غیبت زنان در تاریخ‌ نگاری‌ها، نتیجه نگاه مرد محور به تاریخ است



«شکوه‌السادات سمیعی» معتقد است: ضعف تاریخ‌نگاری در حوزه زنان، متأثر از عوامل حاکم بر وضعیت آنان در گذشته ایران بوده که هنوز هم خود را در عرصه تاریخ‌نگاری نشان می‌دهد، همچنین شیوه تاریخ‌نگاری ما در سی سال گذشته نیز درخشش بی‌نظیر زنان را در انقلاب اسلامی به طور کامل و منصفانه بیان نکرده است.


به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «شکوه‌السادات سمیعی» محقق و پژوهشگر در همایش تاریخ‌‌نگاری انقلاب اسلامی در مقاله‌ای با عنوان «اهمیت نقش زنان در شکل‌گیری انقلاب اسلامی و نحوه انعکاس آن در تاریخ‌ انقلاب اسلامی» گفت: «گر چه شرایط عمومی زنان بعد از انقلاب اسلامی متحول شده و کمبودهای فاحش گذشته را تا حدودی جبران کرده است؛ اما ضعف تاریخ‌نگاری درباره زنان، متأثر از عوامل حاکم بر وضعیت آنان در گذشته است.»

وی که امروز در تالار سوره حوزه هنری سخن می‌گفت، پرسش‌هایی را در این زمینه مطرح کرد و افزود: «چرا زنان در ایران کمتر تاریخ‌ساز بوده‌اند و به همان میزانی هم که بوده‌اند، مورد توجه تاریخ‌نگاران قرار نگرفته و بیشترین لطمه را از غفلت و کوتاهی آن‌ها متحمل شده‌اند؟»

«سمیعی» یادآور شد: «توصیف هر شی و پدیده نیازمند خوانده شدن و تعیین زبان است؛ اگر منطبق با ویژگی‌های ماهوی آن نباشد، توصیفی ناساز و نامیدنی‌خلاف خواهد بود. تا همین دو سه دهه اخیر غالبا مردان یکه‌تاز صحنه ثبت تاریخ و تاریخ‌نگاری بوده‌اند.»

وی افزود: «برای تحلیل مسایل زنان و نقش و تأثیر آن‌ها در تحولات تاریخی، از قالب‌های پیشین، ساخته ذهن و داوری‌های رایج بهره برده و آنان را با الگوهای خاص و معیارهای مردانه تعریف می‌کردند. به همین دلیل برخی از صاحب‌نظران تاریخ را پدیده‌ای مردانه توصیف کرده‌اند.»

این محقق و پژوهشگر مشهدی یادآور شد: «عجیب آن‌که در میان اهالی علم، حتی آن‌ها که بر انصاف و عدالت خواهی‌شان تردیدی نیست، کمتر کسی به این اصل توجه کرده یا در فکر تفسیر آن بوده است در حالی که سهم همراهانشان از موفقیت‌ها و جایگاه درخشان آن‌ها تلاش سخت برای حفظ آرامش زندگی، پرورش صحیح بچه‌ها و ساعات طولانی تنهایی، انتظار و کسالت بوده است.»

وی در ادامه سخنانش افزود: «همان اهالی قلم در گوشه‌ای از کتابشان در چند کلمه از همسرشان یاد می‌کنند آن هم به پاس صبر و بردباری و نه قابلیت‌ها و توانایی‌هایشان.»

این محقق و پژوهشگر افزود: «پس باید ستود حسن انتخاب آن نویسنده‌ای را که در بررسی نقش زن در دوره‌های مختلف تاریخی، عنوان زیبای «تاریخ هیچ‌کس» را برای کتابش برگزید. تاریخ زن را باید ثبت جدیدی در تاریخ‌نگاری ایران محسوب کرد؛ چرا که هنوز هم از خلا اندیشه‌ها و ارزیابی‌های خلاق بسیار رنجور است.»

وی به عوامل موثر در نحوه انعکاس حضور زنان در تاریخ‌نگاری اشاره کرد و گفت:‌ «عوامل ساختاری موثر از محیط حاکم، شامل عوامل سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، قانونی و اقتصادی و موانع غیرساختاری شامل ویژگی‌های شخصی و فیزیولوژیکی در نحوه انعکاس حضور زنان در تاریخ‌نگاری موثر است.»

وی به عوامل فرهنگی تاریخ‌نگاری زنان اشاره کرد و گفت: «فرهنگ رایج در جامعه ایران، محدودیت‌های سلیقه‌ای و شخصی را به زنان تحمیل کرده و نتایجی را به همراه دارد.»

این پژوهشگر و محقق به نتیجه‌های فرهنگی تاریخ‌نگاری زنان اشاره کرد و یادآور شد: «سهم دستیابی به ترقی و کمال فردی، وابستگی منحصر به قدرت، فقدان انگیزه و پیشرفت، توقع پایین و سطحی از زندگی و داشتن آرزوهای کوچک و غیر پویا، ایجاد زمینه برای تقابل و کشمکش بیان نظرات متناقض درباره زن، کم اهمیتی جنبه‌های مهم زندگی مانند عامل ارزشمند زمان و تأثیر آن در اصلاح و بهبود زندگی نتیجه‌های فرهنگی تاریخ‌نگاری زنان است.»

همایش دو روزه «تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» به همت موسسه خانه کتاب از صبح روز گذشته (ششم اردیبهشت ماه) در تالار سوره حوزه هنری آغاز شده و تا عصر امروز ادامه دارد.


7 اردیبهشت 1388 ساعت 17:33

گزارشگر : آناهید خزیر

آدرس مطلب: http://www.ibna.ir/vdcdf50s.yt0jk6a22y.html

خبرگزاری کتاب ایران (IBNA)
  http://www.ibna.ir


 
تعداد بازدید: 5894



http://oral-history.ir/?page=post&id=2235