تاریخ شفاهی، هدیه‌ای به نسل‌های آینده است

تونی نیونس[1]
ترجمه: نرگس صالح‌نژاد

10 تیر 1396

جنیس کلارک[2] نویسنده و مورخ محلی می‌گوید: «دخترم سه بار در مورد جلسه نخست انجمن تاریخ چلسی به من پیامک زد. او گفت این جلسه دقیقاً خیابان بالایی شماست. پس من رفتم. جمعیت زیاد و شور و شوق بسیاری که آنجا بود من را شگفت زده کرد.» کلارک که اکنون یکی از اعضای داوطلب ثبت تاریخ شفاهی محلی است، از جلسه «میت اند گریت [دیدار و درود]»[3] انجمن تاریخ چلسی آلاباما سخن گفت.

خانواده کلارک در تمام عمر در چلسی ساکن بودند، او خواهرزاده آنی بیکل کریل آدامز[4] است که به مدت ۴۰ سال در چلسی معلم بود. آنی و همسرش، رابرت، دوبار در جلسی ساکن شده‌اند، یک‌بار به مدت ۱۶ سال و سپس بعد از بازنشستگی در سال ۲۰۱۴ دوباره به آنجا بازگشتند. او می‌گوید: «ما می‌خواستیم دو نوه ما نیز تجربه فرزندان‌مان را در آن «سال‌های شگفت» تجربه کنند. گوزن هنوز شب‌ها در حیاط جلویی خانه ما می‌چرخد و در علف‌زار تا سحر می‌چرد. جغدی روی درخت بیرون از اتاق آفتاب‌گیر ما می‌نشیند و همراه ما تلویزیون صبحگاهی می‌بیند. نوه‌های ما در حیاط پشتی بازی می‌کنند و گل‌های پیکان آبی جمع‌ می‌کنند. به‌نظر من بزرگ شدن در چلسی بهترین اتفاق است.»

با نگاهی به گذشته، کلارک درک می‌کند چرا دخترش از او می‌خواست حتماً در جلسه انجمن تاریخ شرکت کند. او می‌گوید: «من از تحقیق و شنیدن سرگذشت‌های مردم لذت می‌برم. هر کدام از ما داستانی برای گفتن داریم. جوامعی مانند چلسی، حق دارند ادعای میراث منحصربه‌فرد خود را نیز داشته باشند.»

کلارک به سبک خاص خود می‌نویسد و تاریخ‌های شفاهی تولید می‌کند، با این حال روش‌های آرشیو تاریخ‌های شفاهی که انجمن تاریخ شفاهی [آمریکا] تنظیم کرده را نیز دنبال می‌کند. او مدرک کارشناسی ارشد از دانشگاه آلاباما در برمینگم[5] در رشته علوم سیاسی و ارتباطات جمعی دارد. علاوه بر نویسندگی حوادث و وقایع معاصر، او یک نمایشنامه به نام فورناسز[6] نوشت که آکادمی هنرهای زیبای برمینگم[7] در ۱۹۹۶ آن را تولید کرد. این نمایشنامه در مورد بتی ایفورد[8] اولین پرستار سیاه‌پوست است که در اوایل دهه ۱۹۶۰ لباس پرستاری بیمارستان سنت وینسنت[9] را پوشید. اخیراً کلارک با تهیه‌کننده‌ای برای ساختن فیلمی از روی این نمایشنامه صحبت کرده است.

کلارک می‌گوید: «واداشتن فردی به این که قدیمی‌ترین خاطرات خود را به یاد بیاورد، به مصاحبه بدون فشار نیاز دارد. ما قبل از ضبط ابتدا موضوعات، تاریخ‌ها، افراد و رویدادها را مشخص می‌کنیم. اگر آنها راحت باشند، آنگاه که از تجارب زندگی‌ خود می‌گویند، ما می‌توانیم شخصیت، رفتارها، لبخند، لحن زنده صدای آنها و نیز نابی تجربه‌ای که آنها با ما در میان می‌گذارند را ضبط کنیم. اکنون که انجمن تاریخ چلسی آلاباما فعال است، ساکنان چلسی می‌توانند سرگذشت‌های محلی و خدمت نظام خود را به مجموعه عتیقه‌ها، اسناد و عکس‌ها بیفزایند. هنگامی که این صداها به عمارت کرن[10] (کتابخانه قدیمی) بروند، انجمن تاریخ مخزن خاطرات و سرگذشت‌های چلسی خواهد بود.»

جنیس کلارک می‌گوید: «ساختن تاریخ شفاهی تصویری هدیه من به خانواده‌های چلسی، نسل‌های آینده و جامعه بود.»