«سفیر هفت هزار روزه» به ویراستاری مجدد نیاز دارد

جواد کامور بخشایش در نشست نقد و بررسی کتاب «سفیر هفت هزار روزه» گفت: متن کتاب ساده روان و هم فهم است اما از نظر مهندسی و توازن در فصل‌‌‌ها و بخش‌ها با مشکل‌ مواجه است که از دل این بخش‌بندی می‌توان به فصل بندی متفاوتی رسید و تیتر‌های بهتری را برای آن انتخاب کرد . از سوی دیگر این کتاب به ویراستاری مجدد نیاز دارد زیرا حذف فعل به قرینه لفظی و معنوی به ویژه در 300 صفحه اول کتاب برای خواننده آزار دهنده است.

نشست نقد و بررسی کتاب «سفیر هفت هزار روزه» شامل خاطرات مرحوم سید تقی موسوی درچه‌ای، ظهر امروز 9 بهمن ماه با حضور «حسین روحانی صدر» نویسنده اثر، «حجت‌الاسلام و المسلمین سعید فخرزاده» مدیر دفتر تاریخ‌شفاهی حوزه‌هنری، جواد کامور بخشایش و محمد قبادی به عنوان منتقد در سالن اوستا در حوزه هنری برگزار شد.

حجت‌الاسلام سعید فخرزاده در ابتدای این مراسم کتاب «سفیر هفت هزار روزه» را اثری در بخش تاریخ شفاهی خواند و گفت: در حوزه تاریخ شفاهی باید به زمان، ‌مکان، موضوع حادثه، رابطه روایی با خاطره و در پایان مخاطب کتاب توجه داشت. نویسنده در این اثر به خوبی این اصول را رعایت کرده است.

جواد کامور بخشایش نیز به عنوان منتقد اثر ضمن تجلیل از مقام شامخ و مبارزاتی مرحوم سید تقی موسوی درچه‌ای گفت: این کتاب یکی از آثار جدی در حوزه تاریخ انقلاب است که روایتی صادقانه دارد و متن در مقایسه با مباحث تاریخی از اشتباه کمتری برخوردار است و مباحث جدیدی از مبارزات جبهه اسلامی را مطرح می‌کند.

وی توصیف وقایع و بیان جزئیات را از نقاط قوت این اثر خواند و افزود: کتاب «سفیر هفت هزار روزه» حاصل مجموعه 60 ساعت مصاحبه توسط مصاحبه‌گر و 30 ساعت مصاحبه توسط  حسین روحانی صدر است که به غنی و مستند بودن کار افزوده است. راوی حوادث را آن‌چنان با جزئیات بیان می‌کند که به گمان خواننده این نوع پرداخت تا پایان متن ادامه دارد اما بین سال‌های 48 و 49 راوی به سرعت از جریان حوادث می‌گذرد که می‌تواند ناشی از تعجیل در نگارش کتاب باشد.

کامور بخشایش ادامه داد: ارایه مستندات تاریخی به عنوان ویژگی برجسته ‌اثر باعث مرور حوادث انقلاب از نگاه شخصی مبارز می‌شود که ابعاد و زوایایی جدیدی را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد.

وی با تاکید بر این‌که متن کتاب دارای افت و خیز‌های بسیار است گفت: این امر باعث شده تا مخاطب از خواندن کتاب خسته نشود و مدام در پی یافتن اطلاع از حوادث بعدی باشد.

این نویسنده افزود: با توجه به حجم مصاحبه انتظار نگارش کتاب 2 هزار صفحه‌ای را داشتم. در این کتاب خاطرات مختلفی از زندان‌هایی که راوی در ‌آن ها حبس بوده به میان آمده اما از زندان کمیته مشترک ساواک به عنوان مخوف‌ترین زندان‌ها حرفی نزده شده است.

