تلفن علیه تاریخ!

آیا تاکنون فکر کرده اید که فن آوری جدید چه تأثیرات شگرف و غریبی در روابط انسانی ما انسان ها ایجاد کرده و می کند و گاه چه ضربه های جبران ناپذیری بر تاریخ و هویت تمدن انسانی وارد می آورد؟

درآمدی بر نقد تاریخی

مفهوم «نقد» یعنی بررسی و ارزیابی قدر و قیمت و یا ارزش چیزی و یا بررسی نقاط قوت و ضعف اثری، به منظور تعیین ماهیت و یا محدودیت های آن، یا تعیین میزان مطابقتش با معیارهای مقبول. «نقد تاریخی» در اشاره به فعالیت های علمی گفته می شود که از نظر مقیاس و هدف با هم فرق دارند. اما عنصر مشترک همه ی این فعالیت‌ها علاقه آنان به باز کشف کردن گذشته است.

نقد منبع در تاریخ: چیستی و چگونگی

در این مقاله پس از مختصر نگاهی به ماهیت پژوهش­های تاریخی و اهمیت و جایگاه مسأله در این دسته از پژوهش­ها (در راستای برداشت­های تداخلی حال و گذشته در تاریخ) به امر مهم نقد داده­های تاریخی پرداخته می­شود و جایگاه رویکرد انتقادی در بهره­گیری از داده­های تاریخی مورد ملاحظه قرار میگیرد.

تاریخ و دو دهه شبکه ی جهان پهنا

درگستره‌ی کنونی جهان وب و در دهه‌ی دوم موجودیت آن، باتوجه به دستاورد رضایتمندانه از دوران تاریخ دیجیتال، برای بررسی میزان بهره‌مندی مورخان از این رسانه‌ی نوظهور و این-که در دهه‌ی پیشِ رو چگونه بهتر می‌توانند از آن سود جویند، اکنون زمان مناسبی است. دور از اغراق می‌توان گفت حتی اغلب اندیشمندان بدبین به فناوری‌های جدید نیز، بیش از ده سال است که در کارهای خویش از این رسانه بهره می‌جویند.

تاریخ‌نگار سرزمین‌های از یاد رفته

سرگذشت فرهنگ و زبان مردم تاجیکستان، همچون سرگذشت سیاسی و اجتماعی‌شان، بسیار پرحاشیه و دردناک بوده است. همواره در معرض توفان‌های صعب و یورش‌های بی‌منطقِ فرهنگ‌های ضعیف‌تر وخشن‌تری که نمی‌توانستند بدویت خود را در رقابت با این زبان و فرهنگ کهنسال و غنی پنهان سازند و برتری را با شمشیر و شکنجه و عداوت جست­وجو می‌‌کردند.

اهمیت تاریخ شفاهی سبزوار در مطالعات تاریخی

تاریخ شفاهی مقدمه ای است بر اسناد مکتوب از آن جهت که جریانات سیاسی در برخی از موارد موجب می شوند تا بخشی از تاریخ در هاله ای از ابهام باشد و منابع مکتوب پاسخگوی نیاز پژوهشگران باشد.مقررات آرشیوی ازیک طرف و مصلحت اندیشی های سیاسی در برخی از موارد موجب می شود تا محققان به تاریخ شفاهی رویکرد داشته باشند .اهمیت تاریخ شفاهی و کارکردهای آن باعث شده تا درخارج از کشور دانشگاهها و مدارس پیشگام در تاریخ شفاهی باشند.تامل در این شیوه پژوهشی موجب می شود تا با بهره گیری از روایتهای جدید تحقیقات جامعی در زمینه تاریخ داشته باشیم .شهر سبزوار به جهت اهمیت تاریخی و نقش ارزنده ای که در منطقه دارد زمینه مناسبی برای تحقیقات تاریخ شفاهی است

آموزش تاریخ در ایران و نظام های آموزشی دیگر کشورها

جایگاه سنتی آموزش تاریخ در نظام آموزشی ایران، در مسیر انتقال به شیوه ی نوین و امروزی، دچار فراز و فرودهایی شده است. این انتقال گرچه در بسیاری از کشورها (به ویژه کشورهای جهان سوم ) هم کُند و فاقد چشم انداز است، اما مقایسه ی روش های آموزش تاریخ در نظام آموزشی ایران (آموزش و پرورش تا آموزش عالی ) بدون تردید به شاخص ها و عواملی وابسته است که این شاخص ها در هریک از کشورهای جهان متنوع و بعضاً متضاد است. در این نوشتار بر آنیم که تعدادی از این شیوه های آموزشی را با هم مقایسه کنیم.

تاریخ؛ آموزشی برای آموزگاران (بررسی تازه‌ترین دستاورد‌های آموزش تاریخ در دو کتاب)

فلسفه­ی آموزش تاریخ، اگرچه ظاهراً در حاشیه­ی موضوع اصلی و فرع بر محتوا و هدف است، در تعیین اهداف و تأمین برنامه‌های درسی نقشی محوری را برعهده دارد. شیوه­ی تنظیم مطالب، گزینش دروس، انتخاب روش تدریس و بازآموزيِ مدرّس درس تاریخ همگی بر شالوده­ی همین فلسفه استوارند. آیا فلسفه و هدف آموزش درس تاریخ، ایجاد و یا تقویت انگیزه‌های ملی است؟ آیا در این درس بر گرایشات مذهبی تأکید می‌شود؟

داستان و آموزش تاریخ

«هشتم ژوئن سال 793 در نظر راهبان مسیحی صومعه ی لیندیسفارن واقع در جزیره ی مقدس انگلستان، احتمالاً روزی بود مانند باقی روزها...» این جمله ی آغازین کتاب عصر وایکینگ ها، نوشته ی دیوید شفر و ترجمه ی آرش عزیزی است که از سوی انتشارات ققنوس در سال 1387 و در 134 صفحه منتشر شده است. از ابتدا، نثر روایی و قصه مانند کتاب، خواننده را به مطالعه ی ادامه ی آن ترغیب می کند.

آموزش تاریخ، آموزش زندگی است

به گمانم رسید که «آموزش تاریخ» را از تجارب زندگی معلمی خود آغاز کنم که تاکنون بیش از 50 سال بدان پرداخته ام. قریب مهرماه 1338 بود که پس از فراغت از دانشسرای عالی (1338 ـ 1335) به شهرستان شهرکرد رفتم که هنوز رابطه ی خود را با اصفهان قطع نکرده بود و اداره ی فرهنگ چهارمحال و بختیاری ضمیمه ی شهر بزرگ و تاریخی اصفهان بود. از نوادر اتفاقات، در دنیای کم تحرک آن روز، یکی هم این بود که به فاصله ی کمی، به اداره ی کل آموزش و پرورش چهارمحال و بختیاری مبدل شد.