مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌های آن - 20

خوب گوش دادن(2)

حمید قزوینی

08 شهریور 1396

گفت‌گو: علی تکلو با سردار عزیزالله پورکاظم- اردیبهشت 1395

گفتیم که خوب گوش دادن، نقش مهمی در مصاحبه دارد و چنانچه به مهارت‌های آن مسلط نباشیم، مصاحبه آسیب خواهد دید. در ادامه، محورهای دیگری از ضرورت‌های مرتبط با خوب گوش دادن را ملاحظه می‌فرمایید.

فهم منظور راوی

بهتر است در زمان مصاحبه، گاهی با تکان دادن سر یا  بیان واژه‌های تأییدی، مثل «بله» یا  «درست است» نشان دهید که منظور راوی را درک کرده و همچنان علاقه‌مند به ادامه گفت‌وگو هستید. باید توجه داشت که واکنش نشان دادن به راوی، احساس بهتری در او ایجاد می‌کند و به او این اطمینان را می‌دهد‌ که مصاحبه‌گر به سخنان وی دقت دارد.

فراموش نکنیم که سرعت متوسط کلام انسان بین 125 تا 175 کلمه در دقیقه است. در صورتی که سرعت متوسط تفکر انسان بین 400 تا 800 کلمه در دقیقه است. باید از این فرصت برای پردازش اطلاعات راوی استفاده کرد و واکنش مناسب نشان داد.  بالطبع واکنش مثبت به سخنان افراد، احساس رضایت بیشتری ایجاد می‌کند و در نتیجه ارتباط صمیمانه‌تری به دنبال می‌آورد.

همدلی

بهتر است دیدگاه راوی را فهمیده و از منظر او به حوادث مختلف نگاه کنید. دیدگاه‌هایی را که از قبل برای خودتان ساخته‌اید، کنار بگذارید و با ذهنیتِ باز وارد مصاحبه شوید تا بیشتر بتوانید با او ابراز همدلی کنید. چنانچه چیزی گفت که خلاف نظر شما بود،  فقط گوش کنید و در صدد پاسخ‌گویی برنیایید. مصاحبه‌گر باید بی‌طرف بماند و قضاوت نداشته باشد.

لحن راوی

حجم و لحن صدا، چیزهایی را به آنچه گفته می‌شود اضافه می‌کنند. یک فرد توانا، حجم صدا و لحن را طوری تنظیم می‌کند که از دقت شنونده کم نشود. مردم در مواقع خاص از زیر و بَمی، لحن و حجم صدا برای رساندن مقصود کمک می‌گیرند و شما می‌توانید با توجه به این موارد به اهمیت مطلبی که عنوان می‌شود پی ببرید.

یادآوری

ذهن انسان معمولاً در به خاطر آوردن جزئیات، بویژه اگر زمان زیادی بگذرد، ضعف دارد، اما با این وجود، به خاطر آوردن برخی کلمه‌های کلیدی، می‌تواند به این که پیام‌ها به درستی درک شده‌اند، کمک کند. به خاطر آوردن جزئیات، ایده‌ها و مفاهیم مربوط به گفته‌های قبلی نیز نشانگر توجه شنونده بوده و باعث تشویق راوی به ادامه صحبت می‌شود.

تکرار کردن خلاصه‌ای از مطالب گفته شده برای راوی، روشی است که مصاحبه‌گر می‌تواند از این طریق، اگر نکته‌ و یا اشتباهی وجود داشته باشد را به راوی یادآوری کند تا آنها را تصحیح نماید.

 باید توجه داشت که در طول مصاحبه چنانچه منظور راوی را متوجه نشدید یا اشتباه متوجه شدید، از او بپرسید تا ضمن توضیح بیشتر، بداند که همراهی‌اش می‌کنید. همچنین گاهی راوی از موضوع خارج می‌شود و شما باید او را به موضوع برگردانید. این کار هم اهمیت زیادی دارد و با گوش دادن دقیق به سخنان راوی امکان‌پذیر است.

یادداشت‌برداری

در گوش دادن به مطالب راوی، از یادداشت‌‌برداریِ نکات کلیدی غفلت نکنید. در طول صحبت‌، یادداشت‌برداری به صورت خلاصه می‌تواند ابزار مناسبی برای پرسش و یا روشن کردن مطالب باشد. همچنین به راوی نشان می‌دهید که به سخنان او توجه دارید.

خوب گوش دادن(1)