موقعیت ممتاز مصاحبه‌های بلند تاریخ شفاهی و ساختارهای جایگزین
ترجمه: ناتالی حق‌وردیان، نرگس صالح‌نژاد
29 تیر 1395
نوزدهمین همایش بین‌المللی تاریخ شفاهی در هندوستان که از 27 ژوئن 2016 (7 تیر 1395) تا اول ژوئیه (11 تیر) در موسسه هنر، طراحی و فناوری سریشتی برگزار شد، عرصه‌ای برای اظهار نظر در رابطه با مباحث نوظهور کاربرد تاریخ شفاهی بود. موشومی بومیک[1] از تراولینگ آرکایو[2] تجربه خود را چنین بیان کرد: «این همایش راهی است برای درک بهتر کار من و این که چگونه کار من می‌تواند از یک نظام بزرگ‌تر باشد.»
در سومین روز از جلسات همزمان، صداهای به حاشیه رانده شده، سرگذشت مردمان خاموش، روایت‌ها و ضدروایت‌ها مطرح شدند. همچنین بخش‌های آرشیو تاریخ شفاهی به بحث و گفت‌وگودر مورد نقش آرشیو در جمع‌آوری، حفظ و نگهداری اطلاعات و چالش‌های هر کدام از این مقولات پرداختند.
مباحث در دیگر بخش‌ها شامل: مورخان تاریخ‌شفاهی جوامع بومی و تجربه آنها از استعمار؛ تاریخ شفاهی و سیاست هویت؛ جنسیت و تاریخ شفاهی؛ تاریخ‌های خانوادگی، روایت‌های تاریخ شفاهی شوروی و تجارب دوران پس از فروپاشی شوروی؛ جنسیت و هویت؛ روایت‌های شفاهی و مباحث خاطرات بودند. بخش‌هایی نیز به زبان اسپانیایی با عنوان سیاست، مقاومت و تاریخ شفاهی و بخشی دو زبانه (انگلیسی و اسپانیایی) با عنوان مکان، مهاجرت و محیط زیست از طریق به کارگیری تاریخ شفاهی برگزار شدند. افرادی از کشورهای مختلف در این همایش شرکت نموده و نحوه فعالیت و تحقیقات خود در تاریخ شفاهی را به اشتراک گذاشتند. مقالاتی از کشورهای استونی، آیسلند، نیجریه، ایران، کانادا، آرژانتین، بلژیک، فنلاند، استرالیا، برزیل، کامرون، پاکستان و چین ارائه شدند. شرکت‌کنندگان از هند به بحث و بررسی صداهای به حاشیه رانده شده از چشم‌انداز جنسیت، تاریخ فرودستان و روایت‌ها و ضدروایت‌ها پرداختند که با بیان چنین تجربیاتی شکل می‌گیرند.
دو بخش موضوعی نیز برگزار شد. اولین بخش با موضوعات «شفاهیت در جایگاه منبعی برای هویت جمعی، خاطرات و گفتمان انتقادی» بود که به بررسی عملکرد شفاهی پرداخته و بر عروسک‌گردانی اشاره داشت و این که چگونه عروسک‌گردانی موقعیتی برای همگرایی و اظهار وجود صداهای مخالف است. بخش موضوعی دوم به بحث و بررسی فرصت‌هایی پرداخت که تاریخ شفاهی برای ضبط و درک بهتر دستاوردهای علوم اخیر و نحوه بهره‌گیری از این دستاوردهای عملی برای پیشرفت به وجود می‌آورد.
دو فیلم هم نمایش داده شد: «مورخ علم خود»[3] (هند) ساخته سواتی داندکار[4] و «رابطه»[5] ساخته کی پی جایاسانکار[6] و آنجالی مونتیرو (هند). نمایشگاه‌ها شامل «تصور – خاطره – صدا: تاریخ شفاهی و مجموعه عکس سومیترا ماناندار[7]» با سرپرستی ایندیرا چادهوری[8] (هند) و نایانتارا گورونگ کاکشاپاتی[9] (نپال) و «نقشه‌برداری از خاطرات: پروژه استوری اسکیپ بانگلور[10]» ساخته ایندیرا بارادواج[11]، آوهی منون[12] و آرچیت گوها[13] بودند.
