علم[1] را کوشش نظام‌مند با هدف رسیدن به نتایج قابل تجزیه و تحلیل و اندازه‌گیری می‌دانند و تاریخ[2] را علم بررسی رویدادهای گذشته می‌خوانند.

پرسش این است که تاریخ شفاهی[3] که نسبتی عمیق با تاریخ دارد، از جنس علم است یا روشی پژوهشی ذیل علم تاریخ!

برای رسیدن به پاسخ، بهتر است نگاهی به پیشینه تاریخ شفاهی انداخته شود. تاریخ شفاهی از دستاوردهای جدید پژوهش در تاریخ است که به شرح و شناسایی رویدادهای گذشته بر اساس نگاه، شنیده‌ و عملکرد شاهدان و افراد مرتبط می‌پردازد.

به نظر می‌رسد این رشته که پس از سال‌های جنگ جهانی دوم، در دستور کار پژوهشگران قرار گرفت، ناظر به نیازی بود که جوامع غربی پس از تجربه‌های مهم در اواخر قرن نوزدهم تا میانه‌های قرن بیستم که تاریخ‌نگاری رایج را برای ثبت برخی از آن‌ها ناکافی یا ناکارآمد می‌دیدند و انتقال بسیاری از اطلاعات و تجربه‌ها به نسل‌های بعدی را با اختلال ارزیابی می‌کردند، به فکر ایده‌ای جدید افتادند که بتواند تصویر کامل‌تری به عرصه تاریخ‌نگاری وارد کند، این بود که به مدد رشد وسایل ارتباط جمعی و تکنولوژی ضبط صدا و تصویر، مصاحبه‌های هدفمند مبتنی بر مشاهدات و اطلاعات افراد به پژوهش‌های تاریخی راه یافت.

به این ترتیب مصاحبه‌های تاریخ شفاهی در گام نخست، روشی پژوهشی با استفاده از مصاحبه برای جمع‌آوری گفته‌ها و نکته‌های مغفول در تاریخ مکتوب بود و به عنوان منبعی در کنار دیگر منابع شناخته شد و رفته‌رفته با گسترش دایره موضوعات و افزایش شمار فعالان تاریخ شفاهی آثار مستقل تاریخ شفاهی جای خود را در میان دیگر منابع تاریخی باز کرد.

از آن پس تاریخ شفاهی در محافل پژوهشی دنیا مورد توجه قرار گرفت و در مراکز متعددی به‌ عنوان روش‌ تحقیق تاریخ معاصر شناخته شد.

«تاریخ شفاهی روشی تعیین‌کننده در افزایش فهم و درک انسان‌ها از وقایع و حوادث معاصر و درک ماهیت و معنای زمان و سرشت کارکردها و ساختارهای تاریخ است[4].»