گزارش بازتاب نشست خبری رونمایی از نشریه الکترونیکی تاریخ شفاهی

نشست خبری رونمایی از نخستین شماره نشریه الکترونیکی تاریخ شفاهی که یکشنبه 16آبان 1388 در حوزه هنری برگزار شد، با حضور مرتضی سرهنگی مدیر مرکز مطالعات فرهنگ و ادبیات پایداری، حجت‌الاسلام سعید فخرزاده مسئول دفتر تاریخ شفاهی و محسن کاظمی دبیر سایت تاریخ شفاهی حوزه هنری برگزار شد، بازتاب هایی را در رسانه ها ایجاد کرد بخشی از این بازتاب ها را مرور می کنیم:
خبرگزاری کتاب:
مرتضی سرهنگی: انتشار هفته‌نامه الکترونیکی تاریخ شفاهی به زبان‌های انگلیسی و عربی، فرصتی برای برقراری ارتباط گسترده با دنیای بیرون را فراهم آورده است و امیدواریم این مجله چراغ کوچکی باشد برای کسانی که قصد دارند در این مسیر قرار گیرند.
محسن کاظمی: تاریخ شفاهی، تاریخ نزدیک است و این برهه زمانی را در کشور ما انقلاب و دفاع مقدس شامل می‌شوند. اصلی‌ترین فعالیت این مجله توجه به این 2 پدیده خواهد بود.
پایگاه خبری حوزه هنری:
حجت‌الاسلام فخرزاده: وقتی به تاریخ نگاه می‌کنیم آنچه به ذهن ما متبادر می‌شود نشان می‌دهد حتی در مجامع علمی نیز منابع مکتوب را سند و شالوده محسوب می‌کنند اما امروزه در سطح جهان توجه به تاریخ شفاهی زیاد شده و جوامعه پیشرفته اهمیت بسیار زیادی را برای تاریخ شفاهی قائل هستند.
باشگاه خبرنگاران:
مدیر مرکز مطالعات تحقیقات پایداری: مجله الکترونیکی تاریخ شفاهی نسخه انگلیسی را نیز در خود دارد تا علاوه بر داخل کشور با افراد خارج از کشور نیز ارتباط برقرار کنند.
حجت الاسلام فخر زاده: حدود 800 مصاحبه را در 6 هزار ساعت انجام دادیم و تاکنون بیش از چهل کتاب تدوین و منتشر شده است و حدود 15 کتاب نیز مراحل فنی خود را پشت سر می گذارد.
خبرگزاری فارس:
سرهنگی: خاطرات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس را نمی‌توان به حال خود رها کرد
مدیر مرکز تحقیقات و مطالعات فرهنگ و ادب پایداری: حافظه انسان همانند یک جاده لغزنده برای خاطرات است، نمی‌توان خاطرات را در این مسیر به حال خود رها کرد، به خصوص خاطراتی که مربوط به 2 تحول بزرگ با نام انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است.
کاظمی: تاریخ شفاهی، تاریخ طبقات ساکت جامعه است. با افتتاح سایت دسترسی علمی و آسان را برای تمامی مخاطبان فراهم می‌کنیم، هدف غایی این سایت آن است که تاریخ شفاهی همگانی شود، چرا که این تاریخ، تاریخ طبقات ساکت جامعه است و این سایت اسباب و لوازمی است تا بتوان این جریان همگانی شدن را پیش بریم.
