چاپ سیزدهم «تاریخ تمدن اسلام» زیدان

«تاریخ تمدن اسلام» نوشته جرجی زیدان با ترجمه علی جواهرکلام به کوشش موسسه انتشارات امیرکبیر به چاپ سیزدهم رسید. هر چند بیش از چند دهه از تألیف تاریخ تمدن اسلام زیدان می‌گذرد، اما هنوز این کتاب یکی از منابع منحصر به فرد به لحاظ جامعیت موضوعات است.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ناشران کتاب‌های تاریخی هفته گذشته 67 عنوان کتاب در حوزه تاریخ و جغرافیا منتشر کرده‌اند. بین آثار منتشر شده، 60 عنوان تألیف و هفت عنوان ترجمه مشاهده می‌شود. همچنین 28 عنوان کتاب چاپ نخست و 39 عنوان تجدید چاپ بوده و 57 عنوان این کتاب‌ها در تهران و 10 عنوان در شهرستان منتشر شده‌اند. شمارگان متوسط این کتاب‌ها 2448 و متوسط صفحات آن 327 صفحه بوده است.

«آغا محمدخان تاجدار»، «از پرویز تا چنگیز»، «اسناد نو یافته از تاریخ مراغه (احکام و نامه‌های حکومتی)»، «اطلس 3 بعدی جهان»، «بابک خرم‌دین»، «با من به بوسنی می‌آیی»، «تاجیکستان در یک نگاه»، «تاریخ ایران باستانی از ورود آریاییان تا انقراض ساسانیان»، «تاریخ ایران مدرن»، «تاریخ تمدن اسلام»، «تاریخ خانی»، «تاریخ مختصر ایران تا انقراض سلسله پهلوی»، «خسی در میقات»، «دامغان: گنج پنهان»، «راهنمای اماکن زیارتی در کشور سوریه»، «سیری در فرهنگ، تاریخ و جغرافیای تاریخی تالش»، «فرهنگ و تمدن اسلامی»، «لحظات درخشان تاریخ»، «مارک و پلو: مجموعه‌ای از سفرنامه‌ها و عکس‌ها»، «مبارزه اجتماعی در دولت عباسی»، «نادرشاه مرد حماسه‌ها» و... از جمله کتاب‌های منتشر شده تاریخ و جغرافیا در هفته گذشته است.

جرجی زیدان، چهاردهم دسامبر 1861 میلادی در یک خانواده مسیحی عرب، در بیروت چشم به جهان گشود. وی مدتی را به آموختن نقاشی گذرانید، اما بعدها به قدری به درس و مطالعه علاقه پیدا کرد که هر کتابی به دستش می‏رسید آن را می‏خواند و هرگز از کتاب و مطالعه جدا نمی‏شد.

زیدان نخست می‏خواست در مدرسه عالی طب قاهره ادامه تحصیل دهد، اما به این کار موفق نشد. ناچار خود مشغول مطالعه و کارهای فرهنگی شد و مدت یک سال به انتشار روزنامه «زمان» اقدام کرد. در سال 1884 که ژنرال گردون حاکم انگلیسی سودان به خارطوم می‏رفت، وی هم به عنوان مترجم عربی و انگلیسی به همراه او رفت و مدت 10 ماه در آنجا ماند.

در سال 1885 به بیروت رفت و به عضویت مجمع علمی شرقی درآمد و طی مدت 10 ماه زبان سریانی و عبری را آموخت و آن گاه کتاب «فلسفه لغت» را نوشت و چند جلد آن را برای مجامع شرقی اروپا فرستاد و آن مجامع او را به عضویت خود پذیرفتند.

در همان روزها یکی از دانشمندان معروف آن مجامع، کتابی با عنوان «دو قهرمان» نوشت، که در آن جرجی زیدان را قهرمان اول و ژنرال گردون پاشا را قهرمان دوم معرفی کرد.

وی پس از این مراحل به مصر بازگشت و همکاری‌اش را با مجله «المقتطف» که از مجله‏های معروف و مهم آن روز بود، شروع کرد و بعد، اداره آن را به عهده گرفت، ولی در سال 1888 همکاری با این مجله را هم رها کرد و خود به طور مستقل به نوشتن پرداخت و کتاب تاریخ جدید مصر را در دو جلد تالیف کرد و با زحمات زیادی آن را چاپ و منتشر کرد.
جرجی زیدان اواخر سال 1889 مدیریت مدرسه عبیدیه کبری در مصر را به عهده گرفت و به تدریس در آنجا هم می‏پرداخت و ضمن دو سال مسوولیت و تدریس، خود کتاب داستان «پادشاهان آواره» را تالیف کرد. بعد از تدریس دست کشید و در اواخر سال 1892 مجله معروف «الهلال» را انتشار داد و خود عهده‌دار نوشتن و جمع‌آوری مطالب و چاپ این مجله بود تا اینکه پسرش امیل بزرگ شد و به یاری پدر شتافت.

او اولین نویسنده عربی است که مطالب علمی و تاریخی را در قالب ادبیات داستانی اروپا درآورده و خود می‏گوید: داستان‌های تاریخی اسلام را برای آن نوشتم، که خوانندگان را برای مطالعه یک دوره تاریخی علمی ادبی مهم آماده سازم.

زیدان کتاب‌های عمیق و بی‌نظیری نوشت که عمده آنها به زبان‌های انگلیسی، ترکی، هندی، و فارسی ترجمه شده است. آثار و کتاب‌های جرجی زیدان به حدود 40 جلد می‏رسد. تاریخ تمدن اسلام در 5 جلد  به فارسی ترجمه شده و در ایران 13 نوبت تجدید چاپ شده است.

تاریخ تمدن اسلام حاوی نکات و اطلاعات دقیق و سودمند است. هر چند بیش از چند دهه از تألیف تاریخ تمدن اسلام زیدان می‌گذرد، اما هنوز این کتاب یکی از منابع منحصر به فرد به لحاظ جامعیت موضوعات است. این کتاب در موضوع خود پیشتاز است و همواره از هنگام انتشار مرجع مولفان و محققان بوده است.

خبرنگار : آناهید خزیر