پایه اقدام رژیم پهلوی در 17 شهریور 57، وحشی گری و قلع و قمع مردم بود

قیام 17 شهریور سال 1357 به عنوان یک عامل شتاب‏زا در جریان پیروزی انقلاب اسلامی اتفاق افتاد و اگر این واقعه رخ نمی‏داد، امکان داشت جریان پیروزی انقلاب با شیب ملایمتری پیش برود. کتاب «تاریخ شفاهی قیام 17 شهریور 1357» اثری تحلیلی و توصیفی درباره این واقعه خونین است. به مناسبت سی و چهارمین سالروز جمعه سیاه واقعه خونین قیام 17 شهریور و کشتار مردم در میدان شهدا، با محمد طحان، نویسنده اثردرباره نحوه شکل گیری این قیام و جایگاه استفاده از روش تاریخ شفاهی در تدوین و گردآوری آثار مربوط به تاریخ انقلاب اسلامی گفتگویی داشتیم که در ادامه آمده است:

جک ولش: یک تاریخ شفاهی

از زمانیکه جک ولش* Jack Walch بعد از دو دهه کار در شرکت جنرال الکتریک General Electric بعنوان مدیر اجرایی این شرکت در سال 2001 بازنشسته شد، میراث و یادگار او در معرض بحث و جدل داغ قرار داشته است. در زمان مدیریت ولش، ارزش بازار این شرکت از 14 میلیارد دلار به 410 میلیارد دلار افزایش یافت و درآمد آن با رشد پنج برابری به 130 میلیارد دلار رسید.

خاطرات اسیر شماره 5522

روحیه جهاد و مبارزه علیه دشمن در جوانان این مرز و بوم حماسه بی‏نظیری را در تاریخ کشور رقم زد. در طول دوران دفاع مقدس رزمندگان و قهرمانان بسیاری از جان و زندگی خود گذشتند تا آینده میهن‏شان به دست بیگانه نیفتد. در جنگ نابرابر و خصمانه عراق علیه ایران رزمندگان بسیاری به شهادت رسیدند یا به اسارت دشمن بعثی درآمدند.

ضرورت پرداختن به عملیات مرصاد در قالب تاریخ شفاهی

عملیات مرصاد به خاطر وحدت و یکپارچگی تمام اقشار مردم و نیروهای مسلح در دفاع از تمامیت ارضی کشور و پاسداری از ارزش‌های والای انقلاب و آرمان‌های بلند دینی و ملی از یک سو و نفرت و انزجار از خیانتکاران و کسانی که نقش ستون پنجم دشمن را در هشت سال دفاع مقدس برعهده گرفته بودند، به یاد ماندنی است. هدف شوم منافقان از حرکت سریعی که در عمق خاک ایران انجام دادند، تسخیر چندین شهر و در آخر رسیدن به تهران بود.

تاریخ شفاهی خاطرات فرماندهان جنگ هشت ساله

خاطرات شفاهی فرماندهان کلیدی در جنگ هشت ساله از جمله روایت‏های جالب در تاریخ شفاهی جنگ ایران و عراق است که وجه همت آیت‏الله دکتر بهداروند قرار گرفته است. در بعد از ظهر روز 24 مرداد ماه 1386 در دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری خدمت ایشان رسیدیم و سؤال‏های خودم را مطرح کردم. ایشان نیز با دقت و صراحت قابل تحسینی، پرسش هایم را پاسخ دادند.

هر جمله‏ با خود تاریخی همراه دارد

به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران؛ فیلمنامه نویسان دفاع مقدس با استفاده از «هور و همیشه»، زندگی نامه و خاطرات سردار شهید علی‏هاشمی، فرمانده قرار گاه نصرت در جنگ تحمیلی زندگی این سردار شهید را به تصویر بکشند. عبدالصاحب رومزی پور مؤلف کتاب از دوستان نزدیک شهید‏هاشمی در دوران قبل انقلاب و زمان جنگ بوده است و بخشی از این کتاب خاطراتی است که او از زبان خود درباره این شهید روایت می‏کند.

