سیصدو سی و هفتمین شب خاطره - 2

دوره درهای بسته

ناصر قره‌باغی در ادامه صحبت‌هایش درباره نحوه اسارت مرحوم ابوترابی گفت: ایشان با یکی از هم‌رزمانشان شبانه برای شناسایی رفته بودند، اما بعد از این‌که به روز می‌خورند، عراقی‌ها متوجه حضورشان می‌شوند و نفربر عراق آن‌ها را دنبال می‌کند. ابوترابی به سمت دیگری می‌دود و به همراهش می‌گوید به سمت دیگری برود. این‌گونه توجه آن نفربر را منحرف می‌کند تا به دنبالش بیاید و سپس خودش اسیر می‌شود.

سیصدو سی و هفتمین شب خاطره - 1

دوره درهای بسته

سیصدوسی‌و هفتمین برنامه شب خاطره با عنوان «دوره درهای بسته»، پنجشنبه ۶ مرداد 1401، با حضور هم‌رزمان «حاج سید علی‌اکبر ابوترابی» و شاهدان عملیات مرصاد، در تالار سوره حوزه هنری و با اجرای داوود صالحی برگزار شد. مجری با گرامی‌داشت یاد شهید عباس بابایی که در مرداد ۱۳۶۶ به شهادت رسید گفت: دو اتفاق مهم مرتبط با جبهه و جنگ در ماه مرداد، محوریت برنامه شب خاطره سیصد و سی و هفتم است. ابتدا، عملیات مرصاد و دیگری، بازگشت سرافرازانه آزادگان عزیز به وطن.

سیصدوسی‌وششمین برنامه شب خاطره -3

بمباران شیمیایی سردشت

راوی سوم شب خاطره، دکتر محمد حاجی‌پور متولد ۳ اردیبهشت ۱۳۳۵ و پرستار بخش دیالیز در زمان دفاع مقدس بود که نوبت دوم خدمتش را به صورت داوطلبانه به مجروحین شیمیایی خدمت می‌کرد. او درباره پرستاری از جانبازان شیمیایی هشت سال دفاع مقدس گفت: من از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۵در قسمت پرستاری کار می‌کردم و از آن پس تا همین دیروز، در قسمت آموزش بودم؛ اما بهترین دوران خدمتم را دوران خدمت در جنگ می‌دانم. آن زمان بخشنامه‌ای آمده بود مبنی بر آن‌که سالی یک ماه باید به مناطق جنگی می‌رفتیم. اولین بار که من به منطقه رفتم، عملیات بستان بود.

سیصدوسی‌وششمین برنامه شب خاطره -2

بمباران شیمیایی سردشت

وقت عملیات شده بود. من رسیدم به بیمارستان صحرایی امام حسین. آمبولانس‌های گل مالی شده می‌آمدند و مانند رگبار برانکاردها را روی محوطه می‌گذاشتند. همه غرقه به خون بودند. یکی تیر به گردنش خورده بود و دیگری... اوضاع وخیمی بود و مجروحین در حال تلف شدن بودند. گفتم سریع مجروحین را به اتاق عمل بیاورید. خودم هم سریع رفتم به اتاق عمل و لباس‌هایم را بیرون آوردم تا آماده عمل شوم. همین‌طور مجروح می‌آوردند.

سیصدوسی‌وششمین برنامه شب خاطره -1

بمباران شیمیایی سردشت

سیصدوسی‌وششمین برنامه شب خاطره، پنجشنبه ۲ تیر ۱۴۰۱ با حضور جمعی از رزمندگان شیمیایی منطقه سردشت و کادر درمان و بهداشت مجروحان شیمیایی و جانبازان در تالار سوره حوزه هنری و با اجرای داوود صالحی برگزار شد. در این مراسم سردار علی صدری ، دکتر حمید صالحی، دکتر محمد حاجی پور و دکتر خسرو جدیدی از شاهدان بمباران شیمیایی به بیان خاطرات خود پرداختند.

هفتمین نشست مجازی تاریخ شفاهی ایران

اصول، چارچوب‌ها و استانداردهای انجام تاریخ شفاهی – 7

بخش پایانی

طی دو یا سه دهه اخیر بحث تاریخ شفاهی دچار یک نوع تحریف شده است. تاریخ شفاهی یکی از شیوه‌های گردآوری سند به منظور نمایش واقعیت تاریخی در گذشته از دیدگاه یک مورخ برای نگارش تاریخ است؛ بنابراین تاریخ شفاهی یک دسته از اسناد هستند که در کنار اسناد کتابخانه‌ای و دیگر منابع که وجود دارند. آن چیزی که اکنون در جامعه ما مطرح است، یعنی یک محقق یا یک تحلیل‌گر برجسته پیدا شود و با کارشناسان یک موضوع صحبت کرده و این گفت‌وگوها به صورت منظم، رده‌بندی و طبقه‌بندی و سپس منتشر شود.

