهیم افشار آغاز به کار کرد. افشار گفت: «قرار است با چهل نفر از نیروهای مطبوعاتی و رسانه‌ای، روزنامه نگاران، عکاسان، صفحه‌بندها و حتی مدیران تولید و آگهی گفت‌وگو داشته باشیم. ما در این پروژه، صد سال تاریخ ورزش ایران را در چهار مقطع تاریخی جمع‌آوری خواهیم کرد. این چهار مقطع عبارتند از: اولین روزنامه‌های ایرانی که ستون ورزشی کار کردند، دوران مجله نیرو و راستی، اوج کار مجلات دنیای ورزش و کیهان ورزشی، مقاطع بعد از انقلاب.» در نخستین گام اجرایی پروژه تاریخ شفاهی ورزش ایران که با مدیریت و نظارت کمیته ملی المپیک و با موضوع تاریخ شفاهی مطبوعات ورزش ایران انجام می‌شود، منوچهر زند یکی از پیشکسوتان مطبوعات ورزشی به بیان ناگفته‌هایی از تاریخ مطبوعات ورزشی پرداخت.

روابط عمومی آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک در خبر دیگری در تاریخ 25 اردیبهشت اعلام کرد که نشست یازدهم کارگروه پژوهشی شورای سیاست‌گذاری تاریخ شفاهی ورزش ایران با حضور اعضای این کارگروه در آکادمی ملی المپیک برگزار شد. در این نشست که با حضور طاهره طاهریان نایب‌رئیس کمیته ملی المپیک، شهرزاد کردبچه مدیر مرکز مطالعات، امور فرهنگی و اطلاع‌رسانی آکادمی ملی المپیک، حبیب الله اسماعیلی مدیر موزه، کتابخانه و مرکز اسناد امام خمینی^(ره)، حسین سبطی مستندساز و غلامرضا عزیزی عضو هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی و رئیس پژوهشکده اسناد در محل آکادمی ملی المپیک برگزار شد، اعضای کارگروه ضمن بررسی روند اجرایی طرح‌های مصوب، طرح‌های پژوهشی رسیده به دپارتمان تاریخ شفاهی ورزش را نیز مورد بررسی قرار دادند.

*کتاب «آرزوهای دست‌ساز» از مجموعه «تاریخ شفاهی پیشرفت» که توسط میلاد حبیبی نوشته شده و به ماجرای شکل‌گیری یک شرکت دانش‌بنیان می‌پردازد، در ۱۸۴ صفحه توسط دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی منتشر و در سی‌و‌دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه شد.

*حمید دهقانی، مدیر تاریخ شفاهی و دانشنامه حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان زنجان گفت: «کتاب «ابوبصیر» حاصل بیش از 45 ساعت مصاحبه با سرهنگ بازنشسته سپاه، خلیل ابوبصیر است که توسط اداره کل حفظ آثار زنجان تهیه شده و در دست چاپ است. ابوبصیر از اوایل ورود به سپاه در سال 1358 وارد واحد مخابرات شد و تا معاونت مخابرات لشکر 17 علی‌بن‌ابی‌طالب^(ع) ترقی کرد.» تاکنون هفت کتاب تاریخ شفاهی فرماندهان و رزمندگان توسط اداره حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان زنجان به چاپ رسیده و سه عنوان آماده چاپ و پنج عنوان در حال تدوین است.

*سیدنصرالله نصراللهی، معاون فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان مازندران از جمع‌آوری و مستند‌سازی تاریخ شفاهی والدین شهدای استان خبر داد. وی با بیان این که تاریخ شفاهی صد تن از والدین شهدای مازندران مستند‌سازی شده، افزود: این اسناد شامل 6 هزار دقیقه ثبت و ضبط تصویری خاطرات است. تاکنون 414 هزار و 508 برگ از آثار شهدا و ایثارگران شامل خاطرات، زندگینامه وصایا، عکس و... هم مستندسازی شده است. از مجموع این آثار، 379 هزار و 798 برگ مربوط به شهدا، 31 هزار و 67 برگ مربوط به آزادگان و 3 هزار و 642 برگ در ارتباط با جانبازان 70 درصد بوده است.

*جعفر شاهرخی، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی ابن‌سینا همدان از تدوین تاریخ شفاهی دانشگاه با حمایت‌های رئیس دانشگاه خبر داد و افزود: شرکت سروش 250 دقیقه مستند را درباره تاریخ دانشگاه از سال 1351 تا 1398 تهیه خواهد کرد.

*روابط عمومی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، طرح‌های پژوهشی این مرکز برای سال 1398 را به تفکیکِ معاونت‌های تاریخ ‌شفاهی، اسناد و کتابخانه، پژوهشی و موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی اعلام کرد. طرح‌های معاونت تاریخ شفاهی به این ترتیب اعلام شدند: الف) گروه خاطرات: 1- محمدتقی امان‌پور 2- اصغر ابراهیمی‌اصل 3- محمدرضا رحیمی 4- علی‌اصغر سلطانیه 5- حسین اله‌کرم 6- محسن مجتهد شبستری 7- مهندس علیرضا شیخ‌عطار 8- مجتبی امانی 9- محسن پاک‌آئین 10- فواد کریمی 11- مسیح مهاجری؛ ب) گروه تاریخ شفاهی: 1- تاریخ شفاهی تأسیس نهضت سوادآموزی 2- تاریخ شفاهی پرونده هسته‌ای (مذاکرات هسته‌ای) 3- تاریخ شفاهی سازمان فجر اسلام 4- تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات آیت‌الله حائری شیرازی 5- تاریخ شفاهی تأسیس کمیته امداد امام خمینی 6- تاریخ شفاهی تأسیس مدرسه دخترانه رفاه 7- تاریخ شفاهی اولین سفرا، اولین مبلغان انقلاب اسلامی. متقاضیان پس از تعیین یکی از موضوعات بالا، می‌توانند طرح تحقیق و رزومه خود را به نشانی الکترونیکی info@irdc.ir ارسال کنند.

*کتاب «تاریخ شفاهی ساخت‌وساز در ایران: گفت و گو با معماران(۱)» به کوشش جلال حسن خانی و رامین جلیله‌وند تدوین و توسط کتابکده کسری در ۱۸۴ صفحه منتشر شده است. این کتاب شامل گفت‌وگوهایی با فـرهاد احـمدی، کاترین اسپریدونف، کامران افشار نادری، هومـن بالازاده، رضـا دانش‌میـر، کـورش دبـاغ و بهـرام کلانتـری، کـورش رفیعـی، فرامرز شریفی، شهاب کاتوزیان، حبیبه مجدآبادی و محمدرضا نیکبخت است.