شماره چهارم دوفصلنامه «تاریخ شفاهی» منتشر شد

تاریخ شفاهی به عنوان ابزاری کلاسی

26 مهر 1396

شماره چهارم دوفصلنامه و نشریه علمی تخصصی «تاریخ شفاهی» با تاریخ انتشار پاییز و زمستان 1395 منتشر، اما به تازگی عرضه شده است. این دو فصلنامه با صاحب امتیازی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، مدیر مسئولی محمدجواد مرادی‌نیا و سردبیری غلام‌رضا عزیزی تولید می‌شود و هیئت تحریریه شماره چهارم آن مهدی ابوالحسنی ترقی، فائزه توکلی، ابوالفضل حسن‌آبادی، مرتضی رسولی‌پور، علی‌اصغر سعیدی، حمید عبداللهیان، حشمت‌الله عزیزی، غلام‌رضا عزیزی، سعید فخرزاده، محسن کاظمی، علیرضا کمری، مرتضی نورایی و شفیقه نیک‌نفس هستند.

در این شماره این عنوان‌ها در 211 صفحه دیده می‌شوند: سخن سردبیر/ اندر روش‌شناسی تاریخ شفاهی (دکتر مرتضی نورایی)، مقالات/ نقش تاریخ شفاهی در تهیه تاریخ خانوادگی (پیمانه صالحی)، تاریخ شفاهی به عنوان ابزاری کلاسی: یادگیری نظریه مدیریت در بررسی سیر توسعه سازمان (شارون تاپینگ، دیوید دووان، استیفن بوشارد؛ مترجمان: دکتر هوشنگ خسروبیگی، رویا چگینی)، تأملی در امکان و فایده تاریخ شفاهی در تاریخ معماری ایران (سیده میترا هاشمی)، تاریخ شفاهی و فولکلور (باربارا آلن؛ مترجم: دکتر سهیلا صفری)، تاریخ شفاهی جنگ ایران و عراق: دفاع مقدس در پژوهش‌های غربیان (دکتر محبوبه شمشیرگرها)، ملاحظات قانونی و اخلاقی در تاریخ شفاهی (لیندا شاپس؛ مترجم: فرحناز اسماعیل‌زاده)، نقد و معرفی کتاب/ کالیما در بوته نقد: نقد و بررسی کتاب «کالیما: خاطرات اسارت دکتر حسنعلی‌ پورحسنی از سیبری» (دکتر سید محمود سادات بیدگلی)، نقد و بررسی کتاب «تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی در اراک» (مریم طالبی، ساره مشهدی، مریم حاجی‌زاده)، گزارش/ تاریخ شفاهی دفاع مقدس (سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس)، تاریخ شفاهی وزارتخانه‌ها و سایر دستگاه‌های کشور: گزارشی از برگزاری کارگاه‌های آموزشی ویژه دستگاه‌های اجرایی کشور (محمد محمدی‌نیا)، تاریخ شفاهی وزارت امور خارجه (حسن علی‌بخشی)، مصاحبه/ مصاحبه با استاد عبدالحسین حائری (محمد محمدی‌نیا).

در انتهای مقاله «تاریخ شفاهی به عنوان ابزاری کلاسی: یادگیری نظریه مدیریت در بررسی سیر توسعه سازمان» و در صفحه‌های 57 و 58 شماره چهارم دوفصلنامه و نشریه علمی تخصصی «تاریخ شفاهی» آمده است: «این مقاله نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از روش تاریخ شفاهی به عنوان یک تجربه ملموس و یادگیری برای کلاس نظریه مدیریت استفاده کرد. یافته‌های حاصل از این تجربه دربردارنده چند نکته مهم است:

این طرح یک روش خلاقانه برای آوردن زندگی واقعی به محیط کلاس است. بحث کردن درباره نظریه‌های مدیریت و سپس، اجازه دادن به دانشجویان تا از طریق چشم‌های متخصصان باتجربه شاهد زندگی واقعی باشند، این اقدام را به یک تجربه یادگیری قابل توجه تبدیل کرد.