در سومین روز نوزدهمین همایش بین‌المللی تاریخ شفاهی در هندوستان، دومین بخش عمومی با عنوان «تغییر نگرش: تاریخ شفاهی و خاطرات بحران» در مرکز ملی علوم بیولوژیک[14] با ریاست دونالد ریچی[15] (از ایالات متحده) برگزار شد. دکتر ریچی همایش بین‌المللی تاریخ شفاهی سال 2016 را «خاطره‌انگیز» برشمرد. او همچنین با تأکید بر این که چگونه تاریخ‌‌ها و تصورات از مصائب طبیعی باعث شکل‌گیری روایت‌های جمعی و ضدروایت‌ها می‌شوند، بستر لازم را برای بحث و گفت‌وگو در این بخش به وجود آورد. راما لاکشمی[16] از پروژه «موزه یادمان بوپال»، نکته جالبی درباره این مطرح کرد که چگونه نجات‌یافتگان یک فاجعه تحت فشار قرار می‌گیرند تا روایتی منطبق با روایت «الگوی ملی» ارائه کنند. او تأکید نمود که در حال حاضر، الگوی ملی هند، به عنوان کشوری که در جهت رشد اقتصادی تلاش می‌کند، برای شکل‌گیری ضدروایت‌ها فضا ایجاد می‌کند، زیرا بازماندگان سانحه مرگبار گاز بوپال ایده کلی این رشد اقتصادی را مختل می‌سازد. راما لاکشمی در سخنان خود به موزه یادمان بوپال به عنوان موزه‌ای برای منافع ملی اشاره کرد که اساساً بر تاریخ شفاهی استوار است. مارک کیو[17] در مورد «ارواح کاترینا[18]» سخن گفت و چشم‌اندازی از سیاست اقتصادی گردشگری برای بازسازی نیواورلئان[19] پس از توفان کاترینا[20] ارائه نمود. تومایس دوی[21] به بیان حادثه آتش‌سوزی مورول[22] در استرالیا در سال 2014 پرداخت. سخنرانی وی بر بحران‌های زیست محیطی اجتماعی تمرکز داشت که فرصت‌هایی برای تولید دانش جدید در مورد تغییر اقلیم با استفاده از تاریخ شفاهی هستند.
نوزدهمین همایش بین‌المللی تاریخ شفاهی در هندوستان، سپس از مرکز ملی علوم بیولوژیک به سراغ مرکز رویال ارکید، بنگلور[23] رفت که در آن موشومی بومیک[24]، خواننده، نویسنده و فردی که در جمع‌آوری آهنگ و صداها فعالیت دارد، برنامه اجرا کرده و سخنرانی داشت. پس از مباحث بخش عمومی در مرکز ملی علوم بیولوژیک، صدای موشومی جو مراسم عصر را تغییر داد. زیرا احساس تعلق و بودن در خانه را منعکس کرد. موشومی سوالاتی را مطرح کرد: وطن کجاست؟ وطن چیست؟ چه فضایی را می‌توان وطن خواند؟ چگونه به داستان مرزها گوش می‌کنیم؟ چگونه به داستان حصارها گوش می‌کنیم؟ (منبع: ایندین اکسپرس)
تنوع تجارب تاریخ شفاهی پسااستعماری
در آخرین روز نوزدهمین همایش بین‌المللی تاریخ شفاهی در هندوستان، بخش‌ها شامل ارایه مقالاتی در نظریه و اجرای تاریخ شفاهی بودند. ایجاد و نگهداری سیستم‌های دانش از طریق شفاهیت و ماهیت شکننده شواهد شفاهی هم مورد بحث قرار گرفتند و شرکت‌کنندگانی از اسپانیا، آرژانتین، مکزیک، ایران، و هند آخرین آثار منتشر شده خود را معرفی کردند.
دغدغه‌های «معرفت‌شناسی» و نگاه «غیر متعارف» به دیدگاه پسااستعماری نسبت به تاریخ شفاهی هم بحث‌هایی را به خود اختصاص دادند. دکتر هدر گوودال[25] هنگام بحث در مورد ایده‌های عزاداری و جابه‌جایی و این که چگونه تاریخ شفاهی می‌تواند روشنگر چنین شرایطی باشد گفت: «این بسیار مهم است که این همایش در هند برگزار شده است. هند با حکومت استعماری و امواج پرشمار تهاجم‌ها و جابه‌جایی‌ها مبارزه کرده است.»
