فرمانده لشکر مهندسی رزمی 42 قدر

روایت محمدرضا عیدی عطارزاده

محیا حافظی

24 فروردین 1404

کتاب «تاریخ شفاهی دفاع مقدس: روایت محمدرضا عیدی عطارزاده» به قلم محمدرضا مشفقی خامنه و تدوین عباس عبدالملکی، توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در سال 1403منتشر شده است. 

محمدرضا عطارزاده اول آذر 1338 در دزفول متولد شد. پس از اخذ دیپلم در سال 1356، برای ادامه تحصیل در رشته راه و ساختمان به انستیتوی تکنولوژی اهواز رفت. با آغاز جنگ تحمیلی، به عنوان مسئول جهاد سازندگی اندیمشک، در جبهه شوش فعالیت‌های مهندسی انجام داد. پس از عملیات فتح‌المبین، عضو رسمی سپاه پاسداران شد. از جمله مسئولیت‌های راوی در جنگ، فرماندهی لشکر 42 مهندسی قدر بود و در عملیات‌های والفجر 8، کربلای 4 و 5 و خیبر حضور داشته است.

مهندسی رزمی، به مجموعه فعالیت‌های مهندسی که برای پشتیبانی از یگان‌های رزمی انجام می‌شود اشاره دارد. مهندسی رزمی شامل احداث خاکریز، جاده‌ها، پل‌ها و سایر استحکامات برای کمک به عملیات‌های رزمی است. در جنگ تحمیلی، مهندسی رزمی نقش مؤثری در عملیات‌های مختلف ایفا کرد. راوی به عنوان یکی از فرماندهان این حوزه، در ساخت و سازهای پل‌ها، بیمارستان‌ها و همچنین مهندسی منطقه عملیاتی، نقش داشت.

این کتاب شامل 15 گفت‌وگو در 7 بخش است که وقایع مختلف زندگی و فعالیت‌های راوی از کودکی تا پس از جنگ تحمیلی را پوشش می‌دهد. این بخش‌ها به مراحل مختلفِ حضور او در جبهه‌های جنگ، مسئولیت‌ها و تلاش‌های مهندسی رزمی و همچنین تجربیات مدیریتی او در دوران جنگ و پس از آن پرداخته است.

 شرح زندگی و فعالیت‌های راوی از دوران کودکی، مبارزات انقلاب اسلامی و دوران جنگ تحمیلی از جمله مطالب این کتاب است. همچنین به برخی از مسئولیت‌های پس از جنگ راوی از جمله فعالیت‌های آموزشی و مدیریتی در سپاه پاسداران و اقداماتش در دولت‌های نهم و دهم پرداخته شده است. در این میان، بخش‌هایی از کتاب نیز به اقدامات مهندسی رزمی وی در جنگ اختصاص دارد.

بخش اول کتاب با عنوان «تولد تا خدمت سربازی» شامل سه گفت‌وگو درباره پیشینه خانوادگی و فعالیت‌های انقلابی، فعالیت جهادی پس از پیروزی انقلاب و نیز فعالیت مهندسی راوی در جبهه شوش و خدمت سربازی است.

«حضور در واحد مهندسی رزمی سپاه تا شرکت در عملیات بدر» عنوانی است که به طور سهو یا به عمد هم برای بخش دوم کتاب انتخاب شده و هم بخش سوم. بخش دوم در قالب دو گفت‌وگو تنظیم شده که به فرماندهی گردان مهندسی رزمی و فعالیت در عملیات خیبر، مسئولیت در واحد مهندسی قرارگاه‌های نصرت، کربلا و فرماندهی لشکر 42 قدر می‌پردازد. بخش سوم هم شامل دو گفت‌وگو درباره آماده‌سازی منطقه عملیاتی والفجر 8 و مهندسی رزمی در این عملیات است.

مهندسی در عملیات کربلای 4 و حضور در منطقه سخت عملیاتی کربلای 5 موضوع گفت‌وگوهای بخش چهارم کتاب است. راوی در بخش پنجم کتاب هم به مهندسی رزمی در عملیات‌های غرب و شمال‌غرب، عملیات والفجر10، قطعنامه 598 و تبعات آن پرداخته است.

بخش ششم کتاب با عنوان «تجارب مدیریت جهادی در جنگ و پس از جنگ» شامل گفت‌وگوهایی با موضوع توسعه مهندسی رزمی با تجربه‌های کسب شده در دفاع مقدس و نیز تجربه ورود مهندسی سپاه به سازندگی کشور است.

در بخش هفتم کتاب به مسئولیت‌های راوی پس از دفاع مقدس پرداخته شده است. در گفت‌وگوی چهاردهم مسئولیت‌های پس از جنگ وی در مهندسی سپاه و در گفت‌وگوی پانزدهم مسئولیت‌های دولتی او پس از جنگ آمده است.

جلسات گفت‌وگوی این کتاب از اردیبهشت 1399 آغاز شده و تا اسفند همان سال ادامه یافت. تدوین کتاب به شکل پرسش و پاسخ است. گویاسازی مطالب دقیق و به صورت پانویس در متن اصلی آورده شده است. در خلال متن هم از تصاویر با کیفیت و بیشتر رنگی به همراه توضیحات زیرنویس استفاده شده است. اسناد و تصاویر نیز پایان‌بخش کتاب است.

خاطرات فرمانده لشکر مهندسی رزمی 42 قدر، در 384 صفحه با شمارگان 1000 نسخه منتشر و با قیمت 190000 تومان وارد بازار شده است.