انهدام سینما کوروش فیروزآباد در انقلاب

براساس سه روایت و چهار خاطره

ساعت که از یک نیمه‌شب گذشت، به نزدیکی سینما رسیدیم. طبق طرح، صادق در کنار خیابان و کمی دورتر از سینما مخفی شد. من و جعفر و کتیرایی با دو دبه بیست لیتری پر از بنزین به کنار باجه‌ فروش بلیت سینما رفتیم و منتظر علامت صادق با چراغ‌قوه شدیم. کمتر از یک دقیقه بعد، چراغ‌قوه دو بار روشن و خاموش شد و عملیات را شروع کردیم. با سنگ، شیشه را شکستیم و وارد لابی سینما شدیم. کتیرایی دمِ در، چشمش به علامت خطر احتمالی صادق بود. من و جعفر با دبه‌ها وارد شدیم. قرار بود من در طبقه همکف بنزین بریزم و جعفر در پله‌ها و بالکن سینما...

جنگ و دولت

در خاطرات سید محمد صدر

سیدمحمد صدر فرزند آیت‌الله سیدرضا صدر و برادرزاده امام موسی صدر، سیاستمداری است که تاکنون مسئولیت‌های مختلفی در وزارت امور خارجه، وزارت کشور و مجمع تشخیص مصلحت نظام داشته است. کتاب جنگ و دولت خاطرات وی به عنوان معاون سیاسی - اجتماعی وزارت کشور در سال‌های 1364 تا 1368 است. تحقیق و نگارش این کتاب بر عهده محمد قبادی بوده و توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است.

مروری بر کتاب «اردوگاه مخفی»

اردوگاه مخفی، خاطرات خودنوشت محمدحسن میرزایی از اردوگاه‌ اسرای عراقی تا اردوگاه‌ اسرای ایرانی را روایت می‌کند. این اثر را میثم غلامپور بازنویسی و تدوین کرده است. کتاب در تابستان 1403، توسط انتشارات میراث اهل قلم و با همکاری بنیاد شهید دماوند در 144 صفحه و شمارگان 1000 نسخه منتشر شده است.

مروری بر کتاب

آن سوی دیوار

تسخیر سفارت امریکا به روایت حبیب‌الله بیطرف

حبیب‌الله بیطرف یکی از سه ایده‌پرداز اولیه تسخیر سفارت امریکا و عضو شورای هماهنگی لانه جاسوسی بود. وی که در آن هنگام در رشته مهندسی راه و ساختمان دانشکده فنی دانشگاه تهران مشغول تحصیل بود، خاطرات دست‌اولی از این واقعه دارد. کتاب «آن سوی دیوار» روایت‌گرِ اتفاقات پیش از تسخیر لانه تا زمان آزادی گروگان‌ها از زبان اوست. این خاطرات در دو مرحله بین سال‌های 1385 و 1386 و دیگری در سال 1402 ضبط شده است.

سرو قومس

روایت مهدی مهدوی‌نژاد

مرحوم مهدی مهدوی‌نژاد از فرماندهان دوران دفاع مقدس و از بنیان‌گذاران تیپ 12 قائم(عج) استان سمنان بود. او فرماندهی تیپ 18 الغدیر، لشکر 30 قدس گیلان، لشکر 17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) را نیز در کارنامه خود دارد. کتاب «سرو قومِس» شامل 14 جلسه گفت‌وگو با اوست. طرح جلد کتاب، همانند سایر کتاب‌های تاریخ شفاهی دفاع مقدس که توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر می‌شود، از یک نمونه یکسان پیروی کرده و تنها عنوان و رنگ جلد، متفاوت است.

تا بگویم؛

معرفی کتاب «شرح درد اشتیاق»

خاطرات دکتر محمدرضا ظفرقندی از روزهای جبهه و جنگ و خدمت در بیمارستان‌های صحرایی در کتابی با عنوان «شرح درد اشتیاق» به کوشش راحله صبوری در 466 صفحه به سال 1401 توسط انتشارات سوره مهر منتشر شد. شمار عناوین کتاب‌های گروه پزشکی(پزشک، امدادگر و پرستار) دفاع مقدس به اضافه شمار عناوین خاطرات پزشکی اسارت، حدود یکصد عنوان است.

بهداری رزمی

روایت نصرالله فتحیان

نصرالله فتحیان؛ مسئول بهداری رزمی جنوب، در دوران دفاع مقدس بود که روایت‌های خود را از زمان تولد تا فرماندهی در کتاب «بهداری رزمی» آورده است. این کتاب، حاصلِ 60 ساعت مصاحبه سردار علی‌اصغر ملا با فتحیان است که در 13 فصل و 26 گفت‌وگوی موضوع‌محور و دارای سیر زمانی، توسط عباس حیدری مقدم آرانی تدوین شده است. در تدوین کتاب، سؤال‌های مصاحبه‌ حفظ شده است.

خشابهای پر از تکبیر

کتاب «خشابهای پر از تکبیر»، خاطرات سرهنگ پاسدار قدرت اخریان در سال 1401، با شمارگان 500 نسخه و 590 صفحه توسط بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان آذربایجان غربی منتشر شده است. مصاحبه و تدوین این کتاب را ژیلا مرادی، انجام داده و روی جلد آن، تصویرِ راوی در جزیره مجنون(1363) آمده که ماسک شیمیایی به گردن دارد. کتاب، با دستخط راوی آغاز شده و خاطرات او را از 1342 تا 1400 دربرمی‌گیرد. پس از مقدمه و پیشگفتار، 26 فصل به انضمام عکس، اسناد و فهرست اعلام آمده است.

معرفی آثار تاریخ شفاهی -1

صدای گذشته

کتاب صدای گذشته[1] یکی از کتاب‌های تاریخ شفاهی است که از این رشته دفاع کرده است. دونالد ریچی[2]؛ پژوهشگر حوزۀ تاریخ شفاهی، متنی را به مناسبت انتشارِ چهارمین ویراست این اثرِ پل تامپسون نوشته است که در ادامه آن را مطالعه می‌کنیم. انتشار ویراستِ چهارم کتاب «صدای گذشته» توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد در ۲۰۱۷، تقریباً 40 سال پس از انتشار نخستین ویراست و 17 سال پس از آخرین ویراست، نقطۀ عطفی در تاریخ شفاهی محسوب می‌شود.

زندگی و زمانۀ علی‌اکبر معین‌فر

«زندگی و زمانۀ علی‌اکبر معین‌فر» به قلم پرویز سعادتی و توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است. این کتاب، حاصلِ بیش از 110 ساعت گفت‌وگو با مرحوم علی‌اکبر معین‌فر است. او نخستین رئیس سازمان برنامه و بودجه و نیز نخستین وزیر نفت در دولت موقت انقلاب اسلامی است. مخاطب با خواندن این اثر می‌تواند حوادثی که در نیمه اول قرن گذشته ایران روی داده است مرور کند. راوی در یک خانواده مذهبی و سیاسی پرورش یافته و از نزدیک در بسیاری از تحولات سیاسی و اجتماعی تاریخ معاصر حضور داشته است.