بحث درباره چرایی انقلاب،جنبه انفعالی و کپی‌برداری داشته است

موسی حقانی، رییس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، گفت: مهم‌ترین اصول در بررسی تاریخ‌نگاری انقلاب، بحث درباره چرایی و ماهیت، چگونگی وقوع، ثبت وقایع و رویداد‌ها و درنهایت، نتایج و دستاورد‌های انقلاب اسلامی است. بحث درباره چرایی و ماهیت‌های انقلاب،در طی این سی سال‌، بیشتر جنبه کپی‌برداری و انفعالی داشته است./

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به نقل از ستاد خبری سرای اهل قلم، نشست "سی سال تاریخ‌نگاری" با حضور،موسی حقانی، رییس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران و یحیی فوزی، نویسنده و پژوهشگر حوزه اندیشه سیاسی انقلاب اسلامی، پیش از ظهر امروز (22اردیبهشت) در سرای اهل قلم برگزارشد.

در آغاز این نشست، موسی حقانی با تاکید بر ایجاد چارچوب‌های مدون در تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی، اظهار داشت: با گذشت سی سال از پیروزی انقلاب اسلامی، آثار متعددی درباره وقایع و رویداد‌های آن دوران در داخل و خارج از کشور منتشر شده‌اند.

وی ادامه داد: مهم‌ترین اصول در بررسی تاریخ‌نگاری انقلاب، بحث درباره چرایی و ماهیت، چگونگی وقوع، ثبت وقایع و رویداد‌ها و درنهایت، نتایج و دستاورد‌های انقلاب اسلامی است.

رییس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، خاطر نشان کرد: چارچوب‌های نظری بسیاری درباره چگونگی وقوع انقلاب وجود دارد، همچنین آثار متعددی در این زمینه در خارج از کشور منتشر شده اند،  اما متاسفانه آثاری که بااین محور در داخل به چاپ رسیده‌اند، بیشتر جنبه کپی‌برداری و با رویکرد انفعالی همراه بوده و به دور از وجه اثباتی قوی و مستحکم اند.

حقانی تصریح کرد: در بسیاری از این آثار ، عدم توازن در بخش توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به عنوان مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری انقلاب معرفی شده‌اند.

وی یادآور شد: در حوزه ثبت وقایع و رویداد‌های انقلاب اسلامی، براساس روش تاریخ شفاهی و مصاحبه با کسانی که از نزدیک در آن دوران حضور داشتند، قوی عمل شده است. حضور در میان توده مردم و با استفاده از تحقیقات میدانی بسیار در جمع‌آوری اسناد و مدارک موثر خواهد بود.

موسی حقانی گفت: در عرصه اعلام نتایج و دستاورد‌های دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، گاهی دچار بزرگ‌نمایی از داخل یا کوچک‌نمایی در خارج از کشور روبه‌رو هستیم.

وی اظهار داشت: در بررسی و ارزیابی انقلاب اسلامی استفاده از دیدگاه‌های چندعلیتی و الگو‌های یک طرفانه، نتایج را با مشکل روبه‌رو می‌کند. بنابراین یکی از روش‌هایی که ابهامات را در جمع‌آوری نتایج برطرف کرده، رها شدن از حصار کتابخانه‌ها و ثبت و ضبط وقایع به صورت تحقیقات و مطالعات میدانی است.

رییس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران تاکید کرد: در بخش ثبت تاریخ شفاهی، مصاحبه کننده باید با استفاده از سوالات هدفمندانه و هوشمندانه اطلاعات جامعی از مصاحبه شونده دریافت کند. چالش و نقد از مهم‌ترین مباحث در زمان مصاحبه است.

موسی حقانی درباره تاریخ‌نگاری رسمی و غیر رسمی، گفت:جمع آوری و ثبت آثار و منابع  توسط موسسات دولتی و غیردولتی به عنوان تاریخ‌نگاری رسمی و خاطراتی که توسط افراد و اشخاص تدوین شده به عنوان تاریخ‌نگاری غیررسمی محسوب می‌شوند. تاریخ‌نگاری باید در چارچوب و ضوابط علمی، گویای تمام حقایق، بدون هیچ تحریفی باشد.

وی مبدا آغاز انقلاب ایران را با استناد به سخن امام خمینی (ره)، از زمان قیام 15 خرداد سال 1342 دانست و افزود: جریان‌های سیاسی ایران، بعد از کودتای 28 مرداد دچار رکود شد و این فضا در اشعار و داستان‌های آن دوران متجلی بود.

حقانی ادامه داد: انقلاب ایران براساس حرکت مردمی و تحت رهبری روحانیت و مرجعیت شیعه به وقوع پیوست. نقش برجسته مردم در روند شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی بی‌تاثیر نبوده است.

در ادامه نشست "سی سال تاریخ‌نگاری"، یحیی فوزی، نویسنده و پژوهشگر حوزه اندیشه سیاسی انقلاب اسلامی، اظهار داشت: پدیده انقلاب اسلامی، بحثی جریان‌ساز برای محققان و پژوهشگران این عرصه بوده و  بعد از وقوع انقلاب، امواج مطالعاتی درجهان اسلام حاکم شد.

وی ادامه داد: علل بروز انقلاب ایران باید مورد پژوهش و بررسی قرار گیرد. در ادبیات جهان به خصوص در حوزه علوم سیاسی و اجتماعی، در بین اندیشمندان داخلی وخارجی، همواره به دنبال کشف پتانسیل‌هایی اند که منجر به ظهور انقلاب شد. با تقویت چارچوب‌های نظری و تحلیلی می‌توان نخستین گام‌ را به سمت پژوهش انقلابی برداشت.

فوزی خاطر نشان کرد: اکتفا نکردن به نظریات موجود و ارائه نظریات چند علیتی و تاکید بر پیامدهای انقلاب اسلامی در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به عنوان امواج مطالعاتی زمینه ای برای پیشرفت درحوزه شناخت ظهور انقلاب است.

وی تصریح کرد: روحیه استبداد و استعمار ستیزی از وجوه شباهت‌های انقلاب اسلامی ایران و ارائه الگوهای بدیع در عرصه نظام فردی و جمعی، حرکت به سمت جامعه‌ای فرا مدرن از وجوه تمایز انقلاب ایران با سایر انقلاب‌های جهان است.

نشست "سی سال تاریخ‌نگاری" پیش از ظهر امروز (22اردیبهشت) در سرای اهل قلم برگزار شد.

22 اردیبهشت 1388 ساعت 16:55

گزارشگر : فاطمه نوروند

آدرس مطلب: http://www.ibna.ir/vdciupa5.t1aur2bcct.html

خبرگزاری کتاب ایران
 
تعداد بازدید: 7043