جمع‌آوری خاطرات دست اول، با هدف تدوین تاریخ شفاهی و داستان



محسن کاظمی، در نشست سرای اهل قلم گفت: ثبت و ضبط خاطرات دوران انقلاب و دفاع‌مقدس در قالب تاریخ شفاهی، تا زمانی که ذهن‌ها پویا و زنده‌اند باید صورت گیرد، زیرا این خاطرات حکم سند دست اول و خامی را دارند که بعد‌ها می‌توان داستان‌های جذاب و مستندی را از آن‌ها خلق کرد./


به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به نقل از ستاد خبری سرای اهل قلم، نشست "سی سال زندگی‌نامه و خاطره‌نویسی انقلاب" صبح امروز (20 اردیبهشت) در سرای اهل قلم برگزار شد.

در آغاز این نشست، سعید فخرزاده، مسوول واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی درباره سیر ثبت و ضبط خاطرات دوران انقلاب و دفاع‌مقدس اظهار داشت: مقوله خاطره‌نویسی و خاطره‌نگاری از ابتدای جنگ تحمیلی آغاز شد. بنیادی با عنوان "واحد ثبت خاطرات جنگ" به دستور مقام معظم رهبری تاسیس و خاطرات در قالب کتابچه‌های کوچکی به چاپ رسیدند.

وی ادامه داد: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع‌مقدس، بنیاد شهید و امور ایثارگران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی و انجمن تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی حوزه هنری بعد‌ها در جمع‌آوری، ثبت و ضبط خاطرات فعالیت‌های خود را در این زمینه شروع کردند. 

فخرزاده خاطر نشان کرد: اطلاعات دقیق و مستندی که براساس خاطرات و زندگی شخصیت‌هایی که در مهم‌ترین جریان‌های دوران انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس حضور داشتند، منابع خام و دست‌اولی را در اختیار محققان و پژوهشگران حوزه ادبیات و تاریخ قرار می‌دهد.

مسوول واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی تصریح کرد: متاسفانه مهم‌‌ترین ضعف در ثبت و ضبط خاطرات، تحلیل‌های سلیقه‌‌ای براساس اطلاعات ذهنی مصاحبه کنندگان از مباحث خاطرات است.

در ادامه نشست "سی سال زندگی‌نامه و خاطره‌نویسی انقلاب"، محسن کاظمی، نویسنده و تاریخ‌نگار، تاریخ‌ شفاهی را مقوله‌ای نوپا در کشور دانست و افزود: خاطرات دوران انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس در تقابل باهم و درهم تنیده شده‌اند. بسیاری از کسانی که حماسه دفاع‌مقدس آفریدند، در جریان مبارزات دوران انقلاب اسلامی حضور داشتند که سیر خاطراتشان در یک سو حرکت می‌کرد.

وی ادامه داد: خاطره‌نگاری در سه دهه ظهور و رشد پیدا کرد. دهه اول، بسیاری از سفیران، وزیران و مستشاران نظامی بعد از خروج از ایران به ثبت و ضبط خاطرات خود پرداختند.

کاظمی خاطر نشان کرد: دهه دوم، بسیاری از رزمندگان بعد از پایان جنگ تحمیلی خاطرات خود را نوشتند و این خاطره ها بدون هیچ ویرایش و تنظیمی منتشر شدند. دهه سوم  که زمان حال است، پیشرفت‌های بسیاری در عرصه خاطره‌نویسی و خاطره‌نگاری بدون هیچ تحریفی، صورت گرفته است.

نویسنده کتاب "خاطرات عزت شاهی" تصریح کرد: ثبت و ضبط خاطرات شخصیت‌های داخلی در کشورمان، نباید ما را از سیر پیشرفت خاطره‌نگاری در خارج از کشور غافل کند. بسیاری از بنیان‌های پژوهشی در خارج از کشور مانند؛ "مرکز تاریخ شفاهی هاروارد" و "بنیاد مطالعات تاریخ دانشگاه کلمبیا"، اقدام به جمع‌آوری خاطرات شخصیت‌های سیاسی و مبارز در دوران حکومت رژیم پهلوی می‌کنند. 

وی اظهار داشت: خاطرات، "حمید شوکت، "حمید احمدی"، "ایرج کشکولی"، " محسن رضوانی" و "شعبان جعفری (شعبون بی‌مخ)" از جمله آثاری اند که در مراکز مطالعاتی و پژوهشی تاریخ در خارج از کشور تهیه و تنظیم شدند. 

نویسنده کتاب "احمد احمد" یادآور شد: ثبت و ضبط خاطرات در قالب تاریخ شفاهی، تا زمانی که ذهن‌ها پویا و زنده‌اند باید صورت گیرد، زیرا این خاطرات حکم سند دست اول و خامی را دارند که بعد‌ها می‌توان داستان‌های جذاب و مستندی از آن‌ها خلق کرد.

عزت‌الله الوندی،‌ نویسنده انقلاب و دفاع‌مقدس، زندگی‌نامه داستانی را قالبی جوان و نوپا دانست و اظهار داشت: بسیاری از نویسندگان تمایل به نگارش داستان‌هایی براساس مستندات زندگی مهم‌ترین شخصیت‌های دوران انقلاب و دفاع‌مقدس دارند.

وی ادامه داد: طی سی سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تعداد آثار در حوزه زندگی‌نامه داستانی چشمگیر نبوده و بحث‌های تئوریکی در این زمینه صورت نگرفته، به طور مثال؛ این کمیت آثار را می‌توان در جشنواره‌ ربع قرن کتاب دفاع‌مقدس مشاهده کرد، تعداد آثار نشان دهنده کم‌کاری در این حوزه است.

الوندی خاطر نشان کرد: زندگی‌نامه داستانی باید براساس مستندات و قوه تخیل تدوین شود. مهم‌ترین بخش در نگارش زندگی‌نامه داستانی به کار بردن مستندات مربوط به زندگی شخصیت‌های داستانی است.

وی درباره مهم‌ترین آسیب‌هایی نگارش و تدوین زندگی‌نامه داستانی تصریح کرد: عدم ثبت دیدگاه‌های تئوریک درباره تدوین زندگی‌نامه داستانی، پرگویی همراه با خشم و شعار در اثر، از مهم‌ترین آسیب‌های عرصه زندگی‌نامه داستانی اند.

نشست "سی سال زندگی‌نامه و خاطره‌نویسی انقلاب اسلامی" صبح امروز(20 اردیبهشت) در سرای اهل قلم برگزار شد.


20 اردیبهشت 1388 ساعت 15:16

گزارشگر : فاطمه نوروند

آدرس مطلب: http://www.ibna.ir/vdcbf9bf.rhb9wpiuur.html

خبرگزاری کتاب ایران (IBNA)
  http://www.ibna.ir

خبرگزاری کتاب ایران
 
تعداد بازدید: 6761



http://oral-history.ir/?page=post&id=2647