طرح بررسی تاریخ شفاهی حقوق مدنی

چکیده:

مطالعه موردی حاضر به منشاء و تحولات «طرح بررسی تاریخ شفاهی نهضت حقوق مدنی» می‏پردازد که منبعی از اطلاعات آنلاین را در مورد مجموعه‌ مصاحبه‌های تاریخ شفاهی مرتبط با حقوق مدنی که در گنجینه‏های سراسر آمریکا نگهداری می‌شود، ایجاد کرد. این مطالعه خصوصاً به ابزارها و رسانه‌های ارتباطی دیجیتال توجه دارد که امکان چنین کار مشترک گسترده‌ای را فراهم آورد.
کلید واژه‌ها: مرکز زندگی عامه آمریکا، انجمن فرهنگ عامه آمریکا، طرح بررسی تاریخ شفاهی نهضت حقوق مدنی، کتابخانه کنگره، موزه ملی فرهنگ و تاریخ آفریقایی‌های آمریکایی

در هر طرح تحقیقاتی یکی از اقداماتی که ابزاری بسیار خوب برای دستیابی به نوعی کنترل فکری بر موضوع نیز هست، بررسی تحقیقاتی است که قبلاً در مورد آن موضوع انجام شده است. مطالعه موردی حاضر یکی از این تلاش‌های ملی را خلاصه می‌کند، «طرح بررسی تاریخ شفاهی حقوق مدنی» (CROHSP: Civil Rights Oral History Survey Project)، که از سوی یک گروه شامل چهار دانشمند و محقق با بهره گیری از شبکه الکترونیک انجام و کار ‌آنها به ایجاد یک منبع اطلاعاتی آنلاین برای محققان این موضوع منجر شد که به نوعی می‌توان آن را تبیین تاریخ شفاهی در عصر دیجیتال نامید.

در فوریه سال 2010 « مرکز زندگی عامه آمریکا» (AFC: American Folklife Center) واقع در کتابخانه کنگره طی تماسی از « انجمن فرهنگ عامه آمریکا» (AFS: American Folklore Society) که مرکزی حرفه‌ای و مستقر در آمریکا برای مطالعات میدانی در زمینه فرهنگ عامه است، خواست مدیریت طرح بررسی تاریخ شفاهی حقوق مدنی (CROHSP) را برعهده بگیرد. پیشینه این طرح به سال‌های قبل باز می‌گردد، زمانی که کنگره آمریکا قانون عمومی شماره 19 ـ 111 را که به «قانون طرح تاریخ حقوق مدنی سال 2009» مشهور است، تصویب کرد. این قانون کتابخانه کنگره و « موزه ملی مؤسسه اسمیتسونیان (Smithsonian) برای فرهنگ و تاریخ آفریقایی‌های آمریکایی»

(NMAAHC: National Museum of African American History and Culture)

را موظف می‌ساخت انجام طرح جمع‌آوری تاریخ شفاهی افراد نهضت حقوق مدنی را برعهده بگیرند تا نسل‌های بعد بتوانند از طریق منابع دست اول و مطالب شاهدان عینی از تلاش و ایثار آنها اطلاع یابند. این قانون روش انجام طرح مذکور یا تقسیم کار بین کتابخانه کنگره (که خود AFC را به عنوان بخشی از کتابخانه برای انجام طرح پیشنهاد کرده است) و موسسه اسمیتسونیان را مشخص نکرده بود. این دو موسسه پس از ماه‌ها جلسات مشترک و گفتگو تصمیم گرفتند که لازم است پیش از انجام مصاحبه‌های جدید تاریخ شفاهی مرتبط با نهضت حقوق مدنی، جستجویی در سطح ملی برای آگاهی از میزان کاری (ظاهراً گسترده اما ناتمام) که قبلاً در این ارتباط صورت گرفته بود، انجام شود. بر اساس این تصمیم، کتابخانه باید انجام تحقیقی را برعهده می‏گرفت که آنها را از مصاحبه‏های تاریخ شفاهی ضبط شده قبلی و محل و شرایط نگهداری آن مجموعه‌ها و نیز اطلاعات تکمیلی دیگر آگاه می‏ساخت. مبنایی که از این طریق به دست می‌آمد به موسسه اسمیتسونیان کمک می‌کرد اولویت انجام مصاحبه‏های دیگر را با هدف گردآوری کامل موارد تاریخی مشخص کند. AFC در گام بعدی به جستجوی پیمانکاران بیرونی پرداخت و در نهایت AFS را برای انجام این مسئولیت‌ برگزید. همان‌طور که در این متن می‌بینید CROHSP باید اطلاعات کلی در مورد مجموعه‌ها و گنجینه‏های موجود در مورد تاریخ شفاهی نهضت حقوق مدنی را در اختیار AFC و NMAAHC قرار می‏داد و با هدف جمع‌آوری مصاحبه‏های تاریخ شفاهی جدید از شرکت‌کنندگان در این نهضت، به شناسایی مصاحبه ‌شوندگان بالقوه به عنوان اساسی برای انجام کارهای آینده کمک می‌کرد.