هفتمین نشست مجازی تاریخ شفاهی ایران

اصول، چارچوب‌ها و استانداردهای انجام تاریخ شفاهی - 6

در برخی از این همایش‌ها یا گروه‌های علمی که کار تاریخ شفاهی انجام می‌دهند یا برگزار می‌کردند، بعضاً فردی آمده بود درباره تاریخ شفاهی قنات‌های باستانی فلان منطقه سخن می‌گفت. اگر این قنات از دوره باستان است و کسانی که این قنات‌ها را حفر کردند از چندین قرن پیش هستند، ما اصلاً نمی‌توانیم در حوزه تاریخ شفاهی، بیاییم درباره مقنی‌ها و کسانی که کار حفر قنات انجام می‌دادند صحبت کنیم و بگوییم امروزه در قید حیات هستند. چنین چیزی ممکن نیست که تاریخ شفاهیِ آنها را داشته باشیم؛ اما می‌شود درباره تکنیک‌ها و فنونی که تا همین دوران اخیر هم استفاده می‌شده صحبت کرد.

هفتمین نشست مجازی تاریخ شفاهی ایران

اصول، چارچوب‌ها و استانداردهای انجام تاریخ شفاهی - 5

درباره راوی به نظرم می‌آید که اگر بتوانیم راجع به راویان، تحقیق پیشینی مفصلی انجام دهیم و ببینیم در کدام رخداد، این‌ها خودشان شاهد بودند، در کدام رخداد راوی هستند (منظور منابع دست یک و دست دو)، بتوانیم اعمال کنیم که البته کار سختی است و گفتن‌ آن آسان است و خیلی هم کار پیچیده‌ای است و ببینیم کسی که راجع به این موضوع روایت می‌کند خودش کجای این موضوع است؛ آنجا می‌شود راجع به راویان هم مفصل صحبت کرد. البته عناصری مثل سن و دانش و اطلاعات و درگیر بودن و متخصص بودن و امثال این‌ها سر جای خودش باقی است.

سیصدوسی‌وپنجمین برنامه شب خاطره -10

مدافعان سلامت

خانم گوهر آسمانی‌منش که در دوران کرونا در طرح ملی واکسیناسیون دانشجویان علوم پزشکی فعالیت دارد و رکورد تزریق واکسن را در دوران اوج کرونا زد،‌ به نمایندگی از نیروی بهداشت کشور آخرین راوی برنامه شب خاطره بود. آسمانی‌منش گفت: بنده به عنوان واکسیناتور، در یک روز 980 دوز تزریق انجام دادم. زمانی‌که ما به عنوان نیروی داوطلب در این عرصه فعالیت می‌کردیم، اواخر خرداد بود که تازه واکسن وارد شده بود و حجم واکسن کم بود. به همین دلیل اولویت‌بندی کرده بودند تا ابتدا به سالمندان و بیماران خاص واکسن تزریق شود.

هفتمین نشست مجازی تاریخ شفاهی ایران

اصول، چارچوب‌ها و استانداردهای انجام تاریخ شفاهی - 4

در مرحله کنونی موقعی که وارد کارِ مطالعه تاریخی می‌شویم باید طرح داشته باشیم تا بتوانیم به تناسب مطالعات تاریخی، داده مناسب گردآوری کنیم. این را هم باید بپذیریم که ما هرکاری بکنیم، نظام ارزش داوریِ راوی و شاید وقت‌هایی هم روایت‌کننده یعنی مصاحبه کننده وجود دارد. به هر حال آن نکته گفت‌وگو یعنی دیالکتیک تولید متن تاریخ شفاهی، کاملاً مورد توجه است.
6
...
 

اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 94

حادثه دیگر که باعث شد تصمیم آخرم را برای پیوستن به نیروهای شما بگیرم حماسه‌ای بود که آن سرباز گم شده آفرید. روزی یکی از گروههای گشتی ما یک سرباز شما را که گم شده بود اسیر کرد به موضع آورد سرباز جوانی بود در حدود بیست تا بیست و دو ساله. محاسن زیبایی داشت، وقتی سرباز را به موضع آوردند چند نفر جمع شدند. سرباز آرام بود و حرف نمی‌زد اما نارضایتی از اسارت کاملاً از چهره‌اش پیدا بود. سعی می‌کرد خونسردی خود را از دست ندهد. در همان ساعت یک کامیون ایفا آماده بود که چهل پنجاه تن از پرسنل را به مرخصی ببرد. مقصدش بصره بود.