کامور بخشایش گفت: متن کتاب ساده روان و هم فهم است اما از نظر مهندسی و توازن در فصل‌‌‌ها و بخش‌ها با مشکل‌ مواجه است که از دل این بخش‌بندی می‌توان به فصل بندی متفاوتی رسید و تیتر‌های بهتری را برای آن انتخاب کرد . از سوی دیگر این کتاب به ویراستاری مجدد نیاز دارد زیرا حذف فعل به قرینه لفظی و معنوی به ویژه در 300 صفحه اول کتاب برای خواننده آزار دهنده است.

وی افزود: اشتباهات تاریخی کتاب کم است اما برخی اشتباهات فاحش تاریخی در متن وجود دارد مانند تاریخ ترور حسن علی منصور که روز اول بهمن 1343 اتفاق افتاد ولی در این اثر 4 بهمن 1343 عنوان شده است.

کامور بخشایش ادامه داد: در صفحات مختلف کتاب با شخصیت‌های مهمی روبه رو هستیم که نام آن‌ها کامل بیان نشده است. یا در مورد جمعیت سری 11 نفره که در کتاب از آن نام برده می‌شود اما در شمارش تعداد این افراد 10 نفر است و نام یک نفر از ‌آن ها حذف شده است.

وی گفت: در این کتاب خاطرات مستند را می‌خوانیم که اگر کمی غنی تر شود می‌توان آن را متن تاریخی صرف دانست که قابل ارجاع باشد.

کامور بخشایش با تاکید بر این‌که اسناد باید بر اساس فرم کتاب‌های تاریخ شفاهی در انتهای کتاب با سیر تاریخی  آورده ‌شود افزود: چند سند موجود در کتاب به صورت سیر تاریخی نیامده؛ سند نخست مربوط به سال 1347 و سند پایانی از سال 1346 است که اگر مرتب شوند برای خواننده ملموس و عینی‌تر خواهند بود.

حسین روحانی صدر با پذیرش اشکالات وارده بر کتاب گفت: همانطور که در جلسه رونمایی کتاب مطرح شد حیات مبارزاتی سید تقی موسوی درچه‌ای تا حدود سال 1348 است و بعد از‌ آن به خاطرات دیگر مبارزان از راوی اختصاص دارد. اوج خاطرات نیز مربوط به زمانی است که در حوزه مبارزات فعال بوده، به همین دلیل بعد از سال‌های 1348 و 1349 با گزارش خاطرات رو به‌رو هستید.

وی ادامه داد: پس ار سال 1348 راوی به عنوان معلم در مدرسه مشغول به کار بود و بر اساس سابقه مبارزاتی خود بی‌بهانه توسط ساواک دستگیر می‌شد و در دورانی که به زندان کمیته مشترک ساواک می‌رفت مورد شکنجه قرار نمی‌گرفت. به همین دلیل در کتاب خاطراتی از این زندان نیاورده شده است.

روحانی صدر با تاکید بر این مطلب که سید تقی موسوی درچه‌ای جمعیت سری را 10 نفر می‌دانست گفت: وی با قاطعیت می‌گفت که نفر یازدهم در این جمعیت سری نبوده است به همین دلیل نام وی حذف شده است.

وی افزود: حذف افعال به قرینه روش نگارش من است و آن را تغییر نخواهم داد. زیرا باید کیفیت ادبیات فارسی را به شکلی غنی بازگردانیم که کمترین افعال در آن ها به کار برده شود.

محمد قبادی به عنوان دیگر منتقد حاضر در این نشست، درباره طرح جلد کتاب «سفیر هفت هزار روزه» گفت: متاسفانه طرح جلد کتاب شبیه به کتاب های «دا» و «بابانظر» است که ترکیب رنگ قرمز و سفید استفاده شده، در حالی که می توانست طرح جلدی در خور شخصیت راوی استفاده شود.

نشست نقد و بررسی کتاب «سفیر هفت هزار روزه» نخستین نشست ماهانه نقد کتاب‌های دفتر مطالعات و ادبیات پایداری مراکز استانی حوزه‌هنری بود که در سالن اوستا در حوزه هنری برگزار شد.

خبرنگار : اکرم دشتبان