AFS در ابتدای سال 2010 در سطح ملی بررسی‏های خود را برای بکارگیری و تشکیل یک گروه تحقیقاتی از طریق جذب متقاضیان در زمینه‌های دانش بایگانی و کتابخانه، فرهنگ عامه، تاریخ و تاریخ شفاهی آغاز کرد. این بررسی منجر به دریافت 110 درخواست در رشته‌های مختلف از سراسر کشور شد. فرآیند بازنگری درخواست‌ها و در پی آن مصاحبه‌های انجام شده منجر به شکل‌گیری گروه نهایی شامل چهار محقق جوان گردید: اندرو سالیناس(Andrew Salinas)، بایگان و کتابخانه‌دار، که در مرکز تحقیقات آمیستاد(Amistad) در دانشگاه تلولان(Tulane) در ارتباط با تربیت کارکنان در زمینه فرهنگ عامه آموزش دیده بود؛ ویل گریفین(Will Griffin) و الیزابت گریتار(Elizabeth Gritter)، هر دو تاریخ‌نگار که درآن زمان در حال تکمیل وانجام امور مربوط به دکترای خود در دانشگاه کارولینای شمالی بودند و تجربه قابل توجهی در تاریخ شفاهی و نهضت حقوق مدنی داشتند، و دانایل کریستنسن(Danille Christensen) متخصص فرهنگ عامه دانشگاه ایندیانا که در امور پایگاه داده و مدیریت و طراحی پروژه‌های قوم‌شناسی تخصص داشت.

AFS در عین حال یک قرار داد جنبی با دکتر کیم کریستن (Dr. Kim Christen) و یک گروه مستقر در دانشگاه ایالتی واشینگتن منعقد کرد تا پایگاه داده ای با منبع باز ایجاد کنند که اعضای تیم تحقیقاتی بتوانند اطلاعاتی را در مورد گنجینه‏ها و مجموعه‌های تاریخ شفاهی شناسایی شده، در آن قرار دهند. این پایگاه داده برای برآوردن نیازهای طرح باید دارای زمینه‌های اطلاعاتی متعدد و امکانات گرافیکی ساده برای کاربر، امکان استفاده همزمان چند کاربر و سطوح مختلف دسترسی کاربران و مجریان و درآینده، امکان انتقال به یک سایت عمومی را می‏داشت (سایتی که قبلاً ذکر شد در حال حاضر از طریق وب سایت کتابخانه کنگره قبل دسترسی است). گروه توسعه پایگاه داده در اواخر می سال 2010 یک دوره آموزش کاربردی را برای اعضای گروه تحقیقاتی و کارکنان AFC و AFC برگزار کرد.