طعم تلخ جانبازی

روز جانباز امسال فرصتی نصیب ما شد تا در قالب یکی از تشکیلات فرمایشی اداره‏ها‏، از یکی ازآسایشگاه‏های جانبازان اعصاب و روان دیدار کنیم. از روز قبل خودم را آماده کرده بودم. قبل از اینکه راه بیافتم، یکی دوتا از همکارانم توصیه کردند: «نرو.. حالت خراب میشه!» یا «ول کن. عجب حوصله‏ای ‏داری تو!» ساعت 10 صبح یک اتوبوس جلوی درب اداره ایستاد تا 40 نفر از شیرمردان و شیرزنان منتخب اداره که به خودشان جرات مخاطره داده بودند، سوار آن مرکب جنگی شوند و به جایی بروند که قرار بود صبر و تحملشان امتحانی سخت و طاقت فرسا پس بدهد.

بار دیگر صنعت خاطره

«خاطره‌نویسی» یکی از انواع ادبی و شکلی از نوشتار است که به وسیله آن می‌توان به نگارش حالات و حوادث و ماجراهایی که در نتیجه تداعی خاطره و ضمن بیان چگونگی اطلاع صاحب خاطره از آن (دیدن، شنیدن و حضور داشتن) چگونگی و زمان و مکان وقوع آنها بازیابی می‌شود، پرداخت. خاطره‌نویسی در حوزه ادبیات دفاع‌مقدس که ریشه در حماسه هشت ساله ملت ایران دارد، همواره مورد توجه حوزه‌ها، نهادهای فرهنگی متولی و نویسندگانی بوده که برای بیان گوشه‌هایی از این رویداد مهم اجتماعی و تاریخی در این عرصه فعالیت کرده‌اند و این فعالیت‌ها همچنان ادامه دارد. یکی از این نویسندگان آقای «سیدقاسم یا حسینی» است که از سال ۱۳۶۷ فعالیت نویسندگی و پژوهشگری خود را به شکل حرفه‌ای آغاز کرده و در حال حاضر در سه حوزه تاریخ معاصر و روشنفکری ایران، خاطره‌نویسی دفاع مقدس و مطالعات بوشهرشناسی مشغول تألیف و پژوهش است. ایشان معتقد است «از مهم‌ترین دغدغه‌هایی که خاطره و خاطره‌نویسی دفاع مقدس را تهدید می‌کند، تک‌صدایی شدن و تولید انبوه آن به شکل صنعتی است». با وی در خصوص جایگاه خاطره و خاطره‌نویسی دفاع مقدس و همچنین رابطه آن با ادبیات این حوزه به گپ و گفت نشستیم.

تاریخ نگاری انقلاب در گفت‌وگو با هدایت الله بهبودی

چندی پیش در ایام گرامی داشت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، در یکی از ویژه برنامه‏های تاریخ در جُنگ تلویزیونی هزار و یک شب، هدایت الله بهبودی و جعفر گلشن در گفت‌وگویی کارشناسانه به بررسی تاریخ نگاری انقلاب اسلامی پرداختند که کمابیش می‏توان محتوی آن را گزارشی از وضعیت موجود تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی دانست. برای اهالی تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی، خواندن این گفت‌وگو کم از فایده نبود و از این رو سایت تاریخ شفاهی ایران پس از پیاده‏سازی این گفت‌وگو آن را در اختیار خوانندگان خود قرار می‏دهد. لازم به یادآوری است که برای انتشار این گفت‌وگو در فضای مجازی، آقای بهبودی پس از پیاده‏سازی، اصلاحاتی در متن انجام داده‌اند.

گفت‌وگو باسید احمد سام مدیر مسؤول و سردبیر

سال 1368 بود. جنگ تمام شده بود و به این ترتیب، «دفاع مقدس» دیگر مانند سال‌های قبل اولویت اول نبود. اکنون جامعه در حال بازسازی بود. در دوران جنگ، تمرکز تمامی منابع مالی و انسانی بر پیروزی در جبهه‌ها و توجه به جنگ و توسعة فرهنگ دفاع مقدس بود.