گزارشی از مراسم رونمایی کتاب سفیر 7 هزار روزه

مسئول واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در مراسم رونمایی از کتاب سفیر 7 هزار روزه:
«تاریخ شفاهی بهترین انتقال دهنده مفاهیم ارزشی انقلاب است.»

به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران؛ آیین رونمایی از کتاب سفیر 7 هزار روزه خاطرات سید تقی موسوی درچه‌ای، از مبارزان فعال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی  با تدوین‌حسین روحانی‌صدر، پیش از ظهر روز دوشنبه، 24 مرداد سال 1390 با حضور جمعی از پژوهشگران و نویسندگان حوزه تاریخ شفاهی در تالار مرکز آفرینش‏های ادبی حوزه هنری رونمایی شد. در این مراسم حجت‌الاسلام سید محمود دعایی، نماینده ولی فقیه و مسئول مؤسسه اطلاعات، امیرحسین فردی، مسئول مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، حجت‌الاسلام سعید فخر‌زاده، مسئول واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، حسین روحانی صدر تدوین‌گر کتاب و خانواده مرحوم سید تقی موسوی درچه‌ای برگزار شد.

در ابتدای این مراسم حسین زنجانی، مسئول دفتر مطالعات پایداری در امور استان‏ها، مهم‌‌ترین اهداف این  دفتر را زنده نگه‏داشتن دستاورد‌های انقلاب و دفاع‌مقدس و معرفی شخصیت‏هایی که در آن سال‏ها نقش‏آفرینی کردند، دانست و افزود: «آثاری این چنینی که به زندگانی مبارزات و فعالیت‏های سیاسی و تاثیر‌گذار در جریان پیروزی انقلاب اسلامی می‌پردازند، می‌تواند چراغ راهی برای فعالیت‌های دفتر مطالعات پایداری در امور استان‌ها باشد.»
وی ادامه داد: «دفتر مطالعات پایداری در امور استان‏های می‌تواند به صورت یک بانک اطلاعات به منظور سوژه‏یابی برای نویسندگان و پژوهشگران حوزه ادبیات پایداری عمل کند.»

در ادامه مراسم رونمایی از کتاب سفیر 7 هزار روزه، حجت الاسلام سعید فخر‌زاده، مسئول واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه برای پدیده‌های تاریخی یک آغاز و پایان مشخص وجود دارد ولی تاثیر این پدیده‏ها می‌تواند تا سال‌ها ادامه پیدا کند، اظهار داشت: «تاریخ‌نگاران معتقدند که ما نمی توانیم پایانی برای پدیده‌های تاریخی معرفی و یا مرز مشخصی معین کنیم. بنابراین هرچه پدیده تاریخی عظیم‏تر باشد، تاثیرات آن فراگیر‌تر خواهد بود. شاید به همین دلیل هم بوده که واقعه عاشورا تا به امروز تاثیر‌گذرا بوده است. بخش مهمی از این تاثیرات را باید مدیون کسانی هستیم که به ثبت و ضبط و انتقال این رویداد‌های تاریخی به آیندگان می‌پردازند.
وی در ادامه گفت: «حوادث انقلاب اسلامی مردم ایران تقریباً از خرداد سال 1342 آغاز و تا  بهمن 1357  به ثمر نشسته است. ثبت و ضبط و شناساندن پدیده‏های مهمی که در جریان پیروزی انقلاب اسلامی به وقوع پیوستند و ویژگی‌های منحصر به فردی هم دارند، طبیعتا نمی تواند بی تاثیر هم باشد. تاریخ شفاهی یکی از روش‏های حاضر در زمینه تاریخ‌نگاری در عصر حاضر است.»

