تاریخ‌های شفاهی بیش از 150 ماهیگیر

آنا کَنترِل[1]
ترجمه: نرگس صالح‌نژاد

28 فروردین 1397

کتابدار دانشگاه ایالتی مونتانا[5] در حال جمع‌آوری سرگذشت ماهیگیران سراسر جهان و در دسترس قرار دادن آن برای همگان است، و هر کسی در هر نقطه از جهان می‌تواند به رایگان به تماشای آن بنشیند. جیمز تول، کتابدار مجموعه‌های خاص، راه‌اندازی طرح تاریخ شفاهی ماهیگیری دانشگاه ایالتی مونتانا را از شنیدن یک داستان جذاب از یک ماهیگیر افسانه‌ای به نام باد لیلی الهام گرفته است.

لیلی به تول گفت یک روز، زمانی که به‌عنوان راهنما کار می‌کرده ماهیگیر سالخورده را دیده است که دیگر نمی‌توانسته به خوبی ببیند، اما هنوز هم می‌توانسته ماهیگیری کند. لیلی به آن مرد گفته که در چه جایی می‌تواند قلاب‌ بیندازد و آن مرد یک ماهی قزل‌آلای قهوه‌ای زیبا گرفته و سپس قلاب ماهیگیری خود را کنار گذاشته است. لیلی به او گفته: «هنوز ماهی هست، می‌توانی باز هم ماهی بگیری.» اما مرد پاسخ داده : «نه، این آخرین ماهی است که من گرفتم.»

تول می‌گوید شنیدن این روایت از لیلی ارزش زیادی برایش داشته و این گفت و شنود تول را ترغیب کرده تا در سال 2014 طرحی را برای ضبط فرهنگ، تاریخ و اهمیت ماهیگیری راه‌اندازی کند. نتیجه، طرح تاریخ شفاهی ماهیگیری دانشگاه ایالتی مونتانا است که به جمع‌آوری، حفظ و به اشتراک گذاشتن تاریخ، نظرات و سرگذشت سیاستمداران، هنرمندان، راهنماها، نویسندگان و ماهیگیران از تمام جوانب زندگی در اقصی نقاط دنیا پرداخته است. مصاحبه‌های تصویری به صورت رایگان در اختیار همگان است و همه می‌تواند آن‌ها را از طریق وبگاه دانشگاه مونتانا جست‌وجو و تماشا کنند.

باد لیلی[2] از قدیمی‌های ماهیگیری با قلاب است که به خاطر تلاش‌هایش برای حفظ و توسعۀ ورزش ماهیگیری مشهور است. جیمز تول[3]، کتابدار مجموعه‌های خاص، می‌گوید او انگیزۀ راه‌اندازی طرح تاریخ شفاهی ماهیگیری دانشگاه ایالتی مونتانا را از شنیدن یک داستان جذاب از زبان لیلی پیدا کرده است. (عکس از نیک والکات/کرونیکل[4])

در هر سرگذشتی که تول جمع‌آوری کرده است، او از ماهیگیر سؤالات مشابهی برای جمع‌آوری اطلاعات پایه می‌پرسد. سپس سؤالاتی در زمینه تخصصی ماهیگیر از او می‌پرسد. به‌عنوان مثال، او از هنرمندان می‌پرسد آن‌ها از چه چیزی الهام می‌گیرند و دیدگاه‌های آن‌ها دربارۀ رابطۀ میان هنر و ماهیگیری چیست. موضوع مشترکی که تول در این طرح در مصاحبه با هر فردی بررسی می‌کند، انگیزه شخصی آن‌ها برای ماهیگیری است.

او می‌گوید: «مردم چه چیز ماهیگیری را دوست دارند؟ چرا مردم این کار را انجام می‌دهند؟ چرا این کار به فرهنگ انسانی گره خورده است؟ این سؤالاتی است که ماهیگیری را فراتر از قضیۀ امرار معاش می‌برد.»

تول می‌گوید، برای بسیاری از ماهیگیرانی که با آنها مصاحبه کرده است، زمینۀ پاسخ‌ها به این سؤالات شامل تمایل به ارتباط با طبیعت و همچنین درک زیبایی مکانهایی است که ماهی‌های آزاد و قزل‌آلا در آنها زندگی می‌کنند. او همچنین گفت، طرح به بررسی برخی موضوعاتی پرداخت که برای ماهیگیران مهم بود، از جمله تغییرات اقلیمی و قوانین دسترسی به آب رودخانه‌ها.

تاکنون، تول بیش از 150 تاریخ شفاهی را برای این طرح ضبط کرده است. این تاریخ‌های شفاهی – که طول آنها حدود 10 دقیقه تا دو ساعت است- متعلق به مردان و زنانی از حدود 40 کشور از جمله ایسلند، هند، ژاپن، نپال، روسیه، آمریکا و آفریقای جنوبی است.

تول می‌گوید اغلب به طور خاص مسافرت‌هایی برای انجام مصاحبه‌های این طرح انجام می‌داده است، اما اگر به دلیل دیگر هم سفر کند، اگر فرصتی به دست دهد، مصاحبه نیز انجام می‌دهد. افراد برجسته‌ای که تاریخ شفاهی خود را برای این طرح ارائه داده‌اند عبارت‌اند از: لیلی؛ توماس مک‌گوان[6]، نویسنده؛ نیک لیونز[7]، نویسنده و ناشر؛ لی پرکینز[8]، رئیس شرکت اورویس[9]؛ ناتانائیل رید[10]، معاون سابق دپارتمان امور داخلی ایالات متحده؛ جرمی واد[11]، نویسنده و شخصیتی رسانه‌ای؛ و دن ونک[12]، سرپرست پارک ملی یلوواستون[13].

تول می‌گوید روایت‌هایی که به زبانی دیگر بیان می‌شوند، معمولاً ترجمه می‌شوند. او قصد دارد جمع‌آوری تاریخ شفاهی ماهیگیران را تا آینده قابل ‌پیش‌بینی ادامه دهد.

این طرح از طرف دانشگاه ایالتی مونتانا و با کمک مالی 9 هزار دلاری به مدت سه سال از طرف مؤسسه ویلوو اسپرینگز[14] حمایت می‌شود.

برای دیدن روایت‌های قسمتی از طرح تاریخ شفاهی ماهیگیری به این سایت مراجعه کنید.