کتاب «شهید حسن باقری» منتشر شد

نگاهی دیگر به فرمانده حساس‌ترین لحظه‌های دفاع مقدس

تهیه نقشه‌ای جامع و کاربُردی از موقعیت مناطق جنگی، تلاش برای وحدت در بالاترین سطوح فرماندهی و تاثیرگذاری در حساس‌ترین لحظات دفاع مقدس توسط شهید حسن باقری در کتابی به نام این شهید تشریح شده‌اند. این کتاب به همت مرکز اسناد و تحقیقات دفاع‌مقدس منتشر شده است.

دومین اثر از مجموعه کتاب‌های «فرماندهان دفاع‌مقدس» با محوریت بررسی نقش شهید حسن باقری در دفاع مقدس و شامل مقالات، سخنرانی‌ها و دست‌نوشته‌های مرتبط با این شهید، وارد بازار نشر شده است.

مروری اجمالی بر سال‌های آغازین جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نشان می‌دهد که اقدامات اساسی شهید حسن باقری، سنگ بنای بسیاری از پیروزی‌های دوران دفاع‌مقدس بوده است.

تهیه نقشه‌ای جامع و کاربُردی از موقعیت جغرافیایی مناطق جنگی، راه‌اندازی واحد اطلاعات و عملیات سپاه، شناسایی عمیق توانایی‌های خودی و دشمن، تلاش برای همکاری و ارتقای روحیه وحدت در بالاترین سطوح فرماندهی سپاه و ارتش، پافشاری به جا و تاثیرگذار در حساس‌ترین لحظات تصمیم‌گیری و تبیین شرایط خاص جنگ برای رزمندگان، جزو اصلی‌ترین عملکردهای شهید باقری در دوران دفاع‌مقدس به شمار می‌روند.

فصل اول کتاب «شهید حسن باقری» به سخنان و دیدگاه سردار غلامعلی رشید، جانشین ستاد کل نیروهای مسلح درباره نقش شهید باقری در بنیان‌گذاری واحد اطلاعات سپاه و بروز استعدادهای این فرمانده جنگ در جبهه‌های نبرد اختصاص پیدا کرده که در بخشی از آن آمده است: «صحنه جنگ، محل ظهور و بروز استعدادهاست. استعدادهای کم‌نظیر شهید حسن باقری در جنگ شکوفا شد. وی بنیان‌گذاری بخشی از ساختارهای مهم جنگ را برعهده داشت که از جمله آن‌ها اطلاعات و عملیات و سازمان رزم سپاه بود.»

تبیین نقش و جایگاه شهید باقری در طرح‌ریزی استراتژی نظامی و فرماندهی جنگ از منظر سردار سید یحیی رحیم صفوی، دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا در فصل دوم این کتاب جای گرفته و فرماندهی، شجاعت و اخلاق فرماندهی شهید حسن باقری مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

سردار صفوی در بخشی از سخنان خود درباره نقش شهید حسن باقری در دوران دفاع‌مقدس و اهمیت ثبت وقایع جنگ از دیدگاه او می‌گوید: «شهید باقری هر شب پیش از خواب، عملکرد آن روزش را می‌نوشت. مطمئن هستم که دست‌نوشته‌های ایشان هنوز باقی است. اتاق‌های ما کنار هم بود، در قرارگاه کربلا - گلف سابق که ما نام آن را پایگاه منتظران شهادت گذاشته بودیم - آخرین چراغی که خاموش می‌شد، مال ایشان بود. همان‌طور که گفتم ایشان تمامی مطالب و وقایع را می‌نوشت و منظم‌ترین فرد در نوشتن بود.»