همچنین اجرای این طرح یک راه برای انتقال تاریخ مدیریت به کلاس و بازشناسی یک سابقه مدیریتی بود. دانشجویان قادر به دیدن تأثیرات شدید بنیان‌گذاران سازمان بر آینده سازمان بودند. از این گذشته، آنها قادر بودند تا دریابند که تاریخ و استراتژی‌های اولیه سازمان، چگونه مراحل را برای موفقیت‌های آینده آن تنظیم می‌کند. به دانشجویان نشان داده شد که درک تاریخ سازمان، چطور می‌تواند افراد را قادر سازد تا بتوانند درباره وضعیت کنونی سازمان توضیحات مناسب و کافی ارائه دهند. بدون درک این موارد، هرگز نمی‌فهمیدند که درمانگاه به چه دلیلی امروز وجود دارد.

به علاوه، دانشجویان فرصت صحبت کردن با افراد خالقی را داشتند که رهبران موفق کسب و کارها هستند. تأثیرات آنها به عنوان الگو برای دانشجویان یک کمک بسیار قوی بود. بسیار مهم است یادآوری کنیم که دانشجویان در برگه‌های نظرسنجی - که بدون نام پر کرده بودند- گفته‌اند که این پروژه یکی از جالب‌ترین و باارزش‌ترین تکالیفی بود که تاکنون تجربه کرده‌اند. این تجربه یادگیری برای محققان هم به همان میزان باارزش بوده است. یکی از نویسندگان که محقق مراقبت‌های بهداشتی بود از دانسته‌های ارزشمند و فراوانی که درباره چگونگی فعالیت‌های پزشکی در دهه‌های 1950 و 1960 فرا گرفته بود ابراز شگفتی می‌کرد.

همچنین با این طرح، افق‌های جدیدی نسبت به موضوع موردِ مطالعه باز شد. برای مثال، تأثیر تشویق در رفتار انسان‌ها، در طول زمان تغییری نکرده است؛ از این رو بنیان‌گذاران با شناخت درباره رفتارهای انسان‌ها آگاهانه عمل کردند و در اجرای طرح خود از آن بهره جستند. کاربست صحیح نظام تشویق توسط بنیان‌گذاران در ساختار مدیریتی درمانگاه، زمینه‌ساز موفقیت درمانگاه شده است.

از سوی دیگر گوش دادن به سخنان مصاحبه‌شونده‌ها از طریق نوارها، یک تجربه شگفت‌انگیز بود - چیزی بود که ایده‌های جدید برای تحقیق‌های زیاد و فضاهای گسترده برای پژوهش‌های آینده به وجود آورد. در نتیجه، استفاده از تاریخ شفاهی در کلاس درس، اقدام ارزشمندی برای ارتقای تجربه‌های دانش‌آموزان و محققان بوده است. همچنین اجرای این پروژه یک عملکرد خوب در حوزه کسب و کار و نیز مشارکت شرکت‌های بیمه با دانشگاه را نشان داده است.

آنچه مهم است این است که این پروژه، اسناد ارزشمندی را به‌جای نهاد که برای سالیان سال می‌تواند محل رجوع باشد. مزایایی را به جامعه ارائه دهد و می‌تواند توسط نسل‌های زیادی برای درک سازمان مورد مطالعه و به عنوان یک مرجع تاریخی استفاده شود. دشوار است که بتوان یک راه لذت‌بخش‌تر از این برای استفاده از تاریخ در مدیریت تصور کرد که برای دیگران هم مفید باشد.»

شماره چهارم دوفصلنامه و نشریه علمی تخصصی «تاریخ شفاهی» در قالب 150 نسخه چاپی و همچنین در فضای مجازی (http://nlai.ir/Default.aspx?tabid=7926) عرضه شده است.

تصویر جلد با اندازه بزرگ