فخرزاده با اشاره به اینکه بارز‌ترین ویژگی انقلاب اسلامی بُعد فرهنگی آن است، تصریح کرد: «با این وجود روش تاریخ شفاهی یکی از بهترین روش‏ها برای رسیدن به مفاهیم ارزش انقلاب ما باشد. تاریخ شفاهی از رابطه بین انسان با پدیده رمز‌گشایی می‌کند. اسناد و مدارک بیشتر از کالبد حوادث وقایع تاریخی به ما خبر می‏دهند، اما با تاریخ شفاهی ما می‌توانیم به کل رابطه انسان با پدیده تاریخی توجه کنیم. در واقع از فهم و دیدگاه افراد در نگاه به پدیده تاریخی استفاده می‌کنیم.»
مسئول واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی خاطر نشان کرد: «تاریخ شفاهی این امکان را فراهم می کند که اقشار گوناگون جامعه در تاریخ دیده شوند و خاطرات آنها به عنوان منابع مستند و مستدل تاریخی مورد استفاده قرار بگیرند. تاریخ شفاهی این امکان را فراهم می‌کند که همه افراد می‌توانند در تدوین مبانی و پدیده‌های تاریخ دخل و تصرف داشته باشند.»
وی با تاکید بر اینکه تاریخ شفاهی قادر است به حوزه نانوشته وارد شود، افزود: «لزوماً همه اسناد و مدارک قادر نیستند همه حوادث مربوط به یک پدیده را ثبت و ضبط کنند. چرا که در طول تاریخ پیروزی انقلاب اسلامی بنا به حساسیت‏های موجود بسیاری از اطلاعات به دلیل اینکه محفوظ بمانند ثبت و ضبط نمی‌شدند. بنابراین برای ورود به این اطلاعات نانوشته می‌توان از تاریخ شفاهی کمک گرفت. قطعا این شیوه باید با تلاش کارشناسان خبره در این حوزه جمع‌آوری شود تا با داده‏ها غلط روبه‌رو نباشیم. به دلیل اینکه کسانی که در حوزه تاریخ شفاهی فعالیت می‌کنند با اعتقاد قلبی در این زمینه گام برداشته‌اند، عمده آثاری که در این حوزه تولید شده‌اند با اقبال عمومی روبه‌رو شده‌اند.»
فخر‌زاده در پایان یادآور شد: «تاکنون 6200 ساعت مصاحبه  در واحد تاریخ شفاهی به ثبت رسیده و این نتیجه مصاحبه با 800 نفر از اقشار مختلف جامعه است که در جریان‏های تاریخی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نقش آفرینی کردند. واحد تاریخ شفاهی تاکنون موفق به انتشار 33 عنوان کتاب برگرفته از خاطرات افراد و شخصیت‌های مختلف با روش تاریخ شفاهی شده است.»

حسین روحانی‌صدر، تدوین‌گر کتاب سفیر 7 هزار روزه در ادامه مراسم رونمایی این کتاب، با اشاره به مشکلات و سختی‏های نگارش اثری با روش تاریخ شفاهی اظهار داشت: «8 سال صبوری به خرج دادم تا توانستم خاطرات مرحوم آقا سید تقی درچه‏ای را جمع‌آوری کنم. ایشان هم برای یادآوری لحظه به لحظه آن چیزی‏هایی که دیده بودند و یا تجربه کرده  بودند، صبوری کرده و مرا همراهی کردند. به یاد دارم که ایشان به من می گفتند، چه فایده دارد که من این حرف‌ها را می‌زنم اینجا که فقط داغ دلم تازه می‌شود. استدلال من هم به ایشان این بود که حاج آقا شما که متمسک به قرآن هستید. قصه‌گویی‏هایی روان در خود قران هم هست. اینها همه برای آن است که ما عبرت بگیریم.»
وی ادامه داد: «تاریخ شفاهی باید شرایط گذشته را برای نسل آینده رقم بزند. با گذشتگان طوری زندگی کرد که انگار با آنها بودیم. من این آقا تقی را برای سؤالات ریز و نکته‏ای از خاطراتی که تعریف می‌کردند، بسیار اذیت می‏کردم تا برایشان یادآوری شود. همه تلاشم این بود که داستان زندگی مردی را روایت کنم که از پرونده مبارزاتی بسیاری از مبارزان دوران انقلاب، خاطره و حرف برای گفتن داشت. شاید چیزی نزدیک به 60 تا 90 ساعت مصاحبه با ایشان داشتم، ولی زمان گفتگوهای ما  بیشتر از این حرف‏هاست؛ چون من ساعت‏ها با ایشان مکالمه تلفنی داشتم و درباره موضوعی از خاطره با ایشان حرف می زدم. مرحوم درچه ای خاطرات را در فضای آن روز‌ها بیان می‌کردند و برای بیان آنها ایشان را به آن روز‌ها می‌بردم.»
روحانی صدر خاطر نشان کرد: «نیت مرحوم درچه‏ای از بیان خاطرات این بود که با بیان این خاطرات عبرتی برای نسل اینده ایجاد شود و امیدوارم در تدوین این اثر توانسته باشم این نیت را برسانم. منتظر نقد منتقدان حوزه تاریخ‌نگاری و تاریخ شفاهی درباره این اثر هستم که بتوانم در چاپ‌های بعدی از آنها استفاده کنم.»

