تفاوت میان تاریخ شفاهی و خاطره نویسی از نگاه نویسنده کتاب «ابد+ 10 سال»

نتیجه تاریخ شفاهی مستندتر است

حضور استان آذربایجان غربی در چهارمین جشنواره مراکز استانی با 4 کتاب خاطره و تاریخ شفاهی

سارا رشادی‌زاده

07 شهریور 1394

مؤلف کتاب «ابد+10سال» گفت: «در تاریخ شفاهی، به دلیل وجود منابع مستند و مکتوب و نیز امکان مراجعه به شاهدان عینی، نتیجه مستندتری به دست می‌آید.»

به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران، استان آذربایجان غربی در چهارمین جشنواره آثار و تولیدات مراکز استانی حوزه هنری که از 7 تا 9 مهرماه سال جاری در اصفهان برگزار می‌شود، با 4 عنوان کتاب در حوزه‌های خاطره نویسی و تاریخ شفاهی شرکت می‌کند.

هادی عابدی، مؤلف کتاب «ابد+ 10 سال» که اثرش از سوی استان آذربایجان غربی به این جشنواره راه یافته است، درباره کتاب خود گفت: «این کتاب درباره خاطرات یکی از درجه‌داران ارتش به نام امیر سرتیپ دوم اکبر فتورایی است.»

وی در تشریح موضوع کتاب عنوان کرد: «اکبر فتورایی به نوعی یکی از مبارزین قبل از انقلاب است که از همان دوران در ارتش خدمت می‌کرد و به دلیل فعالیت‌های ضد حکومتی که به همراه یکی از دوستانش به نام علی محبی داشت، دستگیر شده و در ابتدا حکم اعدام برای وی صادر می‌شود؛ اما در دادگاه تجدید نظر به دلیل کشته شدن علی محبی و دلایل دیگر حکم وی به حبس ابد تبدیل می‌شود؛ اما به دلیل توهین به شاه، 10 سال حبس جداگانه نیز برای وی در نظر گرفته می‌شود.»

عابدی افزود: «این کتاب حاصل 14 جلسه مصاحبه است که انجام مصاحبه‌ها و تدوین آن حدود یک سال و نیم زمان برد.»

مولف کتاب «ابد+10 سال» با اشاره به این که اثرش در حوزه تاریخ شفاهی قرار دارد، اظهار کرد: «اساس کار درباره خاطرات آقای فتورایی است، اما با توجه به این که در کنار مصاحبه، حدود 6 تا هفت ماه وقت صرف کارهای تحقیق جانبی آن شده، می‌توان کتاب «ابد+10 سال» را در دسته تاریخ شفاهی جای داد.»

عابدی در ادامه به تفاوت میان تاریخ شفاهی و خاطره نویسی اشاره کرد و گفت: «در خاطره نویسی، بدون هیچ‌گونه مستندسازی صرفاً به بیان خاطرات افراد پرداخته می‌شود. لازم به ذکر است که در بیان خاطره عواملی وجود دارد که گاهی می‌تواند به عنوان ضعف کتاب از آن یاد کرد.»

وی افزود: «به عنوان نمونه خطر وجود اغراق در خاطره‌نویسی بسیار زیاد است و علاوه بر آن به دلیل فاصله زمانی زیاد میان حادثه رخ داده و زمان بیان آن، ممکن است در بازخوانی روایت تا حدودی اشتباهاتی رخ دهد؛ اما وقتی پای تاریخ شفاهی به میان می‌آید به دلیل وجود منابع مستند و مکتوب و نیز امکان مراجعه به شاهدان عینی، نتیجه قابل اعتنا و مستندتری به دست می‌آید.»

مؤلف کتاب «ابد+10 سال» درباره ویژگی بارز اثرش اظهار کرد: «با توجه به سابقه‌ای که در جمع‌آوری خاطرات افراد دارم، به جرأت می‌توانم بگویم آقای فتورایی جزو معدود افرادی است که در بیان خاطرات و روایات بزرگنمایی نمی‌کند. علاوه بر این وی پس از انقلاب سمت‌های اجرایی بسیاری از جمله معاونت شهید صیاد شیرازی را برعهده داشته و حوادث قبل و بعد از انقلاب در آذربایجان غربی را از نزدیک دیده، به همین دلیل کتاب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.»

وی خاطرنشان کرد: «اوایل فروردین سال 91 کتاب را برای چاپ به انتشارات سوره مهر تحویل دادم؛ اما با توجه به تأخیر صورت گرفته، در نهایت اردیبهشت سال جاری کتاب روانه بازار نشر شد.»

عابدی درباره دیگر آثار انتشار یافته‌اش گفت: «در حوزه تاریخ شفاهی چند کتاب دیگر را در دست نشر دارم. از جمله کتاب«جامانده» با موضوع خاطرات سید حجت کبیری، جانشین شهید مهدی باکری در لشکر 31 عاشورا که در حال حاضر در دست چاپ است و دو کتاب دیگر از جمله خاطرات سرهنگ صادق امیرسیدجانی و نصرالله اسداللهی، مبارز پیش از انقلاب در آذربایجان غربی که در حال حاضر در مرحله تدوین قرار دارند.»

استان آذربایجان غربی در چهارمین جشنواره تولیدات استانی حوزه هنری، چهار اثر ارایه کرده که از این میان یک اثر با موضوع دفاع مقدس با عنوان «عکس‌ها و خاطره‌ها» با تدوین حسین غفاری و سه اثر با موضوع انقلاب اسلامی با عنوان‌های «خاطرات مهدی یوسف‌زاده» با تدوین حسین غفاری، «پیر پیشگام» با تدوین مصطفی قلی‌زاده علیار و «ابد + 10 سال» با تدوین هادی عابدی است.