روزنامه جهان اقتصاد:
به گفته مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادبیات پایداری حوزه هنری، خاطرات را نمی‌توان به حال خود رها کرد، خصوصا خاطراتی که به جنگ و انقلاب مرتبط می‌شود.‏
مرتضی سرهنگی روز گذشته در مراسم رونمایی از نخستین شماره مجله الکترونیکی تاریخ شفاهی ایران، با بیان این مطلب افزود: نگارش تاریخ شفاهی در همه‌ی کشورهایی که جنگ یا انقلاب را تجربه کرده‌اند، دیده می‌شود. به عنوان مثال کشور بوسنی سه سال جنگ کرد و اکنون انجمن حفظ دستاوردهای جنگ بوسنی را دارد. همچنین بعد از جنگ جهانی دوم، ثبت تاریخ شفاهی از آمریکا شروع شد و آثار زیادی در این زمینه نوشتند. ‏
به اعتقاد وی، این خاطرات مانند استخوان‌بندی بدن انسان است، اگر از شاهدان عینی، شرح وقایع و حوادث را نداشته باشیم، درواقع آن استخوان‌بندی را نخواهیم داشت و در این صورت این وقایع مانند خمیری فرو می‌ریزند. ‏
سرهنگی: هفته‌نامه‌ی الکترونیک تاریخ شفاهی برای ما یک انتخاب است و انتخاب دو زبان عربی و انگلیسی انتخاب دیگری است که ارتباط ما را با دنیای بیرون گسترده‌تر می‌کند تا این هفته‌نامه در برابر تصویر سیاهی که از ایران در دنیا ساخته شده است، برای کسانی که می‌خواهند جلو پای‌شان را بهتر ببینند، چراغ کوچکی باشد. ‏
او اظهار کرد: مهم نیست ما چه چیزی یاد گرفتیم؛ مهم این است که چه چیزی یاد می‌گیریم؛ مجله الکترونیکی یکی از روزنامه‌هایی است که ما می‌توانیم آن‌چه را یاد گرفته‌ایم، از طریق آن به دیگران انتقال دهیم. ‏
حجت‌الاسلام سعید فخرزاده، مسؤول دفتر تاریخ شفاهی : در حال حاضر وقتی ما به تاریخ نگاه می‌کنیم، آن‌چه به ذهن می‌آید، اسناد و منابع مکتوب است که البته به عنوان منابع اصلی تکوین تاریخ قلمداد می‌شود. ‏
او خاطرنشان کرد: در ابتدا تاریخ شفاهی به حوزه‌ی دفاع مقدس می‌پرداخت؛ اما کم کم ضرورت پرداختن به موضوع انقلاب نیز احساس شد؛ چرا که این دو مانند تنه و شاخ و برگ یک درخت تناور رابطه‌ی تنگاتنگی با هم دارند. ‏
محسن کاظمی، دبیر سایت تاریخ شفاهی: بنا داریم از دی‌ماه یا بهمن سال جاری زبان عربی سایت را نیز فعال کنیم، اکنون در حال تأمین برنامه هستیم و وقتی به حد نصاب متعارفی برسیم، زبان عربی هم در سایت و هم در هفته‌نامه راه‌اندازی خواهد شد. ‏کاظمی اظهار کرد: تاریخ شفاهی، علیه فراموشی؛ چراکه ما از ذهن آدم‌ها و خاطرات آنها استفاده می‌کنیم.
خبرگزاری مهر:
تصویر سیاه دنیای غرب را به انقلاب و جنگ تغییر می‌دهیم
مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات ادبیات پایدار حوزه هنری: ‌باید با استفاده از ابزارهای مختلف از جمله ادبیات، تصویر سیاه دنیای غرب را به انقلاب و جنگ تغییر دهیم.
هم اکنون خاطرات مربوط به دو تحول بزرگ ایران که انقلاب و جنگ است با تکیه به دو دهه تجربه در حال جمع‌آوری است.
وی اظهار کرد:‌ نگارش تاریخ شفاهی یا خاطرات در همه کشورهایی که انقلاب و جنگ داشتند، مرسوم بوده و در کشور ما هم باید اجرایی شود.
فخرزاده: تسخیر لانه جاسوسی با روایت شاهدان عینی کتاب می شود
فخرزاده با تاکید بر این که تاکنون مطالب فرد محور بود، افزود: هم اکنون در حال جمع آوری منابع بیشتر هستیم تا  کتابها را از فرد محور بودن و ذکر خاطرات به تحلیل عینی نزدیک کنیم.
وی با اشاره به کتاب "جنبش دانشجویی دانشگاه تبریز" تصریح کرد:‌ تمام  اطلاعات این واقعه در یک کتاب طراحی و نگارش شد.
