برپایی دوره آموزشی تاریخ شفاهی جنگ در سازمان اسناد

تدوین «شیوه نامه تاریخ شفاهی از مصاحبه تا چاپ» با استفاده از مباحث دوره آموزشی «تدوین تاریخ شفاهی جنگ»

به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران؛ مرکز اسناد و کتابخانه پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس با مشارکت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کارگاه آموزشی 3 روزه ای با عنوان «تدوین تاریخ شفاهی جنگ» با حضور اساتید و کارشناسان، پژوهشگران تاریخ شفاهی و جمعی از نویسندگان و فعالان حوزه تاریخ شفاهی در سراسر کشور برگزار کرد. این دوره آموزشی در سه روز متوالی19و  20 و 21  اردیبهشت ماه سال 1391 به ترتیب از ساعت 8:30 تا 19:30 در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
در این دوره آموزشی اساتید و کارشناسان حوزه تاریخ شفاهی قرار است به موضوعاتی چون؛ «روش تدوین»، «آیین نگارش»، «روش پژوهش»، «انتقال تجربه»، « آمادسازی کتاب» و «کلیات تاریخ شفاهی  و مصاحبه» را به صورت نظری برای شرکت کنندگان مطرح کردند.
سرهنگ کاظم فرامرزی، رئیس مرکز ملی اسناد و کتابخانه دفاع مقدس درباره  هدف برگزاری این دوره آموزشی اظهار داشت: «مرکز ملی اسناد و کتابخانه دفاع مقدس در حوزه فعالیت های خود، پرداختن به مقوله تاریخ شفاهی را یکی از دغدغه های خود می داند و به دنبال این است که آموزش دهد تاریخ شفاهی از زمان آغاز کار خود با مصاحبه تا چاپ چه مسیری را سپری می کند. بنابراین برای آموزش درست این مسیر بایستی نیرو های کارآمد در استان ها پرورش دهد. این دوره آموزشی چند هدف دارد یکی اینکه تمرکز تدوین کتابهای تاریخ شفاهی جنگ را از تهران به استان ها گسترش می دهد و در واقع انتقال تجربه از تهران به سمت استان ها مدنظر را داریم. این دوره آموزشی منجر به این می شود که نتیجه کار بهتر شود. قاعدتاً کتابهایی که از این مسیر بیرون می آید، کمتر دچار مشککل کیفی خواهند بود و با استانداردهای مرکز ملی اسنناد برابری خواهند کرد.»

وی ادامه داد: «این دوره آموزشی به مدت 2 روز آموزشی، 8 کلاس 120 دقیقه ای و روز سوم، روز آزمون است که نتیجه کلاس ها در آن مشخص می شود و کسانی که در این کلاس ها نمره قبولی دریافت کنند، گواهی گذراندن دوره آموزشی تاریخ شفاهی را دریافت خواهند.»
فرامرزی خاطر نشان کرد: «این کلاسها به ترتیب و طبق ضرورت تاریخ شفاهی برگزار شدند. یعنی افراد شرکت کننده کلیتی درباره تاریخ شفاهی می دانند و به اضافه اطلاعاتی درباره دوره ، کلاس بعدی درباره علوم و فنون مصاحبه در حقیقت با مصاحبه کاربردی تاریخ شفاهی آشنا شدند، بعد از گذراندن کلاس مصاحبه در تاریخ شفاهی، در مورد تدوین اولیه این اثر دوره دیدند، یعنی زمانی که متن مصاحبه پیاده شد، یاد گرفتند که با این متن چه کنند، اینکه اجازه دارند دخل و تصرف در متن داشته باشند یا چیزی را اضافه یا کم کنند. بعد از آن گویا سازی اثر را فراگرفتند که از چه منابعی برای گویا سازی مطالب استفاده کنند. اگر مطلبی گویا نیست یا با داده ها تاریخی اختلاف دارد اطلاعات را از کجا جمع آوری کنند. به کتاب هایی که بیش از این در مورد این موضوع منتشر شده مراجعه کنند.»
وی در ادامه افزود: «آموزش استفاده از فیش های جمع آوری شده نیز از جمله موضوعات مطرح شده در این دوره بود، آشنایی با گره های نگارشی، و نگارش متنی روان و ساده که ویراستار کمتر دخل و تصرف یا نیاز به بازنویسی داشته باشد. در مرحله آخر تدوین کتاب آموزش داده شد. این که کتاب شامل چه اجزایی است؛ پیش از متن چه اجزایی دارد؛ مقدمه، پیشگفتار، متن ضمائم، سند،و... هرکدام از مباحث در 2 ساعت به طور خلاصه در کلاس مطرح می شود. پایان برنامه روز چهارشنبه برپایی کلاس انتقال تجربه  با حضورگلعلی بابایی که تخصص اش یگان نویسی است و حمید قزوینی درباره کتاب «من و آقا موسی» (خاطرات آیت الله عبدالجلیل جلیلی کرمانشاهی درباره امام موسی صدر) به عنوان الگوهای مناسب در حوزه تاریخ شفاهی خواهد بود.
فرامرزی درباره اینکه هرکدام از موضوعات توسط کدام یک از اساتید مطرح شد، تصریح کرد: «موضوعات نظری درباره تدوین تاریخ شفاهی در این کارگاه آموزشی توسط پژوهشگرانی چون، محسن غنی یاری با موضوع «کلیت تاریخ شفاهی و مهندسی کتاب»، علی فروز فربا موضوع «علوم و فنون مصاحبه»، علیرضا کمری با  موضوع «تدوین اولیه یا برخط نگاری و تحریر متن»، جعفر گلشن با موضوع «روش پژوهش، گویا سازی و ارجاع دهی متن»، احد گودرزیانی با موضوع «درست نویسی و استفاده از علایم سجاوندی»،گلعلی بابایی و حمید قزوینی نیز با موضوع «انتقال تجربه» ارائه شده است.
وی درباره استقبال شرکت کنندگان از این دوره آموزشی اظهار داشت: «اکثر شرکت کنندگان این دوره آموزشی دارای مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد، بودند. علاقه مندان از سراسر استان های کشور در این دوره آموزشی حضور داشتند. هرکلاس با حضور 50 نفر برآورد شده که تعداد از این هم بیشتر بود. با توجه به زمان فشرده برگزاری دوره آموزشی حاضران استقبالی خوبی از کلاس ها داشتند و این نشان دهنده انگیزه بالای علاقه مندان بود، از طرفی اساتید به خوبی از عهده انتقال مباحث برآمده بودند. بسیاری از کسانی که در این دوره شرکت کرده بودند خود نیز صاحب اثر در حوزه تاریخ شفاهی بودند.»
فرامرزی در پایان گفت: «مطالب و مباحثی که در این دوره 3 روزه آزمون تدوین تاریخ شفاهی جنگ مطرح شد، در قالب کتابی با عنوان «شیوه نامه تاریخ شفاهی از مصاحبه تا چاپ» توسط مرکز ملی اسناد و کتابخانه دفاع مقدس منتشر خواهد شد.»

خبرنگار: فاطمه نوروند