روایت رمضان الله وکیل از هشت سال جنگ تحمیلی

موقعیت الله‌وکیل

محیا حافظی

01 آذر 1402

کتاب «موقعیت الله‌وکیل» به روایت حاج رمضان الله‌وکیل، فرمانده تدارکات تیپ 44 قمر بنی‌هاشم^(ع) و تیپ 91 بقیةالله^(عج)، نوشته فضل‌الله صابری و رضا اعظمیان جزی است و توسط انتشارات مرز و بوم با همکاری حوزه هنری اصفهان منتشر شده است. کتاب با مقدمه آغاز می‌شود و مطالب در ده فصل دسته‌بندی شده است.

راوی متولد 1341 در شهر گزبرخوار است و روایت خود را از یک روز پس از انقلاب شروع می‌کند. او پس از توضیحات کمی درباره اقداماتی که در فاصله پیروزی انقلاب تا آغاز جنگ انجام داده، به عزیمت به جبهه‌ها و فعالیت در جنگ می‌پردازد. کتاب در فصل اول این‌گونه آغاز می‌شود:

- احمد! احمد! حمید.                   احمد! احمد! حمید

- حمیدجان! به گوشم؛ موقعیت؟

- حمیدجان! در جریان باش کد پانزده به موقعیت الله‌وکیل ارسال شد. پیگیر باشید به وقت اعلام وصول کنید.

این موقعیت و رسمیت یافتن آن در مکالمات بی‌سیمی یگان‌های تحت پوشش تیپ 44 قمر بنی‌هاشم^(ع) سپاه، قصه پر فراز و نشیب خود را دارد.

پس از آن متن کتاب از زبان اول شخص روایت می‌شود. حدود هفتاد صفحه طول می‌کشد تا مخاطب متوجه شود که منظور از «موقعیت الله‌وکیل» چیست. در فصل سوم با عنوان «بیت‌المقدس، رمضان و محرم» می‌خوانیم:

من برای جانمایی محل جدید، شیاری را در بین ارتفاعات درنظر گرفتم که جای بسیار مناسبی برای نگهداری اقلام و تجهیزات به نظر می‌رسید. ظاهراً این مکان قبل از اینکه به تصرف نیروهای ما در بیاید، موقعیت لجستیک نیروهای عراقی بود... جدای از موقعیت فرماندهی، مسیر عبور و مرور به طرف خطوط پدافندی از کنار موقعیت ما می‌گذشت. آن‌جا این موقعیت به نام «الله وکیل» ثبت شد. واحدها و یگان‌ها برای پیداکردن مسیر می‌گفتند: موقعیت الله‌وکیل را می‌دانید کجاست؟ از جاده کنار آن بیایید... در همان ایام یک روز آقای شاهمرادی در حالی ‌که می‌خندید به سنگر تدارکات آمد... گفت: عجب فتنه‌ای به پا کردی!... با تعجب گفتم: قضیه چیست؟ گفت: الان بی‌سیم عراقی‌ها را شنود می‌کردیم. می‌گویند نمی‌دانیم چه اتفاقی برای ایرانی‌ها افتاده که مرتب همدیگر را قسم می‌دهند و به هم می‌گویند: الله‌وکیل! الله‌وکیل!

عنوان‌های فصل‌های کتاب عبارت است از: «موقعیت، الله‌وکیل!» (هرچند در سرصفحه این فصل، عنوان «-احمد! احمد!، حمید؛» درج شده است)، «عملیات جدید»، «بیت‌المقدس، رمضان و محرم»، «تدارکات‌های تیپ در عملیات‌های والفجر»، «پشتیبانی و تدارکات عملیات خاکی - آبی»، «پشتیبانی و تدارک تیپ تا کرانه دجله»، «تدارکات و پشتیبانی از تیپ در کنار فاو»، «پشتیبانی از دو عملیات بسیار سخت و دشوار»، «جدا شدن از تیپ 44 قمر بنی هاشم^(ع)»، «در سراشیبی پایان جنگ». پایان‌بخش کتاب هم اسناد، آلبوم تصاویر، تأییدیه راوی کتاب و نمایه است. نمایه‌ها شامل نام افراد، مکان‌ها و عملیات‌ها می‌شود که به صورت یک‌جا و بدون دسته‌بندی آورده شده است.

جلد این اثر مانند بعضی دیگر از کتاب‌های انتشارات مرز و بوم دارای سه لایه با جنس‌های مختلف کرافت و کتد است. در لایه اول، تصویر راوی با تکنیک سیاه‌قلم بر روی مقوای کرافت چاپ شده است. در بالای آن هم عنوان کتاب آمده است. از آنجاکه در طرح جلد صرفاً به تایپ عنوان بسنده شده و به موارد هنری و فنیِ کار با فونت‌ها دقت نشده، عنوان کتاب با یک بی‌سلیقگی از نظر ویراستاری اشتباه درج شده است. در صورتی‌که امکان اصلاح آن با یک کار گرافیکی ساده میسر بود.

کتاب «موقعیت الله‌وکیل» در سال 1401 با شمارگان 1000 نسخه منتشر شده است. این کتاب 385 صفحه و  114،000 تومان قیمت دارد. نسخه گویای این کتاب نیز با تهیه‌کنندگی عبدالله علایی و صدای امین بختیاری تولید و در پایگاه کتاب گویای ایران‌صدا منتشر شده است.