مسئول دفتر تاریخ شفاهی از نگارش چندین جلد کتاب تحت عنوان "نوفل لوشاتو" خبر داد:‌ با سه سال تحقیق در این مورد منابع خوبی جمع آوری شده و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.
وی، زندان پهلوی را یکی دیگر از موضوعات مورد تحقیق این دفتر عنوان کرد و گفت:‌ جلد اول این خاطرات با عنوان "خاطرات زندان" به چاپ رسیده است و ادامه آن هم در حال بررسی است.
فخرزاده تاکید کرد:‌کتاب فرهنگنامه ای از زندان های پهلوی هم در حال شکل گیری است و جلد اول آن تا پایان سال جاری به اتمام می رسد.
به گفته وی، کتاب هایی نیز در باره دهه اول انقلاب و ترور شاه  در حال شکل گیری است و  امید می‌رود که به سرانجام های خوبی هم برسد.
کاظمی: کرسی ایران را از گروه های مخالف در انجمن تاریخ شفاهی پی می گیریم
دبیر سایت تاریخ شفاهی:‌ کرسی ایران را از گروه های مخالف که تاکنون توانسته بودند در انجمن بین المللی تاریخ شفاهی رخنه کنند،‌ بازپس می گیریم.
محسن کاظمی با اشاره به این که انجمن بین المللی تاریخ شفاهی از سال 1972 شکل گرفته، افزود: به دلیل عدم ارتباط ایران با این انجمن، گروه های مخالف توانستند جایگاه ایران را اشغال و از این بستر به نحو مناسبی استفاده کنند.
وی اظهار کرد: با حضور مرتضی سرهنگی در این حوزه توانستیم ارتباط عمیقی برقرار کنیم و به زودی نماینده رسمی ایران در این بخش معرفی می شود.
خبرگزاری ایسکانیوز:
انقلاب اسلامی جریانی خودجوش بوده است
«حجت‌الاسلام سعید فخرزاده»: انقلاب اسلامی جریانی خودجوش بوده و باید آنچه مبارزین در خاطر دارند را حفظ کنیم تا بتوانیم انعکاسی از این پدیده در تاریخ شفاهی داشته باشیم.
تاریخ شفاهی ما در طلایی‌ترین دوران خود به‌سر می‌برد
مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری: در حال حاضر در طلایی‌ترین دوران تاریخ شفاهی خود به ‌سر می‌بریم چرا که هم فعالان عرصه انقلاب اسلامی و هم فعالان عرصه جنگ تحمیلی حضور دارند و می‌توانیم تاریخ شفاهی آن دوران را جمع‌آوری و حفظ کنیم.
خبرگزاری شبستان:
مجله الکترونیکی تاریخ شفاهی حوزه هنری صبح امروز رونمایی شد
محسن کاظمی: برخلاف گذشته که می‌گویند تاریخ را پادشاهان می‌نوشتند تاریخ شفاهی را طبقه ساکت جامعه می‌نویسند.
کاظمی افزود: عصر حاضر به عقیده بسیاری، عصر اطلاعات است اما می‌خواهم بگویم عصر حاضر عصر انفجار اطلاعات است و آن‌قدر ذهن‌های ما را معطوف این اطلاعات قرار می‌دهند که از جهات اصلی خود خارج می‌شود و به جهات فرعی هدایت شود.
دبیر مجله الکترونیکی تاریخ شفاهی تصریح کرد: در حوزه تاریخ شفاهی انقلاب و دفاع مقدس تاکنون کتاب‌های ارزشمندی منتشر شده است اما چون ویترین مناسبی برای ارایه این آثار به مخاطبان نداشتیم اما این مجله الکترونیکی می‌تواند به عنوان یک ویترین خوب برای معرفی آنها به مخاطبان محسوب شود.
روزنامه رسالت:
با حضور خبرنگاران، نخستین شماره‌ مجله‌ الکترونیکی تاریخ شفاهی رونمایی شد.
مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ ادبیات پایداری حوزه هنری با بیان اینکه امروز در طلایی‌ترین دوران تاریخ شفاهی انقلاب قرار داریم، گفت: چنانچه قبلا نیز گفته بودم، شاید در خوشبینانه‌ترین شرایط، ما برای جمع‌آوری خاطرات شفاهی جنگ و انقلاب
10 سال فرصت داشته باشیم که این زمان در تاریخ‌نگاری یعنی دو هفته که بسیار کم است. محسن کاظمی - دبیر سایت تاریخ شفاهی نیز گفت: تاریخ شفاهی بر بستر خاطره شکل گرفته است.وی با ارائه توضیحاتی درباره‌ سایت و هفته‌نامه تاریخ شفاهی گفت: سایت تاریخ شفاهی ایران از بهمن 1386 و در آستانه‌ برگزاری چهارمین نشست تخصصی تاریخ شفاهی به شکل آزمایشی و سپس از بهمن 1387 به طور رسمی کار خود را آغاز کرد.
پایگاه خبری هنر:
سرهنگی: تنها دو دهه برای ثبت تاریخ شفاهی انقلاب و جنگ فرصت داریم
مرکز مطالعات فرهنگ و ادب پایداری با توجه به خاصیت حافظه بشری در نگهداری وقایع، به منظور حفظ تاریخ شفاهی مجله الکترونیکی تاریخ شفاهی را راه‌اندازی کرد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا):
تاریخ شفاهی روایت طبقات ساکت جامعه است
دبیر سایت تاریخ شفاهی: اهمیت تاریخ شفاهی در این است که از دیدگاه طبقات خاموش و ساکت جامعه برای ثبت در تاریخ نوشته می شود. 
توجه دنیا به تاریخ شفاهی از باب تاریخ معاصر است که برای بیان آن از حافظه افراد استفاده می شود.
به گفته این مقام مسئول، در بخش تاریخ شفاهی مربوط به هنر مقاومت(جنگ تحمیلی) در قیاس با دوران انقلاب اسلامی موفق تر عمل شده و علت آن، نزدیکی دوران جنگ به دوران معاصر و پررنگ بودن خاطرات آن روزهاست.
پایگاه فرهنگ و ادب فارسی لوح:
معرفی جدیدترین فعالیت‌های دفتر تاریخ شفاهی
مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری:  مجله الکترونیک تاریخ شفاهی زبان‌های انگلیسی و فارسی را نیز در خود دارد تا بتواند علاوه بر ارتباطات داخلی با دنیای بیرون از کشور نیز ارتباط گرفته وجهه سیاسی ایران را که بسیاری سعی در کدر نشان دادن آن دارند را روشن کند، امیدوارم این سایت و مجله تاریخ شفاهی بتواند چراغی را روشن کند برای کسانی دوست دارند جلوی پای خود بهتر ببینند و حقایق را درک کنند.
حجت‌الاسلام فخرزاده: منابع شفاهی می‌توانند سیر تحولات یک جامعه را نسان دهند و به همین علت اصولا در کشورهای پیشرفته اهمیت فراوانی به این موضوع داده‌شد و حتی در سطح دانشگاهی نیز به آن پرداخته می‌شود.
کاظمی نیز به بررسی روند تاریخ شفاهی و رشد آن پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخت و ضمن بیان اهمیت این موضوع گفت: تاریخ شفاهی بر بستر خاطره شکل گرفته و دنیا قابلیت این را دارد  که از تمامی موضوعات کوچک نیز فرهنگ سازی کند.
وی اظهار کرد: تاریخ شفاهی به میان مردم عادی نیز می‌آید و تنها از سرا رده بالا کنکاش و پرسشگری نمی‌کند، به همین علت آنرا تاریخ طبقات ساکت جامعه جامعه نامیدم، قشری در این تاریخ سخن می‌گویند که همیشه در سکوت بوده‌اند و دیده‌هایشان جایی نقل نشده‌است.
در ایران موضوع تاریخ شفاهی تنها از سوی موسسات پژوهشی پیگیری می‌شود  و جامعه دانشگاهی روی خوشی به آن نشان نمی‌دهد، در حالی که در سطح جهان مراکز آکادمیک اهمیت و توجه خاصی را برای این موضوع قائل هستند.