در این روز همایش اشکال متنوعی از اجرای تاریخ شفاهی همراه با بخش‌های بحث درباره تاریخ شفاهی در موزه نمایش داده شدند؛ از جمله مخالفت و سیاست‌های به حاشیه‌راندن از طریق تاریخ شفاهی، تاریخ شفاهی در کلاس درس و فراتر ازآن، تاریخ شفاهی و نقش آن در ایجاد معنا در فرهنگ محلی و جامعه. بخش دوزبانه سخنرانان اسپانیایی و انگلیسی زبان هم به تاریخ شفاهی، جامعه و ایدئولوژی اختصاص یافته بود. موضوع بخش نهایی در مورد اشکال و چگونگی انجام مصاحبه تاریخ شفاهی در دنیای دیجیتال بود و ساختارهای دیجیتال تاریخ شفاهی به موضوع بسیار بحث‌برانگیزی تبدیل شدند. این بخش موقعیت «ممتاز» مصاحبه‌های بلند تاریخ شفاهی را مورد بررسی قرار داد و ساختارهای جایگزین به صورت مصاحبه‌های کوتاه تاریخ شفاهی را پیشنهاد داد که با ظهور ساختارهای جدید نظیر اپ‌های رسانه‌های اجتماعی میسر شده است. دکتر مایکل فریش[26] در این باره گفت: «زمینه همکاری مورخ تاریخ شفاهی و شرکت‌های ارایه دهنده اپ مثل پیک‌استوری[27] فراهم است. اما سؤال این است: آیا تاریخ شفاهی چنین جایگزین‌هایی را می‌پذیرد؟»
انجمن تاریخ شفاهی هند[28] در طول این روز یک جلسه عمومی برگزار کرد. دستور کار انتخاب عوامل جدید (انجمن) بود. در این جلسه همچنین در مورد برخی تغییرات اساسنامه انجمن تاریخ شفاهی هند بحث شد که درباره فرم‌های رأی‌گیری و تصویب دستورالعمل‌های استاندارد برای اصول اخلاقی تاریخ شفاهی در هند بود. اعضای حاضر در جلسه همچنین از ایده راه‌اندازی یک خبرنامه به‌عنوان محلی برای معرفی تحقیقات و طرح‌های جدید در حوزه تاریخ شفاهی در هند استقبال کردند. جلسه با انتخاب دکترمیتا دکا[29] به عنوان رئیس، وروندا پتر[30] و تپاسیا تاپا[31] به عنوان نایب رئیسان، آویه منون[32] به عنوان حسابدار و رینا لایشرم[33] به عنوان منشی به پایان رسید. در رای‌گیری ماه‌های آینده سمت دستیار مشترک نیز از طریق رای‌گیری معین خواهد شد. دکتر ایندیرا چادوری نیز همچنان به همکاری و راهنمایی‌های خود ادامه خواهد داد.
