مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌های آن - 7

تعیین زمان و هماهنگی‌های پیش از مصاحبه

حمید قزوینی

02 خرداد 1396

مصاحبه در طرح تاریخ شفاهی باید پس از هماهنگی‌های مقدماتی، در زمان مناسب انجام شود. زیرا اگر پذیرفته‌ایم که مصاحبه کانونی‌ترین بخش هر طرح تاریخ شفاهی است، توجه به زمان و چگونگی انجام آن از اهمیت بالایی برخوردار است. این امر نیازمند ارتباط و گفت‌وگوی دقیق میان محقق و راوی است.

در واقع یکی از وظایف مصاحبه‌گر این است که پیش از مصاحبه، ضمن تماس و گفت‌وگو با راوی، ابتدا خود را به صورت دقیق معرفی کند. در ادامه، راوی را در جریان اهداف طرح و حدود مباحث و موضو‌ع‌ها و پرسش‌های اصلی قرار دهد و اعتماد و موافقت او را برای انجام مصاحبه جلب نماید. همچنین نگرانی‌ها و دغدغه‌های احتمالی او که ممکن است بر مصاحبه و کیفیت آن تأثیر بگذارد را بر طرف کند.

بسیارند راویانی که به دلیل محدودیت‌های قانونی، سیاسی، امنیتی، اجتماعی و فرهنگی، با موانع و چالش‌هایی مواجه‌اند و ضروری است پیش از مصاحبه و به منظور پیشگیری از بروز مشکل چاره‌اندیشی شود.

در ادامه به برخی الزامات مرتبط با تعیین زمان مصاحبه و هماهنگی‌های پیش از آن اشاره می‌شود:

1- باید مشخص کرد که طرح مصاحبه‌گر مربوط به یک نهاد پژوهشی و انتشاراتی است یا طرحی شخصی است.

2- مصاحبه باید در زمانی انجام شود که  راوی و محقق از فراغت کافی برخوردار باشند.

3- راوی و محقق باید پیش از زمان مصاحبه استراحت کافی کرده و آمادگی مناسبی داشته باشند.

4- راوی و محقق باید پیش از زمان مصاحبه از آمادگی روحی و روانی برای مصاحبه برخوردار باشند.

5- در تعیین زمان مصاحبه باید اولویت را به راوی داد و از هرگونه فشار بر او اجتناب ورزید.

6- زمان و مکان مصاحبه باید دقیق و روشن، تعیین شده و هردو طرف از آن به درستی مطلع باشند.

7- فاصله میان جلسه‌های مصاحبه به گونه‌ای تنظیم شود که موجب خستگی و ملال و یا فراموشی و بی‌انگیزگی محقق و راوی نشود.

8- یادآوری زمان مصاحبه و آخرین هماهنگی‌ها، یک روز و یا چند ساعت پیش از مصاحبه  ضروری است.

9- محقق همه توصیه‌های احتمالی راوی را ثبت کرده و در طول مصاحبه رعایت کند.

10- باید به راوی کمک کرد تا نظرها و اولویت‌های خود را پیش از تعیین زمان مصاحبه به صورت شفاف بیان کند.

11- بهتر است زمانی برای مصاحبه تعیین شود که مراجعه‌کننده و یا فرد مزاحمی حضور نداشته باشد.

12- راوی باید در جریان چگونگی، آرشیو، انتشار و بهره‌‌برداری از مفاد مصاحبه  قرار گیرد.

13- نحوه ضبط مصاحبه (صوتی و یا تصویری بودن) را باید به اطلاع راوی رساند و موافقت او را جلب کرد.

14-  ضروری است از راوی درخواست شود تا اسناد و تصاویر مرتبط با موضوع مصاحبه را قبلاً آماده کند.

15- اگر مصاحبه وابسته به توافق مالی است، باید مفاد این توافق پیش از مصاحبه به صورت کتبی به تأیید دو طرف برسد.

16- مصاحبه باید در زمان و مکانی انجام شود که شرایط تصویری و صوتی مناسبی حاکم باشد.

17- در صورتی که مصاحبه‌گر لوازمی نیاز دارد که باید از سوی راوی تامین شود، قبلاً باید به اطلاع او برسد.

18- در صورتی که مصاحبه‌گر همکار و همراهی دارد، باید قبلاً به اطلاع راوی رسانده شود.

مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌های آن- 1- تاریخ شفاهی، راهی برای تعامل فرهنگی

مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌های آن- 2ویژگی‌های مصاحبه‌گر

مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌های آن- 3 انتخاب موضوع

مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌های آن – 4 شناسایی و انتخاب راوی

مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌های آن – 5 تعیین هدف

مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌های آن - 6 اهمیت اطلاعات پیش از مصاحبه