روزنامه اطلاعات:
مرتضی سرهنگی مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادبیات پایداری گفت: با رویکرد دو دهه تجربه فعالیت این مرکز در زمینه فرهنگ و ادبیات پایداری، مجله الکترونیکی «تاریخ شفاهی» برای همین منظور راه‌اندازی شده است.
وی با بیان اینکه هفته‌نامه الکترونیکی تاریخ شفاهی برای گردآوری خاطرات فعالان دوره انقلاب و دفاع مقدس است، تصریح کرد: انتخاب دو زبان انگلیسی و عربی برای این مجله علاوه بر زبان فارسی، انتخابی است که ارتباط ما را با دنیای خارج از کشور گسترده‌تر می‌کند. این مجله الکترونیکی، یکی از روزنه‌هایی است که آنچه را طی دو دهه فعالیت یاد گرفته‌ایم به دیگران انتقال دهیم.
حجت‌الاسلام سعید فخرزاده، مسئول دفتر تاریخ شفاهی نیز در این نشست گفت: منابع مکتوب و اسناد و مدارک منابع اصلی برای تاریخ‌نگاری محسوب می‌شوند و منابع شفاهی همیشه دستمایه‌های حاشیه‌ای برای تدوین تاریخ تلقی می‌شدند اما در انقلاب اسلامی ایران که در اثر حرکتی مردمی به وجود آمد هیچ سازمان و نهادی در کنار انقلاب وجود نداشت تا وقایع آن را ثبت کند، پس تنها منبعی که برای ثبت انقلاب باقی مانده است همان منابع شفاهی است که از طریق راه‌اندازی مجله الکترونیکی تاریخ شفاهی گردآوری و عرضه شد.
پارس توریسم:
حجت الاسلام سعید فخرزاده: نخستین مجله الکترونیکی تاریخ شفاهی مر جع بسیار خوبی برای سینما گران است. بسیاری از سینماگران وفیلمسازان ومستند سازان برای آثار خود به ما مراجعه کرده اند و براساس نیازهای آنان اطلاعات ومنابع در اختیار آنها قرار داده ایم .
جوان آنلاین:
مرتضی سرهنگی مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادبیات پایداری در خصوص راه‌اندازی این مجله گفت: حافظه‌ انسان یک جاده ‌لغزنده برای خاطرات است و نمی‌شود این جاده را به حال خود رها کرد، به‌خصوص خاطراتی که به دو تحول بزرگ جنگ و انقلاب مربوط است.
سوره مهر:
سرهنگی: نگارش تاریخ شفاهی در همه‌ی کشورهایی که جنگ یا انقلاب را تجربه کرده‌اند، دیده می‌شود. به عنوان مثال کشور بوسنی سه سال جنگ کرد و اکنون انجمن حفظ دستاوردهای جنگ بوسنی را دارد. همچنین بعد از جنگ جهانی دوم، ثبت تاریخ شفاهی از آمریکا شروع شد و آثار زیادی در این زمینه نوشتند.
کاظمی: تاریخ شفاهی بر بستر خاطره شکل گرفته است. در شرایط کنونی، مراکز جهانی قدرت آگاهانه به بمباران اطلاعاتی افکار و اذهان عمومی می‌پردازند تا به وسیله‌ی آن به مقاصد و نیات خود برسند. در این میان داده‌های درست و غلط آوارشده در دید عموم، ممکن است کانون توجهات را از جهات اصلی وقایع دور و به سویه‌های فرعی معطوف کند؛ بنابراین ما در صددیم که در این میان فقط تماشاچی نباشیم و تخریب‌های اطلاعاتی و فریب اذهان عمومی را به حداقل برسانیم.
مشرق:
هفته‌نامه الکترونیکی «تاریخ شفاهی»که به گفته محسن کاظمی، سردبیر این نشریه قرار بود از هفته اول آبان‌ماه در سایت تاریخ شفاهی ایران منتشر شود، با یک هفته تاخیر و از هفته جاری انتشار می‌یابد.