همچنین طی ماه می سال 2010 و به خصوص طی یک جلسه حضوری سه روزه در کتابخانه کنگره، اعضای گروه تحقیقاتی در کنار کارکنان AFS و AFC طرح تحقیقاتی و روشی را برای تحقیق تهیه کردند. این گروه کشور را به لحاظ جغرافیایی تقسیم‌بندی کردند به طوری که امکان بررسی بایگانی‌های بالقوه موجود در تمام پنجاه ایالت و منطقه کلمبیا فراهم شود. هر یک از محققین، مسئول بررسی تمام انواع گنجینه‏های موجود در منطقه محول شده به خود بودند.

این گروه همچنین یک سایت مشترک ایجاد کردند تا به عنوان ابزار ارتباطی روزانه، صفحه گذاشتن پیغام و فضای مشترکی برای ارسال سوالات، پیشنهادها، نکات و اسناد مفیدی که در طی تحقیق به آن دست یافته یا توسط اعضای گروه ایجاد شده‌ بود، مورد استفاده قرار گیرد.

اعضای گروه طی تابستان سال 2010 به جمع‌آوری اطلاعات مربوط به گنجینه‏ها و بایگانی‌های سطح کشور، شناسایی شرکت‌کنندگان در نهضت حقوق مدنی (در هر جای ممکن) که تجربیات آنها هیچ‌گاه مستند نشده بود یا به مستندسازی بیشتر نیاز داشت، پرداختند و این اطلاعات را در پایگاه داده وارد کردند. آنها این کار را از طریق جستجوی ابتدایی در اینترنت و در پی آن تبادل نامه‌های الکترونیک و مکالمات تلفنی با کارکنان گنجینه‏ها انجام دادند. این کار از ماه آگوست تا نوامبر سال 2010 ادامه داشت، سطح اطلاعات هر مورد جمع‌آوری و در مجموعه‌های منتخب وارد شد و از محل برخی گنجینه‏های معین، بازدید شد تا یافته‌های اولیه بررسی و اصلاح شود. اعضای چهار نفره گروه تنها پنج روز را در کنار هم کار کردند: جلسه سه روزه واشینگتن دی سی در اواخر ماه می و یک جمع دو روزه که به عنوان بخشی از جلسه سالانه انجمن فرهنگ عامه آمریکا در اکتبر سال 2010 برگزار شد. با این حال، اعضای گروه به صورت روزانه و برخی اوقات به فاصله چند ساعت از طریق سایت مشترک طرح ، پست الکترونیک و کنفرانس‌های تلفنی ماهانه (که کارکنان AFS و AFC را هم در بر می‌گرفت) با هم در تماس بودند.

هم اکنون پایگاه داده‌ای که با تلاش گروه، اطلاعات در آن انباشته شده است شامل گزارش‌های مربوط به بیش از 900 مجموعه می‌شود (که بیشتر آنها حاوی چندین و در برخی موارد دهها مصاحبه فردی است) که در 466 گنجینه در 49 ایالت و منطقه کلمبیا نگهداری می‌شوند. (به نظر می‌رسد تنها داکوتای شمالی فاقد چنین مجموعه‌ای باشد.)

در این پایگاه داده مجموعه‌ها تحت 1800 سرفصل دسته‌بندی شده‌اند که مبتنی بر سرفصل‌های کتابخانه کنگره است که استاندارد بیشتر کتابخانه‌ها در ایالات متحده است. به علاوه این گروه 117 نفر را شناسایی کرد که نقش مهمی در نهضت حقوق مدنی در جامعه خود ایفا می‌کردند اما هنوز با آنها مصاحبه نشده بود.