فصل‌های سوم و چهارم از کتاب «شهید حسن باقری» به یادداشت‌ها و سخنرانی‌های سرداران حسین ظریف‌منش و غلامعلی رشید درباره ویژگی‌های شهید باقری در فرماندهی جنگ مانند «مدیریت اقناعی»، «مشارکت دادن افراد»، «پیشگویی شهید باقری در مورد اقدامات دشمن»، «نقش وی در عملیات‌های فتح‌المبین، ثامن‌الائمه(ع)» و «نحوه شهادت حسن باقری» اختصاص پیدا کرده‌اند.

متن کامل سخنرانی شهید حسن باقری، فرمانده قرارگاه نصر در عملیات رمضان در جمع رزمندگان تیپ 21 امام‌ رضا(ع) درباره تحلیل روند جنگ، محتوای فصل پنجم کتاب «شهید حسن باقری» را شکل داده و تحلیل علی مینو، راوی شهید باقری در عملیات‌های بیت‌المقدس و رمضان از دست‌نوشته های این فرمانده شهید، در فصل ششم از کتاب «شهید حسن باقری» دیده می‌شوند.

مینو در بخشی از نوشته‌اش درباره نقش‌آفرینی شهید باقری در اطلاعات و عملیات رزمی می‌گوید: «تفکر شهید باقری درباره واحد اطلاعات و عملیات رزمی و نقش ویژه‌ای که برای آن قایل بود، بسیار اهمیت دارد. ایشان که بنیان‌گذار و معمار اصلی واحد اطلاعات و عملیات به شکل پویا و نوین آن بود، توانست با به کارگیری دقیق این ابزار، نقاط عطف زیادی در جنگ ایجاد کند که در راس آن‌ها شکستن تابوی ایجاد شده در ذهن رییس جمهور وقت [بنی‌صدر] بود؛ برداشت غلطی که ـ به دلیل تحریک سیاسی ـ از تخصص ارایه می‌شد و در عمل به اختلاف بین سپاه و ارتش می‌انجامید.»

در پایان کتاب «شهید حسن باقری» مروری بر دست‌نوشته‌های این فرمانده پاسدار از سال 1360 تا 1361 و معرفی برخی از کتاب‌های منتشر شده درباره وی مانند «چشم جبهه‌ها»، «یادگاران؛ کتاب باقری» و «چشم بیدار حماسه» منعکس شده‌اند.

حسن باقری در بخشی از دست‌نوشته‌های خود،‌ متن کامل برخی از جلسات فرمانده سپاه و ارتش و همچنین مشاهدات و پیش‌بینی‌های خود را درباره صحنه نبرد و محاسن و معایب عملیات‌های اجرا شده در سال‌های 1360 و 1361 ثبت کرده است.

کتاب «شهید حسن باقری» در قطع رقعی و 240 صفحه، با شمارگان 2 هزار نسخه و بهای 32 هزار ریال، توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع‌مقدس به چاپ رسیده است.

غلامحسین افشردی (حسن باقری) بیستم اسفندماه سال 1334 در تهران به دنیا آمد. وی در کمیته استقبال از حضرت امام خمینی(ره) و سپس کمیته انقلاب اسلامی و برخی نهادهای دیگر انقلابی فعالیت داشت و با انتشار روزنامه جمهوری اسلامی، همکاری با این روزنامه را آغاز کرد.

وی با آغاز جنگ تحمیلی، راهی جبهه‌های جنوب ایران شد. فرماندهی محورهای جنوب و دارخوین در عملیات ثامن‌الائمه(ع)، معاونت فرماندهی عملیات طریق‌القدس، فرماندهی قرارگاه نصر در عملیات فتح‌المبین، بیت‌المقدس و رمضان، فرماندهی قرارگاه کربلا و جانشین فرماندهی کل قرارگاه‌های جنوب و یگان زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از مهم‌ترین سمت‌های حسن باقری در دفاع مقدس بوده‌اند.

سردار سرلشکر غلامحسین افشردی( حسن باقری) نهم بهمن ماه 1361، در حال شناسایی در منطقه عملیاتی والفجر مقدماتی به شهادت رسید.

خبرنگار : مریم اسدی جعفری