خبرآنلاین:
سرهنگی: هفته‌نامه‌ الکترونیک تاریخ شفاهی برای ما یک انتخاب است و انتخاب دو زبان عربی و انگلیسی انتخاب دیگری است که ارتباط ما را با دنیای بیرون گسترده‌تر می‌کند تا این هفته‌نامه در برابر تصویر سیاهی که از ایران در دنیا ساخته شده است، برای کسانی که می‌خواهند جلو پای‌شان را بهتر ببینند، چراغ کوچکی باشد.او اظهار کرد: مهم نیست ما چه چیزی یاد گرفتیم؛ مهم این است که چه چیزی یاد می‌گیریم؛ مجله الکترونیکی یکی از روزنامه‌هایی است که ما می‌توانیم آن‌چه را یاد گرفته‌ایم، از طریق آن به دیگران انتقال دهیم.
حجت‌الاسلام سعید فخر زاده: در بررسی تاریخ، منابع اصلی، منابع مکتوب هستند اما منابع شفاهی نیز به عنوان تکمیل‌کننده بسیار مهم هستند. امروزه در جوامع پیشرفته تاریخ شفاهی مورد توجه زیادی قرار گرفته است و به آن اهتمام ویژه‌ای می‌شود. انقلاب اسلامی یک اتفاق مردمی و خود جوش بود و نهاد خاصی برای ثبت وقایع آن حضور نداشت که این موضوع اهمیت منابع شفاهی را افزایش می‌دهد. بخش تاریخ شفاهی انقلاب در حوزه هنری از سال ‪ ۷۲‬آغاز به کار کرد. تا به حال این نهاد ۸۰۰‬مصاحبه یعنی حدود شش هزار ساعت گفت و گو را انجام داده است. حجت‌الاسلام فخرزاده، هدف از راه اندازی سایت ادبیات شفاهی را بسترسازی برای شناخت عمومی درباره تاریخ معاصر عنوان کرد.
خبرگزاری موج:
مدیر مرکز تحقیقات و مطالعات فرهنگ و ادب پایداری گفت: خاطرات انقلاب را نمی توان به حال خود رها کرد. بنابراین در ایران این اتفاق هم رخ داده است، گرچه کار فوق‌العاده‌ای انجام نشده، اما تجربیات ارزشمندی حاصل و آثار فاخری هم منتشر شده است. امروز در طلایی‌ترین دوران تاریخ شفاهی قرار داریم، چرا که هم سربازان جنگ و هم فعالان انقلاب زنده هستند و وقایع‌نگاران هم در حال نگارش‌اند.
روزنامه وطن امروز:
سرهنگی: حافظه انسان جاده‌ای لغزنده برای حفظ خاطرات است و نمی‌توان این خاطرات را به حال خود رها کرد، حال وقتی این خاطرات مربوط به جنگ تحمیلی و دفاع مقدس باشد نیز اهمیتی دو چندان خواهد داشت. وی افزود: به همین علت حفظ تاریخ شفاهی دارای اهمیت فراوانی است و دقت فراوانی را می‌طلبد، البته حفظ تاریخ شفاهی محدود به کشور ما نیست و در همه جهان دارای اهمیت فوق‌العاده‌ای است.
حجت‌الاسلام فخرزاده: منابع شفاهی می‌توانند سیر تحولات یک جامعه را نشان دهند و به همین علت اصولا در کشورهای پیشرفته اهمیت فراوانی به این موضوع داده‌شد و حتی در سطح دانشگاهی نیز به آن پرداخته می‌شود.
محسن کاظمی: تاریخ شفاهی بر بستر خاطره شکل گرفته است. وی با ارائه توضیحاتی درباره سایت و هفته‌نامه تاریخ شفاهی گفت: سایت تاریخ شفاهی ایران از بهمن 1386 و در آستانه برگزاری چهارمین نشست تخصصی تاریخ شفاهی به شکل آزمایشی و سپس از بهمن 1387 به طور رسمی کار خود را آغاز کرد.

گفتنی است، این نشست خبری بازتاب هایی نیز در صدا و سیما داشت.

 
تعداد بازدید: 7664