این گروه در پایان کار خود، پایگاه داده را به کتابخانه کنگره و موسسه اسمیتسونیان ارائه داد و کتابخانه کنگره نسخه ای از آن را با امکانات گرافیکی ساده و آسان کاربرد و در اختیار محققان وعموم قرار داده است. انتظار می‏رود این منبع در طول زمان از طریق مصاحبه‌های بعدی موسسه اسمیتسونیان و از طریق تحقیقات احتمالی در مورد مجموعه‌ها و گنجینه‏های دیگر از جمله اطلاعات ارائه شده از سوی گنجینه‏هایی که مجموعه‌هایشان در این جمع‌آوری از قلم افتاده است یا به خوبی معرفی نشده‌اند، غنی‌تر شود.
محققان این طرح و کارکنان AFS در تهیه یک گزارش نهایی برای کتابخانه کنگره نیز مشارکت کردند. این گزارش شامل بخش‌هایی از شرح تحقیقات منطقه‌ای هر عضو گروه، از جمله بازدید از محل برخی گنجینه‏ها و مطالبی در چهار عنوان اصلی می‌شود:

1 ـ تعریف کلی دارایی‌های بایگانی کشور در زمینه موارد ضبط شده مربوط به نهضت حقوق مدنی به لحاظ پوشش، دسترسی و وضعیت نگهداری.
2ـ شرح و ارزیابی روش و طرح تحقیقاتی این برنامه، شامل تقسیم‌بندی اولیه کار و خطوط جغرافیایی، فرآیند دشوار اما شبکه‌ای که گروه برای انجام تحقیقات خود از آن استفاده کرد و ابزارهای الکترونیکی مختلفی که اعضای گروه از آن طریق با یکدیگر ارتباط برقرار کردند.
3ـ ارزیابی فواید گنجینه‏ها و خدمتی که آنها به جوامع می‌کنند و ارزیابی تاثیر کار محققان بر این برنامه شامل تحقیق از راه دور و بازدید از محل گنجینه‏ها.
4 ـ توصیه‌هایی برای کارهای آینده، شامل مصاحبه، انجام هر گونه تحقیق احتمالی در مرحله دوم براساس خطوط کلی که در بخش اول طرح ترسیم شده است و انجام طرح‌های مشابه.
اعضای گروه همچنین یک نسخه الکترونیک از مطالب اساسی سایت مشترک طرح، تهیه و در اختیار کتابخانه کنگره و موسسه اسمیتسونیان قرار داده‌اند.

کارگروه مسئول طرح (شامل کارکنان AFS و AFC و گروه توسعه پایگاه داده) در کنار نتایج ملموس طرح یعنی پایگاه داده، خود می‌تواند الگویی برای تلاش‌های بعدی باشد. CROHSP نشان داد که با تلاش هماهنگ و کاملاً شبکه‌ای، این امکان وجود دارد که یک گروه از محققان پراکنده، منابع بایگانی موجود تاریخ شفاهی در ارتباط با یک موضوع خاص را که دارای اهمیت ملی باشد، در مقیاسی ملی شناسایی کنند. ابزارهای ارتباطی که برای این طرح ایجاد شد به راحتی قابلیت تطابق با کارهای گروهی به هم پیوسته در هر مقیاسی را دارد و پایگاه داده طرح، که مبتنی بر منبع باز و تکنولوژی با دسترسی آسان است، می‌تواند به راحتی مطابق با الزامات دیگر کارهای جمع‌آوری اطلاعات، تغییر یابد. در واقع طرح اخیر انجمن فرهنگ عامه آمریکا (بایگانی مقدماتی ملی فرهنگ عامه که دسترسی آزاد آنلاین به اطلاعات مربوط به مجموعه‌های بایگانی شده فرهنگ عامه در ایالات متحده را فراهم می‌کند) هم اکنون از پایگاه داده‌ای تا حدی مشابه پایگاه داده طرح بررسی تاریخ شفاهی حقوق مدنی استفاده می‌کند. تعداد این همکاری‏ها و تلاش‌های گروهی در رشته‌های علوم انسانی دیجیتال معاصر رو به رشد است. این طرح برخی از ارزش‌هایی را به نمایش می‌گذارد که مشارکت می‌تواند به تحقیقات انفرادی بیفزاید.

تیموتی لوید Timothy Lloyd
مدیرعامل انجمن فرهنگ عامه امریکا
ترجمه: اصغر ابوترابی

:منبع

The Oral History Review, 2013, Vol. 40, No. 1, pp. 50–53