در سومین بخش عمومی در گالری ملی هنر مدرن، بنگلور[34]، در مورد امکان انجام تاریخ شفاهی پسااستعماری بحث شد. عنوان این بخش «تاریخ‌های شفاهی پسااستعماری» بود. ریاست بخش را پیگ ریبمون[35] از دانشگاه بریتیش کلمبیا کانادا[36] بر عهده داشت. او از تنوع تجارب تاریخ شفاهی پسااستعماری سخن گفت و همچنین موقعیت‌هایی که دانشمندان در آن صحبت می‌کنند و زمینه‌های خاص گفت‌وگوی آنها با یکدیگر را خاطرنشان کرد. همچنین عملکردهای پسااستعماری به‌عنوان یک «فضای رقابتی» بررسی شد. اولین سخنران، شان فیلد[37] (از آفریقای جنوبی) این سؤال را مطرح کرد که چه زمانی تاریخ شفاهی پسااستعماری واقعاً پسااستعماری است؟ به گفته او، این دغدغه‌های معرفت‌شناسی درک صداها و سرگذشت‌ها را محدود می‌کند. او همچنین این مسئله را مطرح کرد که آیا تولید تاریخ شفاهی پسااستعماری ممکن است؟ فیلد به نکاتی چون مورخ شفاهی که «پذیرفته نشده» و نگاه «غیرمتعارف» در پرسش‌های پسااستعماری پرداخت و سپس این سوالات پژوهشی را با پرداختن به موج ۱۹۴۴ پناهندگانی که به آفریقای جنوبی مهاجرت کردند، به صورت عینی توضیح داد. او همچنین درباره تحمیل ایدئولوژی ناسیونالیستی به خاطرات پناهندگان هشدار داد. او در نهایت چنین نتیجه گرفت که: «انعطاف‌پذیری ذاتی نیست، بلکه از طریق کار کردن و تمرین به دست می‌آید.» هدر گوودال هم به فرآیند سوگواری مهاجران پرداخت. او روی هزاره‌های مهاجر از ناحیه هزاره‌جات افغانستان تمرکز کرد که در حال حاضر در منطقه‌ای در اطراف رودخانه جورج[38] در استرالیا ساکن هستند. او تصریح کرد که آنچه در میان این جامعه بسیار قوی است خاطرات از دست رفته‌هاست و نه خاطرات مهاجرت. گوودال توضیح داد: «یک مکان متشکل از مکان‌های دیگر بسیاری است»، و بر نیاز به پذیرفتن تنوع فرهنگی قومی تاکید کرد. مقاله پرامود سریوستاوا[39] هم شرح مفصلی از روایت‌های خاطرات زندان در جزایر آندمان و نیکوبار[40] از دریچه استعمارگری و عدالت کیفری بود.
بخش معرفی کتاب نیز در نیمه دوم برنامه‌های عصر آخرین روز همایش برگزار شد. شرکت‌کنندگانی از اسپانیا، آرژانتین، مکزیک، ایران و هند آخرین کتاب‌های منتشر شده خود را معرفی کردند. این مراسم کوتاه را هنرمند هندی وکارگردان مجموعه مستند کبیر[41]، شبنم ویرمانی[42]، اجرا کرد. او همچنین بر بحران تصممیم‌گیری بین نوشتن و گفتن و سیال بودن ترانه‌ها تاکید کرد و از نقش باو[43] یا احساس در خلق دانش صحبت کرد. روز چهارم نوزدهمین همایش بین‌المللی تاریخ شفاهی در هندوستان با تعمق درباره چند ترانه و صورت‌های چندگانه آنها و نیایش پایان یافت. (منبع: ایندین اکسپرس)
برپایی نوزدهمین همایش بین‌المللی تاریخ شفاهی در هندوستان – بخش نخست
[1] Moushumi Bhowmick
[2] Travelling Archive
[3] A Historian of his Own Science
[4] Swati Dandekar
[5] The Bond
[6] KP Jayasankar
[7] Sumitra Manandhar
[8] Indira Chowdhury
[9] Nayantara Gurung Kakshapati
[10] Mapping Memory: The Bangalore Storyscapes Project
[11] Indira Bharadwaj
[12] Avehi Menon
[13] Archit Guha
[14] National Centre for Biological Sciences (NCBS)
[15] Dr Ritchie described
[16] Rama Lakshmi
[17] Mark Cave
[18] Ghosts of Katrina
[19] New Orleans
[20] Hurricane Katrina
[21] Thomas Doig’
[22] Morwell
[23] Royal Orchid Convention Centre, Bengaluru
[24] Moushumi Bhowmick,
[25] Heather Goodall
[26] Dr Michael Frisch
[27] PixStori
[28] The Oral History Association of India (OHAI)
[29] Dr. Meeta Deka
[30] Vrunda Pathare
[31] Tapasya Thapa
[32] Avehi Menon
[33] Reena Laishram
[34] National Gallery of Modern Art (NGMA), Bengaluru
[35] Paige Raibmon
[36] University of British Columbia, Canada
[37] Sean Field
[38] Georges River
[39] Pramod Srivastava
[40] Andaman and Nicobar islands
[41] Kabir Project
[42] Shabnam Virmani
[43] bhaav
تعداد بازدید: 7448
http://oral-history.ir/?page=post&id=6467