نگاهی به چند کتاب و اثر منتشر شده درباره شهید بروجردی

شمار کتاب‌هایی که تا کنون درباره سردار شهید محمد بروجردی تهیه و به زیور طبع آراسته شده کم نیست اما غالب این کتاب‌ها دربرگیرندة آثاری داستانی و شبه داستانی هستند که به بیان خاطراتی از دوستان و معاشران شهید اختصاص یافته‌اند. به نظر می‌رسد جای یک زندگی‌نامه علمی و جامع درباره آن شهید عزیز همچنان در سیاهه این کتاب‌ها خالی است. امیدواریم به زودی این خلأ جبران شود.
با هم نگاهی گذرا می‌افکنیم بر تعدادی از آثار منتشره درباره شهید بروجردی:

حافظان بیت المال
عنوان فرعی "خاطراتی از شهیدان" نام کتابِ حافظان بیت المال را تکمیل می‌کند که امین محمود جانلو با حمایت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس آن را به علاقه‌مندان هدیه کرده است. در میان خیل نام‌های پر افتخاری چون شهیدان چمران - صیاد شیرازی - همت - باکری - زین الدین - بابایی و ستاری نام شهید بروجردی نیز زینت‌ بخش کتاب شده و صفحاتی نیز به بیان خاطراتی از این شهید عزیز اختصاص یافته است.
حافظان بیت الامال را انتشاراتزهیر قم در 1381 و حلم در 1382 در قطع رقعی و 160 صفحه روانه بازار کرده‌اند. این اثر در 1385 تجدید چاپ شد.

یادگاران؛ کتاب بروجردی
یادگاران عنوان مجموعه کتاب‌هایی است که بنا دارد تصویرهایی از سال‌های جنگ را در قالب خاطره‌های بازنویسی شده برای آن‌هایی که آن سال‌ها را ندیده‌اند نشان بدهد." با این معرفی که در نخستین صفحات کتاب به آن برمی‌خوریم یادگاران؛ کتاب بروجردی شروع می‌شود. عباس رمضانی این کتاب را که در قطع پالتویی عرضه شده تدوین کرده است. او در ادامه همان مطلب در توضیح اثر داستانی‌اش می‌افزاید: «این‌ها برشی از یک زندگی است. زندگی یک مرد که تا به آخر سرشار از حیات بود و هنوز هم هست. کافی است یادت بیاید که بروجردی تا همین نزدیکی با من و تو حرف می‌زد. صبورانه می‌شنید و سبک‌بار می‌گذشت.»
مؤسسه روایت فتح این اثر را در 1382 در 101 صفحه و قالب جلد 12 ام این مجموعه منتشر کرد و در سال‌های 86، 88 و 89 آ« را تجدید چاپ کرد.

شهید بروجردی
دیگر روایت داستانی را ابراهیم حسن بیگی تحت عنوان شهید بروجردی برای این سردار بزرگ میهن اسلامی‌مان تدارک دیده است. کتاب که در قطع پالتویی برای گروه سنی "د" و "ه" تهیه شده البته دارای بخش‌هایی چون سال‌شمار زندگی - زندگی‌نامه (همان روایت داستانی) - توضیح اعلام متن کتاب‌ - عکس و تصویر و در نهایت منابع است.
ضمن این‌که نخستین صفحه بعد از سال‌شمار زندگی شهید به فرموده‌هایی از مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه‌ای در خصوص آن سردار سرافراز مزین شده است.
شهید بروجردی را انتشارات مدرسه در 1389 در 84 صفحه تهیه و منتشر کرده است. این اثر تا 1388 به چاپ ششم رسید.

تکه‌ای از آسمان
سومین کتاب از مجموعه قصه فرماندهان تکه‌ای از آسمان (براساس زندگی شهید محمد بروجردی) نام دارد. این اثر را حسین فتاحی برای واحد کودک و نوجوان دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی تدارک دیده است و این‌گونه شروع می‌شود: "اسمش محمد بود. مادرش او را میرزا صدا می‌زد و مردم او را مسیح کردستان نامیدند".
کتاب روایتی داستانی دارد و در 1389 در قطع پالتویی در 84 صفحه به مشتاقان پاسداشت راه و نام و یاد شهدا تقدیم شده است و تا 1388 به چاپ دوازدهم رسیده است.
نسخه انگلیسی این اثر نیز در 2008 (1387) توسط بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس منتشر شده است. 

پرچمداران خورشید
کتاب پرچمداران خورشید، یادواره 3 علمدار شهید دفاع مقدس: حاج محمد بروجردی - محسن وزوائی و حسین قجه‌ای اثر دیگری به قلم حسین بهزاد است که بخشی از آن درباره شهید بروجردی است. کتاب صبح این اثر ارزشمند را در 1359 و 78 صفحه در قطع پالتویی روانه بازار کرده است.
"مسیح مسلّح کردستان" عنوان بخش اول است که اختصاص به سردار شهید بروجردی دارد و زندگی‌نامه شسته رفته‌ای از آن عزیز را پیش روی خواننده قرار می‌دهد.

تا همیشه ققنوس
بی‌شک یکی از مراکز معتبری که به تبع نام و سابقه و وظیفه‌اش می‌بایست به انتشار کتاب‌های مربوط به شهدا بپردازد نشر شاهد است و الحق هم در این حوزه کارنامه پرباری دارد. تا همیشه ققنوس (زندگی‌نامه داستانی سرلشکر پاسدار شهید محمد بروجردی در سال‌های پس از انقلاب) عنوان کتاب این انتشارات در خصوص این شهید عزیز ماست. کتاب را حسین مسجدی در سال 1380 در قطع رقعی و 180 صفحه به سیاهه آثار مربوط به شهیدان گرانقدر ایران اسلامی افزوده است.