حجت‏الاسلام و المسلمین سید محمود دعایی، مسئول و نماینده ولی فقیه در مؤسسه اطلاعات نیز در ادامه این مراسم به بیان شخصیت و آشنایی خود با مرحوم سید تقی موسوی درچه‏ای پرداخت و گفت: «طلبه نوجوانی بودم که بعد از قیام 15 خرداد از کرمان به قم آمدم. از همان ابتدا با نهضت روحانیت آشنا شدم و از همان زمان در کانون مبارزات علیه رژیم پهلوی فعال شدم. آیت‏الله درچه‌ای با سیمای خوش‌رویشان به دنبال این بودند که طلاب جوان را برای فعالیت‏های مبارزاتی جذب کنند.
مدت آشنایی من با آیت‏الله درچه ای کوتاه بود. آیت‏الله درچه‌ای فرد بسیار تودار و کوشا بود و یکی از هسته‌های زیرزمینی در مبارزات سیاسی و انقلابی در قم بودند. سیدتقی موسوی درچه‌ای زندگی ساده داشت که برای ما الگو است؛ وی منشأ برکات ثمربخش و ارزشمندی بود و در دوران پس از پیروزی انقلاب حق داشت سهم بسیاری از انقلاب را نصیب خود کند؛ اما از مادیات فاصله گرفت و خواسته دنیایی نداشت. زندگی سیدتقی موسوی درچه‌ای زاهدانه و ساده بود و هنگامی که از دنیا رفت شاید به جز یک حیاط مسکونی اندوخته‌ای نداشت. از دیگر برکات زندگی‌اش تحمل سال‌ها رنج و بیماری و صبوری و مدارای با درد بود که همه اینها می تواند الگو باشد که همواره تسلیم مشیت الهی باشیم.»
لازم به یادآوری است که بخشی از خاطرات حجت‏الاسلام و المسلمین سید محمود دعایی، مسئول و نماینده ولی فقیه در موسسه اطلاعات پیشتر با عنوان گوشه‏ای از خاطرات حجت‏الاسلام و المسلمین سید محمود دعایی با محوریت خاطرات وی از انقلاب و ناگفته‌هایی از دوران همراهی با امام خمینی (ره) توسط نشر عروج به چاپ رسیده است.

در پایان، آیین رونمایی از کتاب سفیر 7 هزار روزه به دست  همسر آن مرحوم و همراهی فرزندانش و حجت‌الاسلام سید محمود دعایی، امیرحسین فردی، حجت‌الاسلام سعید فخر‌زاده، و حسین روحانی صدر برگزار شد.

آیت الله سید تقی موسوی درچه ای فرزند آیت الله سید نصر الله درچه ای از نوادگان سید محمد باقر درچه‌ای عالم برجسته عصر مشروطه اصفهان، در سال 1317 متولد و تحصیلات خود را در مکتب خانه نزد سید جعفر و دبستان درچه با مدیریت آقای رضایی و سپس مقدمات دروس حوزوی را در اصفهان به پایان رساند.
او در کنار دروس حوزوی تحصیلات دبیرستان را در مدرسه‌های سعدی و هراتی به پایان رساند. وی از سال 34 برای اتمام دوره‌های فقه و اصول وارد حوزه علمیه قم شد و از بدو ورود به قم در سفرهای تبلیغی علیه خرافات و اعمال غیر شرعی فعالیت و سخنرانی را آغاز نمود. ایشان برای انجام یک سلسله کارهای تبلیغی به تهران وارد و در مدرسه علمیه برهان شهرری مستقر شد. در همین دوران از سوی آیت الله کاشانی مأمور تبلیغ در بوشهر گردید . وی پس از فوت آیت الله بروجردی از جمله طلاب فعال در تبلیغ مرجعیت امام خمینی(ره) و با شروع نهضت ایشان به مبارزان پیوست. او در پی سفرهای متعدد برای انتقال اعلامیه‌ها و پیام‌های امام به عراق دستگیر و در زندان قزل قلعه، شکنجه شد. در جامعه روحانیت مبارز تهران با آقایان آیات: مطهری، بهشتی، باهنر، مهدوی کنی و هاشمی رفسنجانی، شاه آبادی، غفاری و ناطق نوری همراه بود.
با آغاز جنگ تحمیلی در سنگرهای دفاعی حضور یافت. ایشان بعد از تأیید مجمع روحانیون از سوی حضرت امام(ره) از اعضای فعال آن شد. وی رنجور از آثار شکنجه‌های دوران مبارزه در بامداد ششم رمضان المبارک سال گذشته دعوت حق را لبیک گفت.

گزارشگر فاطمه نوروند