مسیح کردستان
شهرت سردار شهید محمد بروجردی تحت عنوان زیبای "مسیح کردستان" باعث شده تا شاهد انتشار دو کتاب و یک نشریه با این نام باشیم.
از اولین کتاب که نوشته نصرت الله محمودزاده است که در 1376 به مناسبت کنگره بزرگداشت سرداران شهید سپاه منتشر شد و روایتی است داستانی که بیشتر به مبارزات قبل از انقلاب شهید می‌پردازد. کتاب دوم داستان‌واره‌ای است که حسین فتاحی آن را در 1379 خلق کرده و انتشارات سامیر قم آن را منتشر کرد.  همچنین ویژه‌نامه مجله دریچه با عنوان "مسیح کردستان" را که مجموعه‌ای است از مصاحبه با دوستان شهید و چند مقاله.
    
سردار فاتح
هفتمین شماره از مجموعه ایثارگران با نام "سردار فاتح" و عنوان فرعی "زندگی‌نامه شهید محمد بروجردی" به روایتی داستانی و کم حجم (35ص) از این سردار دفاع مقدس اختصاص دارد. کتاب را دفتر پژوهش‌ تألیف کتب و فن‌آوری آموزش معاونت آموزش سازمان نهضت سوادآموزی در سال 1379 منتشر کرده است.

فرمانده سرزمین قلب‌ها
"خاطراتی از سرلشکر پاسدار شهید محمد بروجردی" عنوانی فرعی اثر بیژن قفقازی زاده با نام "فرمانده سرزمین قلب‌ها" است که در قطع پالتویی توسط معاونت امور مطبوعاتی و تبلیغاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1376 چاپ و منتشر شده است. کتاب به جز یک زندگی‌نامه از شهید، برگرفته از خاطراتی از دوستان‌ آشنایان همراهان و بستگان آن عزیز است که توسط نویسنده بازنویسی شده است. هر خاطره دارای عنوانی مستقل و مجزاست. پایان کتاب نیز دربرگیرندة تعدادی عکس رنگی از شهید بروجردی است. در بخشی از این اثر می‌خوانیم:
"رسالت همه آنانی که به عدالت و آزادی و رهایی می‌اندیشند و به آرمان بزرگ پیامبران ایمان دارند آن است که از فرهنگ ایستادگی و وارستگی در این تهاجم بی‌حساب با هر وسیلة ممکن صیانت و پاسداری کنند. درخشان‌ترین و فروزان‌ترین ستاره آسمان فرهنگ رهایی مشعل پرفروغ فرهنگ شهادت است. تکریم و تعظیم شهیدان تلاش مقدسی است در برافراشتن پرچم‌های سرخ استقلال و آزادی بشریت از یوغ ذلت و اسارت و گام بلندی است در راستای احیای ارزش‌های مکتب توحید و عدالت زیرا که: شهادت مرگ در راه ارزش‌هاست و هر شهید مشعلی است که در بلندای عزت و سرافرازی یک ملت جاودانه می‌درخشد.
شهید زیباترین زخم بر پیکر هستی و شهادت زیباترین غزلی است که از لب‌های سرخ حقیقت می‌تراود. شهادت بیداری را معنا می‌کند و بینایی را شفاف می‌سازد. شهادت مشعلی است که خداوند در جان برگزیدگانش برمی‌افروزد تا تاریکی از شانه‌های زندگی بگریزد. شهید چشمة آتشی است که خرمن ظلم می‌سوزد و آب روانی است که به کویر تشنة عدالت جاری می‌شود. هر شهید سپیده‌ای است که در افق آسمان‌ها طلوع می‌کند و پیام آور صبح می‌شود." 

سال شمار زندگی سردار شهید محمد بروجردی:

1333: تولد در روستای دره گرگ از توابع بروجرد.
1340: مهاجرت از استان لرستان و سکونت در جنوب تهران. شروع تحصیل و کار توأمان.
1348: کار در یک کارگاه تشک دوزی در جنوب شهر.
1352: ازدواج و تشکیل خانواده.
1352: اعزام به خدمت سربازی.
1354: آغاز مبارزات سیاسی عیله رژیم منحوس ستم‌شاهی.
1356: تشکیل گروه توحیدی صف و انجام عملیات مسلحانه علیه رژیم پهلوی.
1356: تولد اولین فرزندش حسین.
1356: دیدار حضوری با حضرت امام خمینی(ره) در نجف اشرف.
1357: بر عهده گرفتن مسؤولیت اصلی و میدانی در امر حفاظت از حضرت امام در هنگام ورود به ایران اسلامی. و در ادامه حفاظت از مدارس رفاه و علوی اقامتگاه اولیه امام خمینی(ره).
1357: قبول مسؤولیت زندان اوین پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی.
1357: مشارکت در بنیان‌گذاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
1357: قبول مسؤولیت پادگان ولی عصر (عج) - عشرت آباد سابق.
1358: اعزام به کردستان و بنیان‌گذاری سپاه در غرب کشور و همچنین قبول مسؤولیت آن.
1359: بنیان‌گذاری سازمان پیشمرگان كُرد مسلمان.
1361: تشکیل قرارگاه حمزه سید الشهدا(ع) و نیز قبول مسؤولیت آن.
1362: عروج خونین در اول خرداد ماه بر اثر عبور اتومبیلش از روی مین کاشته شده در جاده توسط ضد انقلاب داخلی.
مدفن: قطعه شهدای بهشت زهرا(س) ـ تهران.

علی عبد